2-1 بیان مسئله:

تكلیف شب برای چیست؟ مسئله تكلیف شب و مباحثات مربوط به آن همواره برای دانش آموزان و معلمان و اولیای دانش آموزان مطرح بوده و هست و نظریات موافق و مخالف آنان را برانگیخته است. یك عده از آنها مخالف تعیین تكلیف برای دانش آموز هستند به خصوص تعیین تكلیف شب را در سطح ابتدایی كاری بیهوده می دانند و عقیده دارند كه كودكان پس از یك روز طولانی و خسته كننده در كلاس وقتی به خانه می رسند بهتر است اوقات خود را با استراحت، بازی و یا اشتغال به یك كار سرگرم كننده به هر حال فعالیتی غیر درسی بگذرانند. وقتی با معلمان درباره تكلیف شب صحبت می شود اغلب عقیده دارند كه این اولیای دانش آموزان هستند كه بر ارائه تكلیف درسی در خانه تأكید می كنند تا خیالشان راحت باشد كه بچه ها چیزی یاد می گیرند. از طرفی وجود تكلیف شب بچه ها را سرگرم كرده مانع مزاحمت ها و سرو صدای آنها در خانه می شود. در نتیجه‌ی یك همه پرسی كه توسط یك روزنامه فرانسوی درباره تكلیف شب انجام گرفت، معلوم داشت كه بسیاری از معلمان عقیده دارند كه كودكان خود علاقمند به انجام تكلیف درسی در خانه هستند به شرط آنكه طولانی نباشد. آنان كه موافق تكلیف شب هستند آن را وسیله‌ای برای تشخیص توانایی های درسی كودكان می دانند و معتقد هستند كه تكالیف درسی شاگردان می تواند وسیله‌ای برای برقراری ارتباط بین خانه و مدرسه باشد. زیرا اولیا از طریق نظارت بر تكالیف متوجه می شوند در مدرسه چه می گذرد و چه تغییراتی در محتوای روش ها و برنامه های درسی داده شده است.

تكلیف تمرینی است در زمینه‌ی آنچه كه دانش آموز در كلاس فرا گرفته و فقط در همین جایگاه می تواند نتیجه یادگیری را برای او در برداشته باشد.

امروزه با پیشرفت و گسترش علوم مخصوصاً علم روانشناسی و توجه خاص انسانها به امر تعلیم و تربیت باعث گردیده كه تعیین تكلیف شب از موارد مهم و نقش آفرین در پیشرفت تحصیلی و آموزش فراگیران جزء لاینفك آموزشی به حساب آید.

اما با توجه به حساسیت و اهمیت این مسأله متأسفانه به نظر می رسد چندان توجهی به این امر نمی شود و بعضی از مدارس و معلمین در تعیین تكلیف به صورت سنتی و سلیقه ای و بدون توجه به نیازها و جنبه های جسمی و ذهنی فراگیران عمل می نمایند كه چنین عملی نتیجه ای جز خستگی و دلسردی دانش آموزان از درس و معلم نخواهد داشت.

در این تحقیق، محقق در صدد است تاثیر شیوه های مختلف تعیین تكلیف شب را بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ابتدایی بسنجد.

تكلیف شب از متغیرهای درونی مدرسه است كه در صورت تجدید نظر كلی و در شرایط فعلی آن شاید بتواند بسیاری از اهدافی را كه بر آن مترتب است، مانند تداوم یادگیری، بهبود نگرش به مدرسه، عادت به مطالعه، تنظیم وقت و را جامه عمل پوشانده وسیله ای برای شناخت مشكلات دانش آموزان و كمك در رفع آن می باشد به امید آن كه گامی باشد در جهت اعتلای اهمیت توجه به مسأله تكلیف شب.

