دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد

دانشکده هنر و معماری

گروه نقاشی

پایان نامه برای اخذ درجه کارشناسی ارشد M.A

رشته :

نقاشی

عنوان :

بررسی نقوش جانوری در دست بافته های ترکمن

استاد راهنمای تئوری  :

جناب آقای دکتر ابوالقاسم دادور

استاد راهنمای عملی :

جناب آقای دکتر جواد علیمحمدی

استاد مشاور :

جناب آقای دکتر ابوالفضل داوودی

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده:

فرش دستبافت در میان قوم ترکمن از جایگاه ویژه ای برخوردار می باشد. بخصوص از لحاظ رنگ های نخودی ، سرمه ای ، قهوه ای و زیتونی و… که استفاده می کند. با بررسی نگاره های موجود در فرش ترکمن متوجه می شویم که نقوش حیوانی بیش از سایر نماد ها جلوه دارد. این نقوش به صورتی کاملاً نمادین، تمثیلی از آئین ها و باور های مذهبی بوده و تقدیس و مورد احترام بودن جانوران در میان ترکمن ها را بیان می کنند. با گسترش دین اسلام و منع نمایش تصویر واقعی جانوران ، بافندگان از تصویر جای پای جانوران در قالب گل ترکمن، که شهرت فراوان دارد، استفاده کرده اند. با وجود اینکه  در مورد نقوش فرش ترکمن پژوهش های فراوانی صورت گرفته، اما با توجه به جایگاه ویژه نقوش جانوری در این خصوص تلاش صورت نگرفته شده است. لذا در این پایان نامه پس از معرفی ایل ترکمن و ویژگی های آنان ابتدا چند نمونه شاخص و مهم از این نگاره ها مورد بررسی و تحلیل و نماد شناسی قرار گرفته و سپس به طبقه بندی کلیه نقوش جانوری و معنای نمادین آنها پرداخته شده است. شیوه پژوهش به دو صورت کتابخانه ای و اسنادی و بخشی نیز به روش میدانی انجام گرفته است با تلفیق این دو روش می توان تجلی نمادین نقوش جانوری را دستبافته های ترکمن مشاهده کرد.

کلید واژگان: ترکمن، فرش، دستبافته ها ، نقوش جانوری، نماد

 

فهرست مطالب

چکیده:

مقدمه. 1

فصل اول:کلیات پژوهش…… 3

1-1 – بیان مسأله. 4

1-2-ادبیات و پیشینه تحقیق(چهار چوب نظری) 4

1-3-اهمیت موضوع: 5

1-4-اهداف تحقیق: 5

1-5- سوالات تحقیق: 5

1-6-فرضیه ها: 5

1-7-روش تحقیق: 6

1-8-جامعه آماری: 6

1-9-نمونه آماری: 6

1-10- روش یا روشهای نمونه گیری: 6

1-11-محدودیت های تحقیق: 6

1-12-تعریف واژه های تحقیق: 7

1-13-مراحل انجام تحقیق: 7

فصل دوم: باورهای اعتقادی قوم ترکمن… 8

2-1-جغرافیای اقلیمی: 9

2-2-قوم ترکمن… 11

2-3-دین ترکمن ها : 14

2-4-دین ترکمن ها قبل از اسلام: 14

2-5-توتم گرایی: 15

2-6-شمن گرایی (shamanism) : 16

فصل سوم: دست بافته های ترکمن و پیشینه آن… 18

3-1- تاریخچه فرش: 19

3-2-پیشینه فرش ترکمن: 21

3-3-فرشینه ترکمن… 25

3-4- انواع بافته های ترکمنی : 26

3-5-قالیبافی و نقش زنان ترکمن: 31

3-6- آواز زنان قالیباف: 32

فصل چهارم: نقوش ترکمن در قالی ها، گلیم ها و سایر زیر اندازها 36

4-1-نماد شناسی رنگ در فرش های ترکمنی: 49

4-2-ساختار طرح فرش های اصلی : 53

4- 3معرفی نقوش ترکمن: 54

4-4- فرش انگسی ( انسی): 61

4-5-طرح انگسی ها : 61

4-6-نقش های موجود در انگسی ها : 64

4-7- نماز لیق ها ( جانماز ها ): 72

4-8-انواع نماز لیق ها: 72

4-9-کعبه نماز لیق: 74

4-10-نقش های موجود در کعبه نمازلیق ها: 75

4-11-آیات لیق: 76

4-12-فرشینه ها : 78

4-12-1-آسمالیق ها و چووال ها: 78

4-12-2-قاپی لیق یموت: 79

4-12-3-پشتی و قارچین: 81

فصل پنجم: نقوش جانوری در دستبافته های ترکمن… 82

5-1 مهم ترین نقوش حیوانی ، مفهوم و کاربرد آنها : 85

5-1-1-نقش شتر: 85

5-1-2- نماد حیوانات شکاری نظیر عقاب و قوش….. 86

5-1-3- نقش قوچ یا شاخ قوچ: 87

5-2- انواع نقوش جانوری در دست بافته های پرزدار: 88

5-2-1- نقوش حیوانی: 88

5-2-2-نقوش حشرات: 95

5-2-3-نقوش پرندگان.. 98

5-3- دستبافته های بدون پرز شامل گلیم، نمد.. 101

5-4-گونه های مختلف نمد های اصیل ترکمنی… 101

5-5- منابع الهام نقش های اصیل ترکمن در نمد.. 105

5-6- انواع نقوش جانوری در دستبافته های بدون پرز دار شامل گلیم و نمد: 105

5-6-1- انواع نقش شاخ قوچی: 105

5-6-2- نقش پستانک یا ازمیک: 106

5-6-3-نقش دم عقرب زرد( ساری ایچان) 106

5-6-4-نقش ماهی (تیرانه) 107

نتیجه گیری: 108

پیشنهادات: 111

گزارش کار عملی:…………………..112

فهرست منابع متن… 113

فهرست منابع تصاویر…………………. 121

مقدمه

هنرهای  دستی بخصوص فرش حاوی جلوه های تصویری غنی از میراث فرهنگی بسیار کهن هر قوم حتی تا قبل از تاریخ است. هنر های دستی از دیر باز با زندگی اقوام کوچ نشین عجین شده و جزء ملزومات زندگی این اقوام و حتی گرداننده چرخ اقتصادی آنان محسوب می شود. گنجینه هایی که نسل اندر نسل و سینه به سینه در میان مردم این سرزمین باقی مانده و منتقل شده است، حافظانش مردان و زنان کهنسالی هستند که قلب و ذهنشان مالامال از آنهاست.

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید