• ICT و میزان استفاده از آن 5- بین سوادICT و میزان استفاده از آن 6- بین انتظارات اساتید و استفاده از ICT

فصل اول :

کلیات تحقیق

مقدمه:

«بسیاری از متخصصان و صاحب‌نظران حوزه‌های علوم مختلف اینترنت را شبكه‌ی جهانی شبكه‌ها تعریف كرده‌اند. شبكه‌ی كه امكان ارتباط با یك‎دیگر و دسترسی به منابع اطلاعاتی را در سطح جهانی فراهم می‌كند. پژوهش‎گران و نویسندگان زیادی معتقد به تاثیر بالقوه و واقعی شبكه‌های الكترونیكی بر جنبه‌های مختلف رفتار و كردار انسان عصر حاضر می‌‎باشند (آصفی‎‌زاده، 1385، 15).

در سال‌های اخیر با رشد تصاعدی اینترنت، فرصتی كم‌نظیر برای محققان و پژوهش‌گران برای جمع‌آوری سریع و گسترده اطلاعات در‌ زمینه‌های‌‌ گوناگون فراهم آمده است. هم اكنون این وسیله‌ی ارتباطی،  به‌‌خاطر افزایش استفاده و دسترسی تعداد زیادی از كاربران بالقوه در امر پژوهش امكانات و تسهیلات خاصی برای محققان و پژوهش‎گران فراهم كرده است. بنابراین به‌نظر می‌رسد هرچه تعداد بیش‌تری از اعضای هیئت‌ علمی و پژوهش‌گران به اینترنت دسترسی داشته باشند، اهمیت آن در راستای اجرای امر تحقیق و پژوهش افزایش می‌یابد. در صورت استفاده صحیح و مقتضی، اینترنت تامین‌كننده‌ی  یك مكانیسم سریع، مقرون به‌صرفه و كارا برای جمع‌آوری اطلاعات است.

شبكه‌ی اینترنت را می‌توان یكی از مهم‌ترین منبع و ابزار برای انجام فعالیت‌های پژوهشی و علمی به‌شمار آورد، در واقع در شرایط كنونی پژوهش‌گران هر حوزه می‌بایست به‌خوبی از شبكه‌‌ی اینترنت در حوزه‌ تخصصی خود، از دامنه و كاربرد آن‌ آگاهی داشته باشند. عدم آشنایی و استفاده از شبكه‌ی اینترنت به معنای نادیده‌ گرفتن پیشینه‌ی پژوهشی و احتمالاً دوباره‌كاری در فرایند پژوهش است. اهمیت این موضوع به ‌اندا‌زه‌ی است كه برخی پایگاه‌های اطلاعاتی كاربردی و مهم نظیر مدلین، چكیده پایان‌نامه‌های دانشگاهی، پروانه‌ی ثبت اختراع آمریكا و اروپا، پایگاه  اطلاعاتی اریک و غیره هم ‎اكنون از طریق شبكه جهانی وب قابل دسترس می‌باشند.به نظر می‎رسد هدف اصلی دسترسی رایگان چنین پایگاه‌های اطلاعاتی از سوی عرضه‌كنندگان و تولیدكنندگان آن، كمك به ارتقا سطح تحقیقات و نیز جلوگیری از دوباره‌كاری در فرایند فعالیت‌های علمی و پژوهشی در سراسر جهان می‎باشد (پژوهشنامه اطلاع‌رسانی، 1380، 10).

امروزه‌ شبكه‌ی جهانی وب، یكی از مهم‌ترین محمل‌های اطلاعاتی برای دسترسی به پایگاه‌های  اطلاعاتی رایگان و غیر رایگان به‌شمار می‌آید. تقریباً كلیه ناشران برجسته پایگاه اطلاعاتی نظیرسیلور ، پلاترو بوکر كه در گذشته محصولات خود را بر روی دیسك فشرده عرضه می‌كردند، هم‌اینك محیط وب را به‌منزله‎‌ی بهترین بستر برای ارائه‌ی پایگاه های اطلاعاتی خود مورد توجه قرار داده‌اند (همان منبع، 2).

بیان مسئله:

تحولات بزرگی در هزاره‌ی سوم در دستیابی به‌ دانش و اطلاعات فراهم آمده است، سهولت ارتباط، دسترسی گسترده و نسبتاً ارزان و همگانی شدن استفاده از اطلاعات، منجر به‌تغییرات اساسی در اندیشه‌ها   و عملكردها شده است. این تحولات، تاثیر عمیقی در آموزش عالی بر دانشگاه‌ها، موسسه‌ها و مراكز علمی و فرهنگی و بر تمامی اجزای آن چون اعضای هیئت علمی، پژوهش‌گران، دانشجویان و نیز روش‌های یادگیری، آموزش، پژوهش، كتابخانه‌ها و منابع اطلاعاتی گذاشته است. تكنولوژی، ارتباطات را ساد‌ه‌تر و گسترده‌تر ساخته است. و «اینترت به‌منزله‌ی یكی از بزرگ‌ترین شبكه‌ها، ارتباط بین دانشمندان و محققین را بدون توجه به‌ بعد زمان و مكان فراهم كرده است» (گرالا، 1996، 139).

برنامه ریزی استراتژیک فناوری اطلاعات و سیستم های اطلاعاتی ( ای تی / آی اس اس پی ) عامل اساسی در انجام فناوری اطلاعات در یک سازمان برای افزایش مزیت رقابتی است طبق مطالعات انجام شده روی مباحث مدیریت سیستم های اطلاعاتی ، برنامه ریزی استراتژیک سیستم های اطلاعاتی یکی از ده موضوع اصلی است که مدیران شرکت ها و متخصصان سیستمهای اطلاعاتی با آن مواجهند فرایند ( ای تی / ای اس اس پی ) شمال افقهای برنامه ریزی بلند مدت برای رسمایه ها ، خدمات انسانی ، تخصص انجام شده نشان دادند که ( ای تی / ای اس اس پی ) ناقص ممکن است منجر به شکست پیش بینی های انجام شده برای سرمایه گذاری های در سیستم های اطلاعاتی و فناوری اطلاعات شود که نهایتاً منجر به ایجاد سیستم های اطلاعاتی غیر منعطف ، تکراری و ناقص می شود برنامه ریزی استراتژیک سیستم های اطلاعاتی یک وظیفه مدیریتی بسیار مهم است که باعث می شود تا سازمان بطور اثر بخشتر و مناسب تر از فناوری اطلاعات استفاده کند . ( لدرو ستی ، 1996 : 160 )

در گذشته تصور اینترنت و ایمیل ممکن است میزان روابط واقعی انسانها را تقلیل دهد . سرعت انتشار اینترنت از رادیو ، 4 برابر سریعتر از كامپیوترهای شخصی ، 2برابر سریعتر از تلویزیون بوده است تحقیقات دلالت داردكه 149 میلیون نفر در سراسر دنیا به شبكه اینترنت مرتبط هستند كه به میزان 12 درصد در سال در حال افزایش است . در ایران 35 درصد استفاده كنندگان از اینترنت را نوجوانان تشكیل می دهند و میانگین صرف شده برای اینترنت 52 دقیقه بوده است ، اما آیا این فن آوری زندگی كودكان و نوجوانان را بهبود می بخشد ؟ ( سگارز ، گروور، 1998 : 75 )

