افراد با‌ اختلال اضطراب ‌‌اجتماعی 1-2- بیان مسأله. 6 1-3- ضرورت و اهمیت پژوهش…. 9 1-4- اهداف پژوهش…. 12 1-5- تعریف مفهومی متغیرها 12 1-5-1- اضطراب اجتماعی.. 12 1-5-2- ترس از ارزیابی منفی.. 13 1-5-3- سوگیری توجه. 13 1-5-4- سوگیری تفسیر. 13 1-6- تعریف عملیاتی متغیرها 13 1-6-1- اضطراب اجتماعی.. 13 1-6-2- ترس از ارزیابی منفی.. 13 1-6-3- سوگیری توجه. 14 1-6-4- سوگیری تفسیر. 14 فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه 2-1- مبانی نظری.. 16 2-1-1- اختلال اضطراب اجتماعی.. 16 2-1-1-1- سیر و شیوع اختلال اضطراب اجتماعی.. 17 2-1-1-2- سبب شناسی اختلال اضطراب اجتماعی.. 18 2-1-1-2-1- عوامل زیستی.. 18 2-1-1-2-1- 1- ژنتیک…. 18 2-1-1-2-1-2- عصب زیست شناختی.. 19 2-1-1-2-2- عوامل سرشتی.. 19 2-1-1-2-2-1- بازداری رفتاری.. 19 2-1-1-2-3- عوامل محیطی.. 20 2-1-1-2-3-1- فرزندپروری.. 20 2-1-1-2-3-2- روابط دوستی با همسالان.. 21 2-1-1-2-3-4- سایر وقایع زندگی.. 22 2-1-1-2-4- رویکرد شناختی.. 23 2-1-1-2-4-1- مدل بک، امری و گرینبرگ (1985) 23 2-1-1-2-4-2- مدل کلارک و ولز (1995) 24 2-1-1-2-4-3- مدل رپی و هیمبرگ (1995) 27 2-1-1-2-5- مدل هافمن و بارلو (2002) 29 2-1-1-2-6- مدل رپی و اسپنس (2004) 31 2-1-2- سوگیری‌های فرآیند پردازش اطلاعات در اضطراب اجتماعی.. 34 2-1-2-1- سوگیری توجه در اضطراب اجتماعی.. 34 2-1-2-1-1- مؤلفه‌های سوگیری توجه. 35 2-1-2-1-2- مکانیزم سوگیری توجه. 36 2-1-2-1-2-1- مدل شناختی بک و کلارک (1997) 36 2-1-2-1-2-2- مدل ویلیامز، واتز، مک‌لئود و متیوز (1997) 37 2-1-2-1-2-3- مدل اهمن (1996) 38 2-1-2-1-2-4- مدل ولز و متیوز (1994) 38 2-1-2-1-2-5- مدل انگیزشی-شناختی موگ و بردلی (1998) 39 2-1-2-1-2-6- نظریه کنترل توجه آیزنک، درخشان، سانتوس و کالوور (2007) 40 2-1-2-1-2-7- مدل بار–هیم (2007) 40 2-1-2-2- سوگیری تفسیر در اضطراب اجتماعی.. 41 2-2- پیشینه عملی.. 42 2-2-1- سوگیری توجه در اضطراب اجتماعی.. 42 2-2-2- سوگیری تفسیر در اضطراب اجتماعی.. 45 2-2-3- برنامه تعدیل سوگیری شناختی.. 48 2-2-3-1- تعدیل سوگیری توجه در اضطراب اجتماعی.. 48 2-2-3-2- تعدیل سوگیری تفسیر در اضطراب اجتماعی.. 50 2-2-4- تعامل سوگیری توجه و سوگیری تفسیر در اضطراب اجتماعی.. 53 2-3- فرضیه‌ها و سوالات پژوهش…. 56 فصل سوم: روش پژوهش 3-1- طرح پژوهش…. 58 3-2- جامعه آماری.. 58 3-3- نمونه و روش نمونه‌گیری.. 59 3-4- ابزار پژوهش…. 59 3-4-1- پرسشنامه هراس اجتماعی (SPIN) 59 3-4-2- پرسشنامه اضطراب اجتماعی لیبوویتز (LSAS) 60 3-4-3- فرم کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی (FNES-B) 61 3-4-4- پرسشنامه افسردگی بک (BDI) 61 3-4-5- آزمایه پروب دات… 62 3-4-6- پارادایم ارتباط کلمه-جمله (WSAP) 64 3-5- روش اجرا 65 3-6- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات… 66 فصل چهارم: یافته‌های پژوهش 4-1- آماره‌های توصیفی.. 68 4-1-1- آماره‌های توصیفی متغیر سن.. 68 4-1-2- آماره‌های توصیفی متغیر علائم اضطراب اجتماعی.. 69 4-1-3- آماره‌های توصیفی متغیر سطح اضطراب اجتماعی.. 70 4-1-4- آماره‌های توصیفی متغیر ترس از ارزیابی منفی.. 71 4-1-5- آماره‌های توصیفی متغیر سوگیری توجه. 72 4-1-6- آماره‌های توصیفی متغیر سوگیری تفسیر. 73 4-2- آزمون فرضیه‌ها و سوالات… 76 4-2-1- فرضیه اول.. 76 4-2-2- فرضیه دوم. 78 4-2-3- فرضیه سوم. 79 4-2-4- فرضیه چهارم. 81 4-2-5- سوال اول.. 82 4-2-6- سوال دوم. 83 4-2-7- سوال سوم. 84 4-2-8- سوال چهارم. 85 4-2-9- سوال پنجم.. 86 4-2-10- سوال ششم.. 88 فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری 5-1- تبیین یافته‌ها 90 5-1-1- اثربخشی برنامه تعدیل سوگیری تفسیر بر سوگیری تفسیر. 90 5-1-2- اثربخشی برنامه تعدیل سوگیری تفسیر بر اضطراب اجتماعی و ترس از ارزیابی منفی.. 93 5-1-3- اثربخشی برنامه اصلاح سوگیری توجه بر سوگیری توجه. 95 5-1-4- اثربخشی برنامه اصلاح سوگیری توجه بر اضطراب اجتماعی و ترس از ارزیابی منفی.. 95 5-1-5- ارتباط مؤلفه‌های توجه و تفسیر برنامه تعدیل سوگیری شناختی.. 97 5-2- کاربردهای پژوهش…. 100 5-3- محدویت‌های پژوهش…. 101 5-4- پیشنهادات پژوهش…. 101 فهرست منابع منابع فارسی.. 102 منابع انگلیسی.. 104 پیوست برگه اطلاعات و رضایت‌نامه پژوهش…. 113 پرسشنامه هراس اجتماعی کانور (2000) 114 پرسشنامه اضطراب اجتماعی لیبوویتز (1987) 115 پرسشنامه ترس از ارزیابی منفی (1983) 116 پرسشنامه افسردگی بک…. 117 فهرست جدول‌ها جدول 4-1- میانگین و انحراف معیار متغیر سن.. 68 جدول 4-2- میانگین و انحراف معیار متغیر علائم اضطراب اجتماعی.. 69 جدول 4-3- میانگین و انحراف معیار متغیر سطح اضطراب اجتماعی.. 70 جدول 4-4- میانگین و انحراف معیار متغیر ترس از ارزیابی منفی.. 71 جدول 4-5- تحلیل کوواریانس سوگیری تفسیر منفی در شرایط تعدیل سوگیری تفسیر. 76 جدول 4-6- تحلیل کوواریانس سوگیری تفسیر خنثی در شرایط تعدیل سوگیری تفسیر. 