محقق در صدد است كه تاثیر تكالیف فعال را بر روی پیشرفت تحصیلی در دروس ریاضی، علوم تجربی و ادبیات بررسی كند. از این جهت دانش آموزان پایه سوم را به صورت نمونه و تصادفی انتخاب  نموده و با ارائه تكالیف فعال كه شامل تكالیف مختلف از دروس ریاضی،  علوم و ادبیات فارسی‌ (املا،  انشاء، خواندن) به صورت تمرینی، نگرشی، خلاق، پژوهشی و و با در نظر گرفتن تفاوت های فردی دانش آموزان در اختیار معلم مربوطه قرار داده تا بعد از آزمون نوبت اول در كلاس ارائه دهد تا پس از آزمون نوبت دوم در كلاس نتایج به صورت طرح پیش آزمون و پس آزمون برای یك گروه مستقل مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار بگیرد.

3-1 اهمیت و ضرورت تحقیق:

در هر دوره متناسب با برداشتی كه از یادگیری وجود داشته شكل و نوع تكلیف نیز متفاوت بوده است. اما امروزه با تعریفی كه از یادگیری می شود انتظار اهدافی فراتر از آن وجود دارد. دیدگاه های متخصصان معاصر در خصوص تكالیف درسی از فلسفه و روش های تعلیم و تربیتی كه در طول قرن ها متداول بوده تاثیر پذیرفته است. سالیان دراز حفظ كردن به عنوان تنها نوع تكلیف درسی و حتی یادگیری محسوب می شد. و در نتیجه همین بینش ناكامی های تحصیلی را صرفا به ناتوانی دانش آموزان نسبت می دادند نه به روش های آموزشی. یكی از عواملی كه در به وجود آوردن دیدگاه های جدید

 تعلیم و تربیت موثر واقع شده تشخیص درجه اهمیت فعال نمودن شخص دانش آموز بوده است. اغلب بینش های معاصر به تحریك قدرت ابتكار و مسئولیت پذیری  محصل در امر یادگیری بها می دهند و بر این هدف تاكید می‌كنند كه دانش آموز هرچه بهتر و موثرتر تر از اوقات خارج از مدارس در جهت یادگیری بهره ببرد.

اابته باید توجه داشت كه تكلیف شب هرگز نمی تواند به خودی خود مفید یا مضر تلقی گردد و سودمندی آن به عوامل و خصوصیات فردی و خانوادگی دانش آموز، عوامل كلاسی، برخورد معلم و بخصوص به ماهیت و چگونگی آن وابسته است.

تحقیقی كه انجام می گیرد دارای اهمیت فراوانی می باشد چرا كه یافته های آن می تواند رهنمودی برای تنظیم كتب درسی مناسب و دستور العمل هایی جهت تعیین تكلیف شب دانش آموزان باشد و از طرفی نقطه معلمان را در ارتباط با تكلیف شب در دروس مختلف ارائه نمود. و چراغی فرا راه معلمان در جهت استفاده بهتر از تكلیف شب عرضه نمود.

با توجه به محدودیت های اجتناب ناپذیر برنامه های مصوب رسمی كه همه‌ی فراگیران باید در ظرف زمانی محدود مواد آموزشی را فرا گیرند و مورد ارزشیابی قرار داده شوند و به كلاس بالاتر ارتقا یابند، در صورتی كه سرعت و توانایی یادگیری در همه ی فراگیران یكسان نمی‌باشد. اجرای مطلوب برنامه های آموزشی بر اساس برنامه های مصوب رسمی مستلزم استفاده بهتر از امكانات كلاسی است. بدیهی است چنانچه اگر تعدادی از دانش آموزان به دلایل مختلف فاقد آمادگی لازم برای برنامه های مصوب باشند معلم یا اجباراً ادامه‌ی اجرای برنامه را به هر صورت ممكن مقدم می شمارد و یا اینكه قسمتی از اجرای آن را در ازای آماده شدن فراگیران به وقفه یا تاخیر می اندازد. بعضاً مشاهده می گردد كه معلم ناچاراً نادیده می گیرد، در هر صورت گروهی از دانش آموزان ضرر خواهند كرد.

