واژگان کلیدی:شرط،عقد،نکاح،حقوق.

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                               صفحه

فصل اول-کلیات تحقیق 1

1-مقدمه 2

2-بیان مساله 4

3-سوابق تحقیق 7

4-سوالات تحقیق 12

5-فرضیات تحقیق 12

6-اهداف تحقیق 13

7–روش تحقیق 13

8-موانع و مشکلات تحقیق 14

فصل دوم-ادبیات و پیشینه تحقیق 15

مبحث اول-تعریف عقد و تواق 16

گفتار اول- عقد در لغت 16

گفتار دوم-عقد در شرع و اصطلاح حقوقی آن 16

مبحث دوم-مفهوم نکاح 20

گفتار اول-مفهوم لغوی نکاح 20

گفتار دوم-معنای اصطلاحی نکاح 21

گفتار سوم-مفهوم حقوقی نکاح 22

گفتار چهارم-مفهوم فقهی نکاح 23

مبحث سوم-اقسام نکاح 24

گفتار اول-نکاح دائم 24

گفتار دوم-نکاح منقطع 25

مبحث چهارم-مفهوم شرط 27

مبحث پنجم- ارتباط شرط با عقد 28

گفتار اول-اقسام شرط از حیث ارتباط با عقد 28

گفتار دوم- اقسام شروط ضمن عقد 30

مبحث ششم- جایگاه شرط در عقد از نظر فقه 32

مبحث هفتم- شرایط صحت شروط ضمن عقد در فقه و حقوق 33

مبحث هشتم- آثار شروط باطل 37

مبحث نهم- خصوصیات شرائط ضمن عقد نكاح 38

مبحث دهم-ضمانت اجرائی شرط فعل در ضمن عقد نكاح 42

مبحث یازدهم- مفهوم رویه قضایی 43

فصل سوم-تحلیل شروط ضمن عقد نکاح 48

مبحث اول- اهمیت شروط در ازدواج 49

مبحث دوم-شروط ضمن عقد در قانون مدنی 50

مبحث سوم-گستره شروط ضمن عقد نکاح صحیح 56

مبحث چهارم-ضمانت اجرای تخلف از شروط ضمن‏ عقد 60

مبحث پنجم-خصوصیات شرائط ضمن عقد نكاح 63

مبحث ششم-مصادیق شروط ضمن عقد نکاح 67

فصل چهارم-رویه قضایی و شروط باطل ضمن عقد نکاح 71

مبحث اول-اقسام شروط نامشروع و باطل ضمن عقد نکاح 72

گفتار اول-شرط خیار فسخ 76

گفتار دوم-شرط عدم تزویج 78

گفتار سوم-شرط عدم انجام وظائف زوجیت از سوی  زن 81

گفتار سوم-شرط اینکه اگر شوهر تا مدت معینی مهریه همسرش را ندهد، عقد باطل باشد: 83

گفتار چهارم- شرط مطلقه شدن زن قبلی 83

گفتار پنجم-شرط عدم معاشرت  و همخوابگی با زن قبلی 84

گفتار ششم- شرط آزادی عمل و معاشرت 85

گفتار هفتم-شرط اینکه حق طلاق دراختیار زن باشد: 86

گفتار هشتم-شرط اینکه ریاست خانواده بر عهده زن باشد 87

گفتار دهم-شرط طلاق 90

گفتار یازدهم-شرط عدم حق ولایت و حضانت مرد بر اطفال 90

گفتار دوازدهم-شرط عدم انفاق زوجه 91

مبحث دوم-نمونه ای از پرونده مربوط به شرط ضمن عقد نکاح 93

فصل پنجم-نتیجه گیری و پیشنهادها 104

نتیجه گیری 105

پیشنهادها 112

فصل اول-کلیات تحقیق

1-مقدمه