77 جدول 4-7- تحلیل کوواریانس سوگیری توجه در شرایط اصلاح سوگیری توجه. 78 جدول 4-8- تحلیل کوواریانس علائم اضطراب اجتماعی در شرایط اصلاح سوگیری توجه. 80 جدول 4-9- تحلیل کوواریانس سطح اضطراب اجتماعی در شرایط اصلاح سوگیری توجه. 81 جدول 4-11- تحلیل کوواریانس سطح اضطراب اجتماعی در شرایط تعدیل سوگیری تفسیر. 83 جدول 4-12- تحلیل کوواریانس ترس از ارزیابی منفی در شرایط تعدیل سوگیری تفسیر. 84 جدول 4-13- تحلیل کوواریانس ترس از ارزیابی منفی در شرایط اصلاح سوگیری توجه. 85 جدول 4-14- تحلیل کوواریانس سوگیری تفسیر خنثی در شرایط اصلاح سوگیری توجه. 86 جدول 4-15- تحلیل کوواریانس سوگیری تفسیر منفی در شرایط اصلاح سوگیری توجه. 86 جدول 4-16- تحلیل کوواریانس سوگیری توجه در شرایط تعدیل سوگیری تفسیر. 88 فهرست نمودارها نمودار 4-1- میانگین متغیر سوگیری توجه گروه‌های چهار گانه. 72 نمودار 4-2- میانگین متغیر سوگیری تفسیر گروه آزمایش تعدیل تفسیر. 73 نمودار 4-4- میانگین متغیر سوگیری تفسیر گروه کنترل تعدیل تفسیر. 74 نمودار 4-5- میانگین متغیر سوگیری تفسیر گروه کنترل اصلاح توجه. 75 نمودار 4-6- میانگین تعدیل شده سوگیری ‌تفسیر منفی در شرایط تعدیل ‌سوگیری تفسیر. 77 نمودار 4-7- میانگین تعدیل شده سوگیری تفسیر خنثی در شرایط تعدیل سوگیری تفسیر. 78 نمودار 4-8- میانگین تعدیل شده سوگیری توجه در شرایط اصلاح سوگیری توجه. 79 نمودار 4-9- میانگین تعدیل شده علائم اضطراب اجتماعی در شرایط اصلاح سوگیری توجه. 80 نمودار 4-10- میانگین تعدیل شده سطح اضطراب اجتماعی در شرایط اصلاح سوگیری توجه. 81 جدول 4-11- تحلیل کوواریانس علائم اضطراب اجتماعی در شرایط تعدیل سوگیری تفسیر. 82 نمودار 4-11- میانگین تعدیل شده علائم اضطراب اجتماعی در شرایط تعدیل سوگیری تفسیر. 82 نمودار 4-12- میانگین تعدیل شده سطح اضطراب اجتماعی در شرایط تعدیل سوگیری تفسیر. 83 نمودار 4-13- میانگین تعدیل شده ترس از ارزیابی منفی در شرایط تعدیل سوگیری تفسیر. 84 نمودار 4-14- میانگین تعدیل شده ترس از ارزیابی منفی در شرایط اصلاح سوگیری توجه. 85 نمودار 4-15- میانگین تعدیل شده سوگیری تفسیر خنثی در شرایط اصلاح سوگیری توجه. 87 پایان نامه نمودار 4-16- میانگین تعدیل شده سوگیری تفسیر منفی در شرایط اصلاح سوگیری توجه. 87 فهرست شکل‌ها شکل 2-1- مدل کلارک و ولز (1995) 27 شکل 2-2- مدل رپی و هیمبرگ (1995) 28 شکل 2-3- مدل هافمن و بارلو (2004) 30 شکل 2-4- مدل رپی و اسپنس (2004) 33 چکیده اختلال اضطراب اجتماعی با سوگیری‌های فرآیند پردازش اطلاعات مشخص می‌شود. افراد با اضطراب اجتماعی ترجیحاً به محرک‌های تهدیدکننده توجه می‌کنند و اطلاعات اجتماعی مبهم را منفی و تهدیدآمیز تفسیر می‌کنند. مطالعات اخیر تأیید نموده‌اند که سوگیری توجه و سوگیری تفسیر در ایجاد و تداوم اختلال اضطراب اجتماعی نقش دارند. با این وجود، ارتباط بین سوگیری توجه و سوگیری تفسیر مبهم باقی مانده است. به منظور تعدیل این سوگیری‌های شناختی و آسیب‌پذیری متعاقب آن نسبت به اضطراب اجتماعی، پارادایم تعدیل سوگیری شناختی طراحی شده است. بر این مبنا، پژوهش حاضر با هدف تعیین ارتباط سوگیری توجه و سوگیری تفسیر، اثربخشی برنامه تعدیل سوگیری شناختی- مؤلفه تفسیر بر سوگیری توجه و برنامه تعدیل سوگیری شناختی-­مؤلفه توجه بر سوگیری تفسیر در افراد با اضطراب اجتماعی را آزموده است. در نیل به این هدف، 80 فرد با اضطراب اجتماعی، به تصادف، در چهار گروه‌، گروه‌های تعدیل سوگیری (توجه یا تفسیر) و کنترل (توجه یا تفسیر) جای گرفتند. در برنامه تعدیل سوگیری توجه، شرکت‌کنندگان آزمایه پروب­ دات را تکمیل نمودند که پروب در مقایسه با چهره‌های انزجاری، همواره به دنبال چهره‌های خنثی ارائه می‌شد. شرکت‌کنندگان شرایط تعدیل تفسیر، پارادایم ارتباط کلمه-جمله را تکمیل نمودند که با انتخاب تفسیرهای خنثی بازخورد مثبت و با انتخاب تفسیرهای تهدیدآمیز بازخورد منفی دریافت می‌کردند. قبل و بعد از مداخله، سوگیری توجه، سوگیری تفسیر، علائم اضطراب اجتماعی و ترس از ارزیابی منفی ارزیابی شد. نتایج، کاهش معنادار سوگیری توجه مرتبط با تهدید، سوگیری تفسیر، علائم اضطراب اجتماعی و ترس از ارزیابی منفی را نشان داد. علاوه بر این، افراد گروه تعدیل توجه، تفسیرهای خنثای بیشتر و تفسیرهای منفی کمتری نسبت به پیش‌آزمون در مقایسه با گروه کنترل نشان دادند. در حالی که درگروه تعدیل تفسیر، نمره پس‌آزمون سوگیری توجه نسبت به پیش‌آزمون تفاوت معناداری نداشت. مقدمه اختلال اضطراب اجتماعی[1] که با ترس بارز و پایدار از تعاملات اجتماعی یا موقعیت‌های عملکردی توصیف می‌شود، به صورت معناداری با اختلال در کیفیت زندگی مرتبط است (باررا[2] و نورتون[3]، 2009). این ارتباط از این باور بنیادین دخیل در اضطراب اجتماعی نشات می‌گیرد که فرد معتقد است رفتارش از نظر اجتماعی پیامدهای مصیبت‌باری خواهد داشت و تحقیر یا شرمنده خواهد شد (هافمن[4] و لو[5]، 2006)؛ بنابراین وی تلاش می‌کند از موقعیت‌هایی که ممکن است مورد ارزیابی دیگران قرار گیرد و با بروز نشانه‌های اضطراب خجالت‌زده شود، اجتناب کند؛ اجتناب علاوه بر ایجاد آشفتگی‌هایی در کارکرد فرد، به سهم خود اختلال را تداوم می‌بخشد (ولز[6] و پاپاجورجیو[7]، 1998). بر مبنای این خصیصه، رویکردهای شناختی-رفتاری، اختلال اضطراب اجتماعی را پاسخ فرد به ارزیابی منفی دیگران مفهوم‌پردازی می‌کنند (رپی[8] و هیمبرگ[9]، 1997). از آنجا که اعتقاد به ارزیابی منفی باور هسته‌ای افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی است، این افراد محیط خود را به منظور یافتن هرگونه نشانه بالقوه ارزیابی منفی می‌کاوند. این نشانه‌ها، محرک‌هایی (حالات چهره یا لغات) را شامل می‌شود که خشم یا تنفر را نشان می‌دهند و یا از تهدید اجتماعی (مانند تحقیر) حکایت دارند (هیرن[10]، لیونس[11] و فیلیپات[12]، 2011). به عبارتی سوگیری توجه[13]، یعنی تمایل به توجه انتخابی و گزینشی به نشانه‌های تهدید نسبت به نشانه‌های خنثی، مؤلفه‌ای اساسی در تبیین اضطراب اجتماعی محسوب می‌شود (کلارک[14] و ولز، 1995؛ به نقل از شولتز[15] و هیمبرگ، 2008). در این راستا می‌توان گفت که توجه تسهیل شده[16] به اطلاعات تهدیدکننده، از طریق تسهیل پردازش اطلاعات اجتماعی منفی در مقابل نشانگان بی‌خطر یا مثبت اجتماعی، تداوم اختلال را موجب می‌شود (روزنمن[17]، ورسینگ[18] و امیر[19]، 2011). نکته حائز اهمیت در این فرآیند این است که اگر چه فرد مبتلا به اضطراب اجتماعی تمایل دارد توجه خود را به نشانه‌های مبین ارزیابی منفی دیگران در مورد عملکردش در موقعیت‌های اجتماعی و در نتیجه تهدیدآمیز بودن موقعیت معطوف سازد، موقعیت‌های اجتماعی اغلب مبهم هستند. ابهام و عدم وضوح موقعیت، زمینه را برای تحریف معنای نشانه‌های اجتماعی فراهم می‌سازد تا سوگیری تفسیر[20] به عنوان دیگر نقصان فرآیند پردازش اطلاعات[21] در اختلال اضطراب اجتماعی بروز یابد (برد[22] و امیر، 2008). بدین ترتیب که افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی، در فرآیند شناسایی محیط، اطلاعات مبهم را به صورت منفی یا خطرناک تفسیر می‌کنند و اطلاعاتی را که دیگران تهدیدآمیز می‌دانند، فاجعه‌آمیز تعبیر می‌کنند؛ بنابراین تفسیرهای بی‌خطر یا مثبت کمتر (هیرچ[23] و متیوز[24]، 1997، 2000؛ کانستنس[25]، پن[26]، ایهن[27] و هوپ[28]، 1999) و تفسیرهای تهدیدآمیز بیشتری (امیر، فوآ[29] و کولز[30]، 1998؛ روت[31]، آنتونی[32] و سوینسون[33]، 2001؛ وونکن[34]، بوگلس[35] و وریس[36]، 2003) نشان می‌دهند. درنتیجه سوگیری در تفسیر محرک‌های اجتماعی نیز با تشدید اضطراب و پریشانی، اختلال را پایدار می‌سازد (اسپوکاس[37]، رودباخ[38] و هیمبرگ، 2007). درمجموع می‌توان گفت که سوگیری‌های فرآیند پردازش اطلاعات، از طریق تاثیر بر قضاوت درمورد نشانه‌های محیطی، اضطراب را در موقعیت‌های اجتماعی تداوم می‌بخشد (کلارک و ولز، 1995؛ رپی و هیمبرگ، 1997). بدین ترتیب که اضطراب، فرد را در جهت بازنمایی‌های ادراک شده تهدیدزا برانگیخته می‌کند و این برانگیختگی، فعال‌سازی توجهی نسبت به محرک‌های تهدیدکننده و به همان نسبت ارزیابی منفی موقعیت مبهم را افزایش می‌دهد (متیوز، مکینتاش[39] و فالچر[40]، 1997) و چرخه اضطراب تقویت می‌شود. با گسترش شواهد پژوهشی در خصوص بروز سوگیری توجه و سوگیری تفسیر در اختلال اضطراب اجتماعی و نقش کلیدی آن در تداوم این اختلال، تدوین راهبردهای اصلاح این سوگیری‌ها مورد توجه قرار گرفته است. در این راستا، مطالعات نشان داده‌اند اصلاح سوگیری توجه در کاهش آسیب‌پذیری نسبت به اضطراب موثر است (امیر، وبر[41]، برد، بومیا[42] و تیلور[43]، 2008؛ مک‌لئود[44]، راترفورد[45]، کمپبل[46]، ابسوورثی[47] و هولکر[48]، 2002). کاهش سوگیری تفسیر منفی[49] و تسهیل سوگیری تفسیر خنثی[50] یا بی‌خطر نیز می‌تواند چرخه پسخوراند مثبت را تقویت کند، عزت نفس را افزایش دهد، سطح اضطراب را تعدیل نماید و در نتیجه باعث کاهش علائم اضطراب اجتماعی گردد (استوپا[51] و کلارک، 2000). یکی از راهبردهای اصلاحی که اخیراً مطرح شده است، برنامه تعدیل سوگیری شناختی[52] است. این برنامه الگوهای توجهی، تفکر و پاسخدهی به موقعیت‌های اجتماعی زندگی روزمره را از طریق هدف قرار دادن عادت‌های ذهنی تغییر می‌دهد؛ عادت‌هایی که اگر چه خودکار و خارج از کنترل هستند اما می‌توان با تمرین مکرر که نیازمند پردازش سریع است، عادت‌های غیراضطرابی را جایگزین آن‌ها ساخت (برد، ویسبرگ[53] و امیر، 2011). بر این مبنا، پژوهش‌های صورت گرفته نشان داده‌اند که با اجرای برنامه تعدیل سوگیری شناختی می‌توان سوگیری‌های شناختی را تعدیل نمود و این تغییر به سهم خود واکنش‌های هیجانی بعدی را تحت تاثیر قرار می‌دهد (هرتل[54] و متیوز، 2011؛ هاکاماتا[55] و همکاران، 2010؛ مورفی[56]، هیرچ، متیوز، اسمیت[57] و کلارک، 2007). به‌رغم پیشینه عملی مطلوبی که در خصوص کارایی هر یک از راهبردهای تعدیل سوگیری توجه و سوگیری تفسیر گزارش شده است (کاستر[58]، بائرت[59]، بوک‌استال[60] و رات[61]، 2010؛ امیر و همکاران، 2009؛ اشمیت[62]، ریچی[63]، بوکنر[64] و تیمپانو[65]، 2009؛ برد و امیر، 2008؛ مورفی، هیرچ، متیوز، اسمیت و کلارک، 2007)، نحوه تعامل این دو مؤلفه برنامه تعدیل سوگیری شناختی و تاثیراتشان بر اضطراب مبهم است. در مسیر مطالعه این تعامل و ارتباط، برمبنای تحقیقات صورت گرفته اجرای دو راهبرد