دو عامل باعث می شوند كه كودكان و نوجوانان تسلط بیشتری بر دنیای فن آوری و دیجیتال داشته باشند : اول اینكه در این دوره یادگیری كامپیوتر به مسئله ای ضروری بدل شده است و بدون داشتن تسلط كافی بر كامپیوتر ، اینترنت كار و زندگی امكان پذیر نیست . دوم اینكه كودكان و نوجوانان نسبت به افراد میانسال از اشتیاق و جرأات بیشتری برای كنجكاوی در كامپیوتر و اینترنت برخورداند و راحت تر با پندارها و باورها كنار می آیند . هنوز بسیاری از خانواده های كه امكان دسترسی به اینترنت را برای فرزندان خود فراهم كرده اند ، تصور صحیحی از خطرات این موضوع ندارند علت این امر ناآگاهی خانواده از تهدیدات بالقوه اینترنت است تهدیدی كه از طرف وب متوجه وضعیت فرهنگی خانواده هاست كه بسیاری از كاربران را اسیر خود می سازد جذابیت های خاص اینترنت باعث می شود تا نوجوانان مجذوب آن شده ساعت ها وقت خود را پای كامپیوتر بگذارند این مسئله باعث می شود تا نوجوانان از دیگر فعالیت های اجتماعی باز بمانند . سایت های غیر اخلاقی امروزه به یك معضل جدی در اینترنت بدل شده است این سایت ها با ارائه مطالب و تصاویر غیر اخلاقی و مستهجن سلامت روانی جوامع را در خطر قرار داده است .  ( ژان استوترل ، 1998، 41 )

كامپیوتر و اینترنت ادعای ساده كردن ، آسان كردن ، و در نتیجه ارضاء كننده تر كردن زندگی ما را دارند . به طور فیزیكی و روانی در طول قرن ها به بسیاری از رفتار ها و اصول پایبند و وابسته شده اند ، این الگو گریز ناپذیرمنعكس كننده یك مزیت علی است بلكه از یك الگو هدایت شده و برای استفاده تشكیل شده است كه دائماً در حال گسترش است به طوری كه زندگی ما به خصوص كودكان و نوجوانان اثر منفی می گذارد حالات ارتباطی تلاشی برای ایجاد رابطه موجودات انسانی دیگر هستند هر نوع ارتباطی از جمله اینترنت شامل ایجاد یك تجربه شبه واقعی در روابط بین شخصی است در هر حال سوال اینجاست كه روابط مجازی از طریق اینترنت چگونه مشابه و بهتر از روابط واقعی هستند ؟

آیا این یك رفتار صحیح روان شناختی و اجتماعی است كه با شخص به گپ اینترنتی نمود ؟ دارندگان اینترنت خانگی اغلب فشارهای استرس درمان را پس از استفاده كردن از كامپیوتر تجربه  می نمایند كاربران با تجربه ممكن است بهتر از عهده تكنیك ها بر آیند ، اما استفاده از اینترنت مشكلاتی را بوجود  می آورد چرا كه برنامه ها اغلب بنحوی تاثیر گذارده در زمان  زیادی برای بر طرف نمودن خطاهای كامپیوتری مورد نیاز می باشند اینترنت افراد را بیشتر به یكدیگر نزدیك می سازد خواه اینكه دریافت كننده این را بخواهد یا نخواهد . ( اینترنت 1 )

اهمیت و ضرورت پژوهش:

اینترنت به‌عنوان فضایی جدید برای بسط فعالیت‌های تجاری، نقل و انتقالات مالی، بازاریابی و ابزاری برای جستجوی مصرف کنندگان مورد توجه واقع شد. هیچکس تصور نمی‌کرد که روزی جنبه اجتماعی آن به‌صورت کاربرد اصلی اینترنت درآید. قوه محرکه این امر، نیازی عمیق و برآمده از جامعه برای پیدا کردن یا ایجاد جمعی همدل و همنوا است که اهداف و آرمان‌ها و انگیزه‌ها و عواطف مشترک یا شبیه به هم داشته باشند. این چنین گروهی را در اصطلاح علوم اجتماعی “اجتماع” می‌خوانند. در فضای اینترنت گروه‌هایی این چنینی را “اجتماعات آنلاین” می‌نامند. اما طنز جالب این است که بر اساس فرض‌های اولیه درباره‌ی اثرات اجتماعی اینترنت، این ابزار باعث محدود کردن بیشتر افراد به روابط غیر شخصی و گریز آنها از ارتباط رودررو می‌شود. برذاساس این فرض اینترنت نابود کننده‌ی اجتماعات است اما، شواهد زیادی برای رد این فرض وجود دارد. مثلاً ثابت شده که این فرض درباره‌ی اکثریت وسیعی از کاربران اینترنتی در ایالات متحده نادرست است.( افتخار زاده ، 1380 : 358 )