از سال 1360 به بعد در سند ازدواج، شروطی به عنوان «شرط ضمن‌العقد» پیش‌بینی شد که سردفتر مكلف است قبل از اجرای صیغه عقد آنها را برای زوجین قرائت و در صورت ضرورت مفهومشان را برای آنها بیان کند تا طرفین با آگاهی كامل ذیل شروط مورد قبول خود را امضا کنند.البته زوجین می‌توانند طبق ماده 1119 قانون مدنی ایران علاوه بر شروط چاپ‌شده در قباله نكاحیه هر شرطی را كه مایلند به عقدنامه اضافه کرده و با امضای خود آن را الزام‌آور کنند.در قانون مدنی، شوهر در برابر زن دارای حقوق و اختیاراتی است كه زن فاقد آن است، از جمله طلاق دادن زن، ازدواج مجدد، تعیین محل سكونت و زندگی خانوادگی و … اگر چه این حقوق همراه با تكالیفی است كه شوهر در برابر زن و خانواده خود دارد، اما ممكن است برخی مردان از این حقوق قانونی سوءاستفاده کنند، بنابراین طبق مجوز قانون مدنی زنان نیز می‌توانند با استفاده از شروط ضمن‌العقد تا حدودی محرومیت‌های قانونی خود را جبران كنند که این راه‌حل در ماده 1119 قانون مدنی بیان شده است طرفین عقد می‌توانند هر شرطی كه مخالف با مقتضای عقد مزبور نباشد در ضمن عقد ازدواج یا عقد لازم دیگر مطرح کنند، مثل اینكه شرط شود هرگاه شوهر زن دیگر بگیرد یا در مدت معینی غایب شود، یا ترک انفاق کند یا علیه حیات زن سوءقصد كند یا سوءرفتاری کند كه زندگی آنها با یكدیگر غیرقابل تحمل شود، زن وكیل و وكیل در توكیل باشد كه پس از اثبات تحقق شرط در محكمه نهایی خود را مطلقه سازد.آنچه در ماده ذكر شده، جنبه تمثیلی دارد و زوجین می‌توانند “هر شرط” دیگری نیز برای حق طلاق زن تعیین كنند، از جمله اعتیاد یا محكوم شدن به حبس بیش از مدت معین.توضیح این نكته ضروری است كه شرط مخالف مقتضای عقد شرطی است كه با فلسفه عقد در تضاد است که البته در این مورد نظرات مختلفی وجود دارد. بعضی از فقها عقیده دارند فلسفه عقد ازدواج، تشكیل خانواده و تمتع جنسی زوجین از یكدیگر است، در حالی که اجماع فقها بر این است که زن می‌تواند شرط عدم رابطه جنسی بگذارد و منع شرعی ندارد.شرط موافق مقتضای عقد شرطی است كه با مقتضای عقد مخالف نبوده و در صورت توافق طرفین می‌توان آن را جایگزین قانون کرد. شروط ضمن عقد راه‌حلی است برای جبران مشكلاتی كه ممكن است در آینده در زندگی مشترك خانوادگی بروز كند. آشنایی با این راه‌حل به زنان اجازه می‌دهد تا زمانی كه قوانین اصلاح شود، از این شروط برای جبران كمبودهای حقوقی خود استفاده كنند و در صورت بروز اختلاف تا حدودی از حقوق خود دفاع كنند.بنابراین از سال 1360 به بعد در سند ازدواج كه از طرف اداره ثبت اسناد چاپ می‌شود، شروطی به عنوان «شرط ضمن‌العقد» پیش‌بینی شده و سردفتر مكلف است قبل از اجرای صیغه عقد آنها را برای زوجین قرائت و مفهوم آنها را به زوجین برساند تا هر شرطی كه مورد قبول آنها است، امضا کنند.باید افزود كه زوجین می‌توانند علاوه بر شروط چاپ شده در قباله نكاحیه هر شرطی را كه مایل باشند و خلاف مقتضای عقد نباشد، به آن اضافه كنند، از جمله زن می‌تواند شرط كند كه اجازه خروج از كشور را دارد و مرد نمی‌تواند مانع از خروج او شود یا زن حق انتخاب مسكن یا ادامه تحصیل و اشتغال به كار و حق حضانت اطفال در صورت وقوع طلاق را داشته باشد.

2-بیان مساله