را می‌توان پیشنهاد نمود؛ نخستین راهبرد القای یکی از دو مؤلفه سوگیری توجه یا سوگیری تفسیر و سنجش تاثیر آن بر سوگیری دیگر و سطح اضطراب است. راهبرد دیگر اجرای برنامه تعدیل یکی از این دو مؤلفه و بررسی تاثیر آن بر مؤلفه دیگر و سطح اضطراب است. راهبرد دوم در مقایسه با راهبرد نخست از آنجا حائز اهمیت است که علاوه بر روشن ساختن ارتباطات این دو مؤلفه و تبیین نقش سوگیری‌های شناختی در رشد و تداوم اضطراب، این سوال را پاسخ می‌دهد که آیا اجرای برنامه تعدیل سوگیری شناختی به نحوی که یکی از مؤلفه‌های سوگیری شناختی را هدف قرار دهد، می‌تواند بر دیگر مؤلفه‌های پردازش اطلاعات تاثیر گذارد یا خیر. این خط جدید تحقیقاتی را می‌توان در این راستا تعبیر نمود که فرآیندهای شناختی متفاوت با یکدیگر تعامل دارند و بر هیجان اثر می‌گذارند (مبینی[66]، رینولدز[67] و مکینتاش، 2013). بررسی داده‌های حاصل از آزمون این سوالات، به روشن ساختن این مساله کمک می‌کند که اجرای کدام سبک مداخله می‌تواند بیش‌ترین اثربخشی درمانی را به دنبال داشته باشد. ***ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است*** متن کامل را می توانید دانلود نمائید چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه) ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند

1-2- بیان مسئله……………………………….. 3 1-3- اهمیت و ضرورت پژوهش……………………….. 9 1-4- اهداف پژوهش………………………………. 11 1-5- فرضیات پژوهش……………………………… 12 1-6- متغیرهای پژوهش……………………………. 12 1-7- تعریف اصطلاحات و مفاهیم…………………….. 13 1-7-1 تعاریف نظری (مفهومی)……………………… 13 1-7-2 تعاریف عملیاتی…………………………… 16 فصل دوم: پیشینه پژوهش 2-1 مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………. 18 2-2 هیجانات مثبت………………………………. 19 2-2-1 تاریخچه ی هیجانات مثبت……………………. 19 2-2-2 هیجان شادی………………………………. 21 2-2-2-1 ریشه های تحولی…………………………. 21 2-2-2-2 جنبه های ژنتیکی………………………… 22 2-2-2-3 جنبه های فیزیولوژیک…………………….. 22 2-2-2-4 جنبه های شناختی………………………………………………………………………………………… 23 2-2-2-5 جنبه های اجتماعی……………………….. 23 2-2-2-6 جنبه های اقتصادی……………………….. 24 2-2-2-7 جنبه های هیجانی………………………… 25 2-2-3 هیجان لذت……………………………….. 25 2-2-3-1 ریشه های تحولی…………………………. 25 2-2-3-2 جنبه های فیزیولوژیک…………………….. 26 2-2-3-3 جنبه های غریزی…………………………. 26 2-2-3-4 جنبه های شناختی………………………… 26 2-2-3-5 جنبه های اجتماعی……………………….. 27 2-3 سلامت روان…………………………………. 28 2-3-1 تاریخچه ی سلامت روان………………………. 28 2-3-2 مولفه های سلامت روان………………………. 29 2-3-3 تأثیر استرس و مهارت های مقابله ای بر سلامت روان. 32 2-3-4 تأثیر روابط بین فردی بر سلامت روان………….. 33 2-3-5 مداخلات مبتنی بر سلامت روان…………………. 34 2-4 مذهب و معنویت……………………………… 35 2-4-1 تاریخچه ی روانشناسی مذهب و معنویت………….. 35 2-4-2 وجوه تشابه و افتراق مذهب و معنویت………….. 36 2-4-3 شکل های سالم و ناسالم مذهب و معنویت………… 37 2-4-4 تأثیر مذهب و معنویت بر سلامت روان…………… 38 2-4-4-1معنادهی و مقابله با استرس………………… 38 2-4-4-2 روابط بین فردی…………………………. 39 2-4-5 تأثیر مذهب و معنویت بر هیجانات مثبت………… 39 2-4-6 یکپارچه سازی مذهب و معنویت در مداخلات سلامت روان 40 2-5 روان نمایشگری……………………………… 41 2-5-1 تاریخچه ی روان نمایشگری…………………… 41 2-5-2 ارکان روان نمایشگری………………………. 43 2-5-2-1 کارگردان………………………………. 43 2-5-2-2 شخص اول……………………………….. 44 2-5-2-3 یاور …………………………………. 44 2-5-2-4- حضار…………………………………. 44 2-5-3 صحنه ی اجرای روان نمایشگری………………… 44 2-5-4 مراحل روان نمایشگری………………………. 45 2-5-4-1 گرم کردن………………………………. 45 2-5-4-2 اجرا………………………………….. 45 2-5-4-3 مشارکت……………………………….. 47 2-5-5 عطش اجرا………………………………… 47 2-5-6 خودجوشی و خلاقیت………………………….. 48 2-5-7 کاردبردهای روان نمایشگری………………….. 49 2-5-8 انواع شکل های اجرای جلسات روان نمایشگری…….. 49 2-5-9 تکنیک های روان نمایشگری…………………… 50 2-5-9-1 تکنیک های مرحله ی گرم کردن………………. 50 2-5-9-2 تکنیک های مرحله ی اجرا………………….. 51 2-5-10 ظرفیت روان نمایشگری برای یکپارچه سازی با تجارب معنوی 52 2-6 پیشینه ی پژوهشی……………………………. 53 2-6-1 پژوهش های انجام شده در خارج از کشور………… 53 2-6-1-1 ارتباط بین متغیرهای مذهب/معنویت، شادی، لذت و سلامت روان 53 2-6-1-2 اثربخشی مداخلات روانشناختی یکپارچه شده با مذهب و معنویت 55 2-6-1-3 اثربخشی مداخلات مبتنی بر روان نمایشگری…….. 56 2-6-2 پژوهش های انجام شده در داخل کشور…………… 57 2-6-2-1 ارتباط بین متغیرهای مذهب/معنویت، شادی، لذت و سلامت روان 57 2-6-2-2 اثربخشی مداخلات روانشناختی یکپارچه شده با مذهب و معنویت 58 2-6-2-3 اثربخشی مداخلات مبتنی بر روان نمایشگری…….. 58 2-7 خلاصه و جمع بندی……………………………. 59 2-7-1 خلاصه ی پیشینه ی خارجی…………………….. 59 2-7-2 خلاصه ی پیشینه ی داخلی…………………….. 60 2-7-3 جمع بندی………………………………… 61 فصل سوم: روش پژوهش 3-1 مقدمه…………………………………….. 62 3-2 طرح کلی پژوهش……………………………… 62 3-3 متغیرهای پژوهش…………………………….. 63 3-4 جامعه ی آماری……………………………… 64 3-5 حجم نمونه و روش نمونه گیری………………….. 64 3-6 ابزارهای پژوهش…………………………….. 64 3-6-1 پرسشنامه ی نگرش سنج مذهب………………….. 65 3-6-2 پرسشنامه ی شادکامی آکسفورد (OHQ)………….. 65 3-6-3 مقیاس لذت اسنیت- همیلتون (SHAPS)…………… 66 3-6-4 پرسشنامه ی سلامت عمومی 28 سوالی (GHQ-28) ……. 67 3-7 شیوه ی اجرای پژوهش…………………………. 67 3-8 برنامه ی مداخله……………………………. 68 3-9 روش تجزیه و تحلیل داده های پژوهش…………….. 70 فصل چهارم: نتایج پژوهش 4-1 مقدمه…………………………………….. 71 4-2- بررسی توصیفی داده­ها……………………….. 71 4-3 بررسی استنباطی داده­ها………………………. 77 4-3-1 تعیین متغیرهای همگام……………………… 78 4-3-2 پیش فرض نرمال بودن توزیع نمرات…………….. 78 4-3-3 پیش فرض های تساوی کواریانس ها و تساوی واریانس­ها 79 4-3-4 بررسی فرضیه­های پژوهش……………………… 80 4-3-4-1 فرضیه ی 1……………………………… 80 4-3-4-2 فرضیه ی 2……………………………… 83 4-3-4-3 فرضیه ی 3……………………………… 84 4-3-4-4 فرضیه ی 4……………………………… 84 4-3-4-5 فرضیه ی 5……………………………… 85 4-3-4-6 فرضیه ی 6……………………………… 85 4-3-4-7 فرضیه ی 7……………………………… 86 4-3-4-8 فرضیه ی 8……………………………… 86 4-3-4-9 فرضیه ی 9……………………………… 86 4-3-4-10 فرضیه ی 10……………………………. 86 فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری 5-1 مقدمه…………………………………….. 90 5-2 بحث در مورد یافته­های پژوهش …………………. 90 5-3 جمع بندی و نتیجه گیری………………………. 96 5-4 محدودیت های پژوهش………………………….. 96 5-5 پیشنهادها…………………………………. 97 5-5-1 پیشنهادهای پژوهشی………………………… 97 5-5-2 پیشنهادهای کاربردی……………………….. 97 پیوست­ها………………………………………. 99 پیوست­1: شرح جلسات مداخله ی روان نمایشگری با محتوای معنوی 99 پیوست­2: پرسشنامه ی شادکامی آکسفورد………………. 120 پیوست­3: مقیاس لذت اسنیت-همیلتون…………………. 122 پیوست­4: پرسشنامه ی سلامت عمومی 28 سوالی…………… 125 پیوست­5: پرسشنامه ی نگرش سنج مذهب………………… 128 منابع و مآخذ………………………………….. 130 فهرست شكل‌ها شکل 1-1: مدل ساختاری مفروض رابطه ی بین نگرش مذهبی، شادی،‌ لذت و سلامت روان ……………………………………………… 9 شکل 4-1: مقایسه ی میانگین نمرات شادی دو گروه آزمایش و کنترل در مراحل پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری……………………………………….. 74 شکل 4-2: مقایسه ی میانگین نمرات لذت دو گروه آزمایش و کنترل در مراحل پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری……………………………………….. 75 شکل 4-3: مقایسه ی میانگین نمرات سلامت روان دو گروه آزمایش و کنترل در مراحل پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری………………………………. 77 شکل 4-4: مدل ساختاری مفروض رابطه ی بین نگرش مذهبی، شادی، لذت و سلامت روان……………………………………………… 87 شکل 4-5: مدل ساختاری اصلاح شده ی رابطه ی بین نگرش مذهبی، شادی، لذت و سلامت روان………………………………………….. 88 فهرست جدول ها جدول 2-1: مولفه های13گانه ی سلامت روان، براساس طبقه بندی ارائه شده توسط کیس (2007)………………………………………. 31 جدول 3-1: سیمای کلی طرح پژوهش………………….. 63 جدول 3-2: خلاصه ی موضوعات و تکنیک های به کاررفته در هریک از جلسات روان نمایشگری…………………………………….. 70 جدول 4-1: میانگین و انحراف استاندارد نمرات نمونه ی اولیه ی پژوهش، به تفکیک جنسیت و وضعیت تأهل……………………………………….. 72 جدول 4-2: میانگین و انحراف استاندارد نمرات پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری شادی، در دو گروه آزمایش و کنترل……………………………….. 73 جدول 4-3: میانگین و انحراف استاندارد نمرات پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری لذت، در دو گروه آزمایش و کنترل……………………………….. 74 جدول 4-4: میانگین و انحراف استاندارد نمرات پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری سلامت روان، در دو گروه آزمایش و کنترل………………… 76 جدول 4-5: نتایج ضریب همبستگی دو رشته ای نقطه ای، بین متغیرهای جمعیت شناختی با نگرش مذهبی، شادی، لذت و سلامت روان…………………… 78 جدول 4-6: نتایج آزمون شاپیرو- ویلک در مورد پیش فرض نرمال بودن توزیع نمرات شادی، لذت و سلامت روان، در دو گروه آزمایش و کنترل……………. 79 جدول 4-7: نتایج آزمون باکس در مورد پیش فرض تساوی کواریانس ها در مراحل پس آزمون و پیگیری………………………………………. 79 جدول4-8: نتایج آزمون لوین در مورد پیش فرض تساوی واریانس ها در مراحل پس آزمون و پیگیری……………………………….. 80 جدول4-9: نتایج آزمون لامبدای ویلکس نمرات پس آزمون شادی، لذت و سلامت روان با کنترل نمرات پیش آزمون شادی، لذت و سلامت روان………………… 81 جدول 4-10: نتایج آزمون لامبدای ویلکس نمرات پیگیری شادی، لذت و سلامت روان با کنترل نمرات پیش آزمون شادی، لذت و سلامت روان……………….. 82 جدول 4-11: نتایج تحلیل کواریانس چندمتغیره به تفکیک هریک از متغیرهای شادی،‌ لذت و سلامت روان، در مرحله ی پس آزمون……………………… 82 جدول 4-12: نتایج تحلیل کواریانس چندمتغیره به تفکیک هریک از متغیرهای شادی،‌ لذت و سلامت مقالات و پایان نامه ارشد روان، در مرحله ی پیگیری………………………. 83 جدول 4-13: اوزان رگرسیونی استاندارد مسیرهای مفروض بین متغیرهای نگرش مذهبی،‌شادی، لذت و سلامت روان…………………………………… 85 جدول 4-14: نتایج تحلیل مسیر برای بررسی برازش مدل مفروض پژوهش در شاخص های برازش……………………………………….. 86 جدول 4-15: نتایج تحلیل مسیر برای بررسی برازش مدل اصلاح شده ی پژوهش در شاخص های برازش……………………………………….. 88 جدول 4-16: نتایج مقایسه ی مدل ساختاری مفروض و مدل ساختاری اصلاح شده ی پژوهش……………………………………………. 89 جدول 4-17: نتایج تحلیل میانجی برای بررسی نقش میانجی گرانه ی لذت در رابطه ی بین نگرش مذهبی و شادی………………….. 90 جدول 4-18: نتایج تحلیل میانجی برای بررسی نقش میانجی گرانه ی لذت در رابطه ی بین نگرش مذهبی و سلامت روان……………… 90 چکیده هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی روان نمایشگری با محتوای معنوی بر میزان شادی، لذت و سلامت روان دانشجویان دانشگاه اصفهان بود. همچنین در این پژوهش، روابط بین متغیرهای نگرش مذهبی، شادی، لذت و سلامت روان دانشجویان دانشگاه اصفهان، در قالب یک مدل ساختاری مورد بررسی قرار گرفت. نمونه ی این پژوهش، شامل 175 نفر از دانشجویان دانشگاه اصفهان بود که که به روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای، انتخاب شدند و به پرسشنامه ی نگرش سنج مذهب، پرسشنامه ی شادکامی آکسفورد (OHQ)، مقیاس خوشکامی اسنیت- همیلتون (SHAPS) و پرسشنامه ی سلامت عمومی 28 سوالی (GHQ-28) پاسخ دادند. سپس از میان آن ها 30 نفر جهت شرکت در طرح آزمایشی پژوهش، انتخاب گردیدند و در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15نفر) گمارش شدند. هر دو گروه در مراحل پس آزمون و پیگیری، مجدداً به پرسشنامه های پژوهش، به جز پرسشنامه ی نگرش سنج مذهب، پاسخ دادند. برای گروه آزمایش، ده جلسه ی گروهی روان نمایشگری با محتوای معنوی، اجرا شد اما گروه کنترل در معرض هیچ مداخله ای قرار نگرفت. برای تحلیل داده های این پژوهش، از تحلیل کواریانس چندمتغیره، تحلیل مسیر و تحلیل میانجی استفاده شد. نتایج تحلیل کواریانس چندمتغیره، نشان داد که با کنترل نمرات پیش آزمون، میزان شادی، لذت و سلامت روان گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل، در مرحله ی پس آزمون، افزایش معناداری داشته است (05/0 P<). این نتایج، پس از پیگیری یک ماهه نیز تأیید شد (05/0 P<). همچنین نتایج تحلیل مسیر نشان داد که مدل ساختاری رابطه ی بین نگرش مذهبی، شادی، لذت و سلامت روان، براساس شاخص های مختلف برازش، تأیید می گردد. براساس این مدل، نگرش مذهبی با لذت، لذت با شادی و سلامت روان، و شادی با سلامت روان، رابطه ی مستقیم دارد (05/0 P<). براساس نتایج تحلیل میانجی، رابطه ی غیرمستقیم بین نگرش مذهبی با شادی از طریق لذت، و نگرش مذهبی با سلامت روان از طریق لذت، تأیید شد (05/0 P<). براساس نتایج این پژوهش، در جمعیت دانشجویان دانشگاه اصفهان، بین نگرش مذهبی با شادی، لذت و سلامت روان، روابط مستقیم و غیرمستقیم معناداری وجود دارد و روان نمایشگری با محتوای معنوی می تواند به عنوان یک مداخله ی مؤثر در جهت ارتقاء شادی، لذت و سلامت روان در این جمعیت، مورد استفاده قرار گیرد. 1-1 مقدمه از ابتدای شکل گیری علم روانشناسی در قرن نوزدهم تا آخرین دهه های قرن بیستم، اکثر قریب به اتفاق رویکردهای روانشناسی مطرح شده، مفهوم سلامت روان[1] را به عنوان یک مفهوم مستقل، مورد بررسی قرار ندادند. در خلال این دوران، این موضوع تقریباً مورد اتفاق نظر بود که سلامت روان، مفهومی جدای از بیماری روانی نیست. به عبارت دیگر، هرفردی که فاقد نشانگان اختلالات روانشناختی بود، دارای سلامت روان، تلقی می شد. از اینرو تمرکز عمده ی نظریه پردازی ها و پژوهش های روانشناختی، بر اختلالات روانی و افراد دارای اختلال روانی، متمرکز شد (کیس[2]، 2007). پژوهش های حیطه ی هیجانات نیز از این جهت گیری، مستثنا نبودند و اکثر مطالعات در زمینه ی هیجانات، بر هیجانات منفی متمرکز بودند (امونز[3]، 2005). این وضعیت تا اواخر قرن بیستم بر مطالعات و پژوهش های روانشناسی، حاکم بود تا اینکه در اواخر قرن نوزدهم، نظریه پردازان و پژوهشگران جنبش نوظهوری که امروزه روانشناسی مثبت[4] نامیده می شود، تمرکز اصلی خود را بر توجه به هیجانات مثبت و عوامل مؤثر بر این هیجانات گذاشتند (سلیگمن[5]، 2002). این رویکرد، روانشناسی قرن بیستم را به دلیل تمرکز بیش از حد بر مقوله ی آسیب شناسی روانی و غفلت از مبانی سلامت روان، به چالش کشید (سلیگمن؛ ترجمه ی کلانتری، طبائیان، آقایی و سجادیان، 1390) و تأکید کرد که روانشناسی علاوه بر توجه به مقوله ی درمان مسائل روانشناختی همچون هیجانات منفی ناکارآمد، باید به ارتقاء مولفه های مختلف سلامت روان، از جمله هیجانات مثبت نیز توجه داشته باشد (کار[6]، 2005). این تغییر نگرش در جریان علم روانشناسی، منجر به این شد که هیجانات مثبتی همچون شادی[7] و لذت[8]، که در طول قرن بیستم تاحد زیادی مورد غفلت پژوهش های علمی قرار گرفته بودند، مرکز توجه نظریه پردازان و پژوهشگران مختلف، قرار بگیرند (سلیگمن، 2002). در میان هیجانات مثبت، تاکنون شاید هیچ مقوله ای به اندازه ی دو هیجان شادی و