لذا انجام تكلیف در منزل می تواند با تثبیت و یا حتی توسعه آموخته های دانش آموزان، ابزار و وسیله مناسبی جهت تعدیل بخشی از كمبودهای برنامه های یكسال و غیر قابل انعطاف مدرسه باشد و به اجرای مطلوب در كلاس كمك نماید. بنابراین انجام تكلیف در منزل می تواند فرصت مناسبی برای جبران ضعف ها و عقب ماندگی های درسی و یادگیری باشند. البته به شرطی كه دانش آموز با رغبت به طور انفرادی و مستقل به انجام آن بپردازد.

4-1 اهداف تحقیق:

1-4-1 هدف کلی:

هدف كلی از این تحقیق مقایسه تاثیر شیوه های مختلف تعیین تكلیف شب بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان است.

2-4-1هدف جزئی:

• بررسی تاثیر ارائه تكلیف شب به روش سنتی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان
• بررسی تاثیر ارائه تكلیف شب به روش فعال بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان
• مقایسه شیوه های مختلف ارائه تكلیف شب بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان

1-5فرضیه‎های تحقیق

در این تحقیق دو گونه فرضیه مورد نظر بوده است:

الف) فرضیه های مربوط به نگرش معلمان در  خصوص ارائه تكلیف شب در كلاس

• ارائه تكلیف شب به صورت های مختلف از قبیل رونویسی، سبك پژوهشی و تمرینی موجب تثبیت یادگیری در دانش آموزان می گردد.
• دانش آموزان رغبت زیادی در انجام تكالیف شب در منزل از خود نشان نمی دهند.
• انجام تكلیف در منزل توسط دانش آموزان موجب تكمیل آموزش روزانه، تقویت ابتكار و تجارب یادگیری و بالا بردن تواناییهای ذهنی، دقت و موفقیت تحصیلی دانش آموزان می شود.
• ارائه تكلیف شب در تمام دروس و نیز برای كلاس اول دبستان ضروری است. و به تنهایی می تواند در یادگیری موثر باشد.
• توجه به تفاوت های فردی در ارائه تكلیف شب موجب كیفی تر شدن آموزش ها می گردد.
• بررسی و رسیدگی معلم و میزان رضایت معلم در انجام تكلیف شب توسط دانش آموزان موجب تقویت یادگیری آنان می شود.
• ارائه تكلیف شب منطبق با اهداف كلی درس موجب آموزش بهتر می گردد.

ب) فرضیه های مربوط به ارائه تكلیف فعال و تاثیر آن بر پیشرفت تحصیلی

• بین ارائه تكلیف شب به روش فعال و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه سوم در درس علوم تجربی تفاوت وجود ندارد.
• بین ارائه تكلیف شب به روش فعال و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه سوم در درس ریاضی تفاوت وجود ندارد.

بین ارائه تكلیف شب به روش فعال و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه سوم در درس ادبیات فارسی تفاوت وجود ندارد.

6-1 تعاریف نظری متغیرها:

تكلیف شب

تعریف مفهومی: كاری دشوار بر عهده‌ی كسی گذاشتن، فرمان به كاری سخت و پر مشقت دادن، وظیفه و امری كه بر عهده‌ی شخص است و باید انجام پذیرد.

تعریف عملیاتی: در این پژوهش تكلیف شب به شیوه‌ی سنتی و فعال ارائه می شود كه عبارتند از:

• تكلیف به روش سنتی: تكالیفی می باشند كه توسط معلم و بدون در نظر گرفتن توانایی ها و علائق و هم چنین نیاز هر دانش آموز و بدون در نظر گرفتن تفاوت های فردی برای كلیه دانش آموزان تعیین می شود.
• تكلیف به روش فعال: به تكالیفی كه با توجه به هوش، توانایی، نیاز و علاقه و با خلاقیت طراحی و برای دانش آموزان یك كلاس به صورت گروهی و مشاركتی ارائه شود.

***ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد