1-1- اقامتگاه در لغت و اصطلاح. 2

1-1-3- عناصر بوجود آورنده. 2

1-1-4- مزیت تعریف‌ اقامتگاه‌ در حقوق‌ ایران‌ و فرانسه‌ 3

1-1-5-  تعریف اقامتگاه در ماده1002 قانون مدنی.. 3

1-2- اقامتگاه بین راهی.. 4

1-2-1- انواع اقامتگاه. 4

الف) مسافرخانه. 4

ب) مهمانسرا 4

ج) هاستل.. 5

ه) متل.. 5

و) هتل.. 5

ز) هتل آپارتمان.. 5

د) هتل بوتیک… 5

ذ) کاروانسرا 6

 

فصل دوم: بررسی نمونه های مشابه

2-1- نمونه داخلی.. 8

2-1-1- اقامتگاه بین راهی آفتاب مهتاب… 8

آدرس: کیلومتر 21 اتوبان قم تهران لاین شرقی.. 8

(پمپ بنزین) 8

(رستوران آفتاب) 9

(فروشگاه های عرضه کننده سوغات ومحصولات فرهنگی) 9

2-1-2- اقامتگاهی مجلل در جنوب تهران.. 11

گذر از دالان تاریخ.. 12

عمر خانات… 13

ورودی اقامتگاه. 15

2-2- نمونه خارجی.. 17

2-2-1- اقامت گاه بین راهی در لندن.. 17

2-2-2- اقامتگاه بین راهی درآمریکا 20

فصل سوم: مبانی نظری طرح

3-1- نقش کاروانسراها به عنوان اقامتگاه های سابق در سیر زندگی ایرانیان.. 26

3-2-کاروانسراها به عنوان اقامتگاه های سابق.. 31

3-2-1- سرپناه در سفر. 32

3-2-2- کاروانسرا در دوره اسلامی.. 33

3-3- انواع کاروان‌سراها 34

 

3-4- شبكه اقامتگاه های بین راهی در ادوار تاریخی.. 36

3-4-1- ساختمان های بین راه در دوره پارتیان.. 36

3-4-2- ساختمان های بین راه در دوره ساسانیان.. 37

 

فصل چهارم: بسترطرح و مطالعات سایت

4-1- استان ایلام. 40

4-1-1- بررسی موقعیت شهرستان ایلام. 40

4-1-2- وضعیت اقتصادی.. 40

4-2- بررسی وضعیت اقلیمی استان ایلام. 41

4-2-2- پراكندگی بارش در استان ایلام. 43

4-2-3- دمای هوا در استان ایلام. 44

4-2-4- میزان بارندگی.. 44

4-2-5- روزهای یخبندان.. 44

4-2-6- بادها مسلط.. 44

4-2-7- رطوبت نسبی.. 45

4-2-8- ادبیات قومی استان.. 45

4-2-9- صنایع دستی.. 46

فصل پنجم: استانداردها و ریز فضاها

5-1- ظرفیت و درجه بندی اقامتگاه ها 48

5-1-1- برنامه توزیع فضا 49

5-1-2-تقسیم فضاها 50

5-2- ضوابط و استانداردهای طراحی متل (اقامتگاه بین راهی) 50

5-2-1- تقسیم فضاها در اقامت گاه. 51

5-2-3-  اهداف اصلی در طراحی طبقات مهمان.. 61

5-2-4- خدمات ضروری در پایانه های بین راهی.. 63

5-2-5-  ساختارها و فضاهای لازم در پایانه بین راهی.. 64

5-3- نکات مهم در طراحی پایانه های بین راهی.. 67

 