لذت، مورد بررسی نظریه پردازان و پژوهشگران قرار نگرفته باشد (کسبیر و داینر[9]، 2008). شادی و لذت، به عنوان مهمترین هیجانات مثبت انسان قلمداد می شوند (‌آرگایل؛ ترجمه ی گوهری انارکی، نشاط دوست،‌ پالاهنگ و بهرامی، 1383). این دو هیجان، همپوشی ها و قرابت های زیادی با یکدیگر دارند، به طوری که حتی در مواردی، توسط بعضی از نظریه پردازان، به عنوان مفاهیمی مترادف در نظر گرفته می شوند (خداپناهی، 1388) و یا اینکه لذت، به عنوان مولفه ای از شادی در نظر گرفته می شود (دوک ورث، استین[10] و سلیگمن، 2005). برای اکثر افراد، هیجان شادی، همواره در ارتباط با هیجان لذت، تداعی می شود، به طوریکه درک بیشتر مردم از تجربه ی شادی، بیشتر به تجاربی که توأم با هیجان لذت باشد، مربوط می شود. در واقع ظاهراً اینطور به نظر می رسد که این دو هیجان، قابل تفکیک از یکدیگر نیستند و تجربه ی هریک با تجربه ی دیگری همراه است. با این حال، آنچه که امروزه مورد تأکید و توافق نظریه پردازان هیجانات مثبت است، این است که هیجانات شادی و لذت، مفاهیمی مستقل اما کاملاً مرتبط با یکدیگر محسوب می شوند (فرانکلین[11]، 2010). نظریه پردازان هیجانات مثبت، درمورد عوامل مرتبط با شادی و لذت، تأکید بارزی بر مولفه های شناختی دارند (ایشی، شیماک و داینر[12]، 2001؛ کار، 2005). این موضوع بویژه در رویکردهای شناختی- رفتاری به خوبی مورد بررسی و تأیید قرار گرفته است که شناخت های افراد با هیجانات آن ها ارتباط تنگاتنگی دارد، به طوری که با تغییر مناسب و سازنده در شناخت ها می توان تغییراتی مطلوب و سازنده در هیجانات ایجاد کرد (کری؛ ترجمه ی سیدمحمدی، 1389). براساس مطالعاتی که در زمینه ی جنبه های شناختی هیجانات مثبت، صورت گرفته است، به نظر می رسد باورهای مذهبی و معنوی می توانند به عنوان عوامل شناختی مهم و تأثیر گذاری در رابطه با تجربه ی هیجانات مثبتی همچون شادی و لذت، ایفای نقش کنند (امونز، 2005). بنابراین توجه به این مولفه ها در مداخله به منظور ارتقاء هیجانات مثبت، می تواند حائز اهمیت باشد. پکپارچه سازی[13] عقاید مذهبی و معنوی مراجعین در جریان رویکردهای معتبر مشاوره و روان درمانی، موضوعی است که به طور جدی در سال های اخیر، مورد توجه قرار گرفته است، اما با توجه به پژوهش های علمی متعددی که در همین دوره ی زمانی کوتاه، انجام شده و از اثربخشی این مداخلات، خبر می دهند، امروزه کاربرد و اثربخشی چنین مداخلاتی، مورد توافق و پذیرش است. با این حال، این جریان علمی و پژوهشی، هنوز در ابتدای مسیر خود قرار دارد و بررسی اثربخشی یکپارچه سازی عقاید مذهبی و معنوی مراجعین در جریان درمان، هنوز در مورد بسیاری از رویکردهای مشاوره و روان درمانی انجام نگرفته است (پارگامنت[14]، 2007). رویکرد روان نمایشگری[15] نیز از جمله رویکردهایی محسوب می شود که به نظر می رسد ظرفیت بالقوه ی مناسبی جهت بهره گیری از عقاید معنوی و مذهبی مراجعین را دارد (مارینیو[16]، 1994). لذا این پژوهش برآن است تا ضمن بررسی روابط بین متغیرهای نگرش مذهبی، شادی، لذت و سلامت روان در قالب یک مدل ساختاری، اثربخشی روان نمایشگری با محتوای معنوی را بر سه متغیر شادی، ‌لذت و سلامت روان، مورد بررسی قرار دهد. ***ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است*** متن کامل را می توانید دانلود نمائید چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه) ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند

1-2. بیان مسأله………………………………………………………………………………………………………………………….. 3 1-3. ضرورت و اهمیت پژوهش……………………………………………………………………………………………………… 8 1-4. هدف های پژوهش……………………………………………………………………………………………………………….. 8 1-5. تعریف بنیادی و عملیاتی متغیرها و اصطلاحات علمی……………………………………………………………… 9 فصل دوم: مبانی نظری تحقیق 2-1.مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………. 12 2-2. سلامت روانی……………………………………………………………………………………………………………………… 12 2-2-1. تعریف سلامت روانی………………………………………………………………………………………………….. 12 2-2-2. دیدگاه­های مربوط به سلامت روان………………………………………………………………………………. 13 3-2. ایمان مذهبی…………………………………………………………………………………………………………………….. 22 2-3-1. تعریف ایمان…………………………………………………………………………………………………………….. 22 2-3-2. دیدگاه­های مربوط به ایمان و معنویت…………………………………………………………………………. 23 2-4. سلامت روان و ایمان……………………………………………………………………………………………………………. 26 2-4-1. نظریات و الگوها………………………………………………………………………………………………………… 26 2-4-2. بررسی اصطلاحات قرآنی پیرامون سلامت روان…………………………………………………………….. 27 2-4-3. مفهوم سلامت روان در قرآن……………………………………………………………………………………….. 29 2-4-4. ویژگی­های سلامت روان در قرآن………………………………………………………………………………… 31 2-4-5. ایمان از چه راه­­هایی موجب سلامت روان می­شود………………………………………………………….. 33 2-5. شادکامی…………………………………………………………………………………………………………………………………. 34 2-5-1. تعریف شادکامی……………………………………………………………………………………………………….. 34 2-5-2. شادکامی و سلامت……………………………………………………………………………………………………. 