امروزه نقش اینترنت در زندگی اجتماعی و در عرصه های علمی و فنی اجتناب ناپذیر است و در برنامه ریزی توسعه ، اجتماعی ، فرهنگی ، اقتصای ، جایگاه ویژه ای به فن آوری اطلاعات داده است . اینترنت موجب كاهش فاصله طبقاتی شده است.و در فضای مجازی پایگاه اجتماعی جدیدی به كاربران اعطا می كند ، و حتی تفاوت های جنسیتی را نیز كاهش می دهد . افزایش توانایی اعمال قدرت ، همگن سازی ، سلیقه ها نزدیكی خواستها و انتقادات افراد افزایش مشاركت اجتماعی ، گذراندن اوقات فراغت و ورود به مفاهیم جدید زندگی  روزمره امكان برقراری ارتباط ، اطلاع از اخبارو رویدادهای جهان تبادل فرهنگی دستیابی به اطلاعات ، افزایش میزان آ گاهی  عمومی و غیره و…. مزایای عمده كاركردهای قابل توجه گسترش  استفاده از ارتباطات اینترنتی به كا  میرود ، آثار اجتماعی و روانی مانند اعتیاد به مواد مخدر ، اكس ، سیگار ، اعتیاد به اینترنت در بین كودكان و نوجوانان نیز با علائمی چون افزایش نوسانات اخلاقی ، سخن نگفتن بادیگران ، قطع روابط اجتماعی ، كم خوابی ، نگرانی و استرس در كنار ضعف بینایی همراه است كودكان و نوجوانان كه به اینترنت وابستگی دارند در حقیقت به آن معتاد هستند ، برای ارضای خود ساعت های متوالی بدون وقفه روی خط باقی می مانند و هر زمانی كه امكان دسترسی به اینترنت را نداشته باشند دچار فكر كردن و خیال پردازی می كنند . وقتی كه یك نوجوان در محیط خانواده معتاد به استفاده از اینترنت باشد فرصت فرد هر روز بیشتر از گذشته از نظر عاطفی و روانی با سایر افاد خانواده فاصله بگیرد و به تنهایی خود و استفاده از تضعیف كرده یا آن را از دست بدهد . وقتی دو فرد مجازی در یك فضای مجازی كنار هم قرار می گیرند بدون اینكه از شرایط اجتماعی ، فرهنگی ، مذهبی ، خانوادگی ، فردی ، هم باخبر باشند.میتوانند شكاف های بین خود را به سادگی كاهش دهند در این زمینه به طور نسبی ، فقیر و غنی ، دختر و پسر ، جوان و میانسال می توانند دو دوست مجازی هم در اینترنت باشند و با یكدیگر ارتباط برقرار كنند . اگر گناهی نبود به طور حتم چنین دوستیها و روابطی ایجاد نمی شد.

معمولاً دختر ها بیشتر از پسرها تجربیات ناخوشایند از اینترنت دارند ، با بیشتر آنها در معرض قرار گرفتن تصاویر مستهجن و تحریك كننده احساسات جنسی را به عنوان یك مسئله آزار دهنده نام می برند . دختران بزرگتر اغلب بیشتر از دخترهای جوان تر و پسرها تهدید می شوند ، توضیح این موضوع می تواند این حقیقت باشد كه دختران بیشتر پسرها و دخترها از طریق اینترنت برقرار می كنند ، توضیح دیگر اینكه دختران اغلب بیشتر از پسرها ترس را تجربه می كنند .( اینترنت2 )

تغییرات در جامعه باعث ایجاد نیازهای جدید در افراد میشود و آموزش در زمره این نیازها به شمار می رود و فناوریهای اطلاعات نقش حیاتی و مهمی در این زمینه ایفا می‌كنند. در صورتیكه به سواد رایانه‌ای عموم افراد توجه نشود فن‌آوری اطلاعات به هیچ‌وجه توسعه نخواهد یافت.

رایانه‌ها بعنوان ابزارهای مناسب، موجب آماده كردن دانشجویان  برای پذیرش تغییر و تحول فناوریهای آموزش و وسیله‌ای بالقوه برای خودآموزی و خودرهبری دانشجویان  موجب افزایش بازدهی آموزش و تقویت عملكرد دانشجویان  در دانشگاه  می‌گردند (كوبال، 1993: 59)

با توجه به تجارب آموزش فناوری در كشورهای پیشرفته و سابقه تحقیقها و بررسیهای انجام شده در دنیا از یكسو، و از سوی دیگر با توجه به لزوم بازنگری مفهوم نوین آموزش متناسب با نیازهای جدید اساتید و دانشجویان  انجام این تحقیق، به منظور تعیین سرفصلهای نوین آموزش استفاده از رایانه بعنوان یكی از متداولترین ابزارهای فناوری اطلاعات ضروری می‌باشد.( همان منبع ، 59 )

اهداف پژوهش :

هدف اصلی : بررسی و مقایسه فاكتورهای مؤثر بر استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات توسط دانشجویان دختر و پسر دانشگاه پیام نور گیلان غرب

اهداف جزئی :

1- تعیین نقش و تاثیر فناوری اطلاعات در فعالیت های دانشجویان

2- تعیین و مقایسه فاكتورهای مؤثر بر استفاده از فناوری اطلاعات توسط دانشجویان دختر و پسر

«سوالهای تحقیق»

سوالهای پژوهش عبارتند از :

1- میزان آشنایی دانشجویان با رایانه و اینترنت چقدر است؟

2- گسترش فن‌آوری اطلاعات بویژه رایانه و اینترنت  چه تاثیری بر نیازهای مطالعاتی دانشجویان  دارد؟

3- میزان استفاده از ICT در دانشجویان دخترو پسر چقدر است ؟

4- آیا بین امکانات موجود ICT و میزان استفاده از ICT رابطه وجود دارد ؟

5- آیا بین سواد ICT ومیزان استفاده از ICT رابطه وجود دارد ؟

6- ایا بین انتظارات اساتید و استفاده از ICT توسط دانشجویان رابطه وجود دارد ؟

فرضیات تحقیق :

1- بین آشنایی دانشجویان با رایانه و اینترنت و میزان استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات رابطه وجود دارد .

2- بین نیازهای مطالعاتی دانشجویان و میزان استفاده از فناوری اطلاعات رابطه وجود دارد .

3- بین جنسیت دانشجویان و میزان استفاده از ICTرابطه وجود دارد .

4- بین امکانات موجود ICT و میزان استفاده از ICTرابطه وجود دارد .

5- بین سواد ICT و میزان استفاده از ICT رابطه وجود دارد .

6- بین انتظارات اساتید و استفاده از ICTرابطه وجود دارد .

تعریف عملیاتی متغیرها :

متغیر مستقل : امکانات ، انتظارات اساتید ، سواد ICT ، نیازهای مطالعاتی ، جنسیت

متغیروابسته : میزان استفاده از ICT

امکانات : وسایل و تجهیزاتی مرتبط با فناوری اطلاعات از قبیل کامپیوتر و غیره که در دسترس دانشجویان دختر و پسر قرار دارد و توسط پرسشنامه محقق ساخته بدست می آید .

انتظارات اساتید : منظور توقعاتی است که اساتید از دانشجویان برای استفاده از ICT دارند که توسط پرسشنامه محقق ساخته بدست می اید .

میزان استفاده ICT : منظور این است که دانشجویان چه مدت ، چگونه و به چه میزانی یعنی چند ساعت در روز از ICT استفاده می کنند که توسط پرسشنامه محقق ساخته بدست می آید.

نیازهای مطالعاتی : منظور از نیازهای مطالعاتی این است که دانشجویان در مطالعاتشان نیاز به استفاده از ICT  پیدا می کنند یا نه که توسط پرسشنامه محقق ساخته بدست می آید .

جنسیت : منظور دختر یا پسر بودن دانشجویان می باشد که توسط پرسشنامه محقق ساخته بدست می اید .

***ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد

یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است***

متن کامل را می توانید دانلود نمائید