فصل ششم: سیر تکوین ایده وروند طراحی

6-1- تصویر ماهواره ای از شهرایلام(به طرف جاده حمیل) 71

6-2- تصویر ماهواره ای از بخش حمیل(به طرف جاده حمیل) 71

6-3- تصویر ماهواره ای از سایت(جاده حمیل) 72

6-4- روند تکوین حجم. 73

6-5- تحلیل سایت… 75

فصل هفتم: آلبوم نقشه ها وتصاویر مربوط

منابع وماخذ . ……88

چکیده

نیاز انسان به سرپناه و مامن، نه تنها در سراگاه، بلکه در سفرهایی که با هدف رفع نیازهای ارتباطی، اقتصادی و نظامی یا رشد و توسعه تجاری، فرهنگی و گردشگری و سیاحت انجام می شده است، از دوران باستان درکشورهای شرقی خصوصا ایران مورد توجه بوده است. آثار و مظاهری از این گونه بناها و استراحتگاه های بین راهی، تحت عناوین کاروانسرا، رباط، کاربات و … با کاربری های متعدد را در گوشه و کنار ایران می توان دید که از جمله شاهکارهای معماری و هنری عصر خود و یا در زمان رونق جاده ابریشم به شمار می روند؛ و این در حالی است که در جوامع اروپایی و یا امریکایی با این رویداد به صورت ابتدایی برخورد شده و قرن های متمادی کاروانیان شب هنگام دایره وار دور هم جمع می شدند و جهت امنیت بیشتر از تهاجم ها، حصاریا ازدلیجان هاوسپس چهارپایان به دور خود می کشیدند

در عصر حاضر نیز نیاز به سرپناه و مامن در سفر همچون گذشته از جمله دغدغه های مسافران محسوب می شود. و با منسوخ شدن کاروانسراها و عدم تامین نیاز مخاطبان از طریق جایگاه های سوخت رسانی، مجموعه های بین راهی جایگزین مناسبی جهت ارایه خدمات در مبحث توریسم و سفرهای جاده ای است. به طور کلی مجموعه بین راهی به تسهیلات عمومی نزدیک بزرگراه ها یا آزاد راه ها اتلاق می شود که شامل رستوران، جایگاه سوخت گیری و محل توقف، جهت ارایه خدمات به رانندگان و مسافرین می باشد. اما این مجموعه ها در روند توسعه خود جایگاهی فراتر یافته و به مجموعه هایی چند منظوره با هدف توسعه صنعت توریسم مبدل شده اند. تجمیع کاربری هایی همچون رستوران، جایگاه سوخت گیری، محل توقف، پارکینگ، کمپ و هتل، زمین های ورزشی و بازی، فضاهای تجاری و فروشگاهی، اداری، تیرپارک ها و … مجموعه ای کامل و جامع را جهت جذب گردشگران داخلی و خارجی فراهم می نماید، که گستره وسیعی از بعد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور را تحت تاثیر خود قرار می دهد.

مقدمه

پایانه های بین راهی علاوه بر ارزش سکونتی و هنری، از دیدگاه مسایل اجتماعی و فرهنگی نیز حایز اهمیت می باشند. کاروانسراها در طول زمان و بر حسب نیازهای محیطی و ضرورت اجتماعی شان موقعیتی فراتر از یک توقفگاه یا منزلگاه یافته اند و به محلی برای تعامل و تعاطی اندیشه ها، تبادل و تقابل آداب و رسوم اقوام و ملل مختلف مبدل شده که بی شک ارتباطات و تلاقی افکار و اندیشه ها و اقوام گوناگون تاثیر شگرفی بر زندگی مردم ایران زمین داشته است.

درگذشته کاروانسراها به مثابه شهر و یا قصبه ای کوچک علاوه بر تامین نیازهای اقامتی و امنیتی رهگذران با ارایه خدماتی نظیر نانوایی، آسیاب، مسجد و دکانی جهت خرید و فروش کالاهای کاروانی کلیه نیازهای مخاطبان (مسافران و چارپایان) را فراهم می نموده اند. اما متاسفانه با گذشت دوران این مجموعه ها کاربری خود را از دست داده و به مخروبه هایی فراموش شده مبدل گشته اند.

فصل اول:

 

تعاریف و كلیات

 

1-1- اقامتگاه در لغت و اصطلاح

اقامتگاه‌ در لغت‌ به‌ معنی‌ محل‌ سکنا به‌ کار رفته‌، و در اصطلاح‌ حقوقی‌ «اقامتگاه‌ هر شخصی‌ عبارت‌ از محلی‌ است‌ که‌ شخص‌ در آن‌جا سکونت‌ داشته‌ و مرکز مهم‌ امور او نیز در آن‌جا باشد.

1-1-1- فرق مسکن و اقامتگاه

در اصطلاح‌ حقوقی‌ «مسکن‌» مرکز زندگی‌ مادی و سکنای هر شخص‌ است‌، در حالی‌ که‌ «اقامتگاه‌» ناظر به‌ مرکز زندگی‌ حقوقی‌ فرد است‌. هیچ‌کس‌ نمی‌تواند بیش‌ از یک‌ اقامتگاه‌ داشته‌ باشد، در حالی‌ که‌ می‌تواند دارای چند مسکن‌ باشد