34 2-5-3. شادکامی و اعتقادات مذهبی………………………………………………………………………………………. 34 2-5-4. سایر عوامل مؤثر بر شادکامی……………………………………………………………………………………… 35 2-6. سبک­های دل­ بستگی………………………………………………………………………………………………………….. 38 2-6-1. تعریف دل­بستگی………………………………………………………………………………………………………. 38 2-6-2. نظریه دل­بستگی بالبی………………………………………………………………………………………………. 38 2-6-3. طبقه­بندی کیفیت دل­بستگی نوزاد……………………………………………………………………………… 39 2-6-4. سبک­های دل­بستگی در بزرگسالان…………………………………………………………………………….. 41 2-7. منبع کنترل……………………………………………………………………………………………………………………….. 43 2-7-1. تعریف منبع کنترل…………………………………………………………………………………………………… 43 2-7-2. منبع کنترل درونی……………………………………………………………………………………………………. 43 2-7-3. منبع کنترل بیرونی…………………………………………………………………………………………………… 44 2-7-4. ویژگی­های افراد با منبع کنترل درونی…………………………………………………………………………. 44 2-7-5. ویژگی­های افراد با منبع کنترل بیرونی………………………………………………………………………… 45 2-8. پیشینه تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………. 46 2-8-1. سلامت روان و ایمان………………………………………………………………………………………………….. 46 2-8-2. ارتباط سلامت روان با شادکامی، سبک­های دل­بستگی و منبع کنترل……………………………… 48 2-8-3. ارتباط ایمان با شادکامی، سبک­های دل­بستگی و منبع کنترل……………………………………….. 49 2-8-4. تحقیقات ترکیبی………………………………………………………………………………………………………. 51 2-8-5. فرضیه­های پژوهش……………………………………………………………………………………………………. 53 فصل سوم: روش تحقیق 3-1.مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………. 55 3-2. طرح پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………. 55 3-3. جامعه آماری، حجم نمونه و روش نمونه‌گیری پژوهش…………………………………………………………….. 56 3-4. ابزارهای پژوهش………………………………………………………………………………………………………………….. 56 3-4-1. ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺳﻼﻣﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ (GHQ-28)………………………………………………………………………… 56 3-4-2. پرسشنامه ایمان مذهبی…………………………………………………………………………………………….. 58 3-4-3. پرسشنامه شادکامی آکسفورد……………………………………………………………………………………… 58 3-4-4. پرسشنامه دل‌بستگی کولینز و رید……………………………………………………………………………… 59 3-4-5. مقیاس منبع کنترل راتر…………………………………………………………………………………………….. 60 3-5. روش تحلیل دادها……………………………………………………………………………………………………………….. 61 فصل چهارم: یافته‌های پژوهش 4-1. مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………… 63 4-2. ویژگی­جمعیت شناختی نمونه­ی پژوهش……………………………………………………………………………….. 63 4-3. یافته­های توصیفی……………………………………………………………………………………………………………….. 64 4-4. یافته­های مربوط به فرضیه­های مستقیم پژوهش براساس رگرسیون گام به گام…………………………… 67 4-5. یافته­های مربوط به آزمون مدل پیشنهادی……………………………………………………………………………. 74 4-6. بررسی روابط غیرمستقیم با استفاده از رویکرد گام‌های علّی……………………………………………………… 78 فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری 5-1. مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………… 86 5-2. بررسی برازش مدل پیشنهادی……………………………………………………………………………………………… 86 5-3. بررسی یافته­های مربوط به فرضیه­های پژوهش………………………………………………………………………. 87 5-4. محدودیت­های پژوهش………………………………………………………………………………………………………… 93 5-5. پیشنهاد­ات پژوهشی……………………………………………………………………………………………………………. 94 5-5. دلالت های ضمنی پژوهشی…………………………………………………………………………………………………. 94 فهرست منابع و مآخذ منابع فارسی……………………………………………………………………………………………………………………………….. 96 منابع انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………………………. 101 فهرست جداول جدول 4-1 فراوانی و درصد فراوانی دانشجویان به تفکیک جنسیت………………………………………………………… 63 جدول 4-2 فراوانی و درصد فراوانی دانشجویان به تفکیک جنسیت برحسب وضعیت تأهل……………………….. 64 جدول 4-3. شاخص‌های توصیفی سلامت عمومی به تفکیک جنسیت…………………………………………………….. 64 جدول 4-4. شاخص‌های توصیفی شادکامی به تفکیک جنسیت……………………………………………………………… 65 جدول 4-5. شاخص‌های توصیفی سبک‌های دل‌بستگی و سه زیر مقیاس آن به تفکیک جنسیت………………. 65 جدول 4-6. شاخص‌های توصیفی کانون کنترل به تفکیک جنسیت………………………………………………………… 66 جدول 4-7. شاخص‌های توصیفی ایمان مذهبی به تفکیک جنسیت……………………………………………………….. 66 جدول 4-8. پیش‌بینی سلامت روانی بر‌اساس ایمان مذهبی با استفاده از رگرسیون گام به گام………………….. 67 جدول 4-9. ضرایب رگرسیون، پیش‌بینی سلامت روان بر اساس ایمان مذهبی………………………………………… 67 جدول‌ 4-10. پیش‌بینی سلامت‌روانی بر‌اساس شادکامی با استفاده از روش رگرسیون گام‌به‌گام…………………. 68 جدول 4-11. ضرایب رگرسیون، پیش‌بینی سلامت روان بر اساس شادکامی……………………………………………. 68 جدول 4-12 پیش بینی سلامت روانی بر اساس سبک دلبستگی دوسوگرا با استفاده از روش رگرسیون گام ب69ه گام 69 جدول 4-13. ضرایب رگرسیون، پیش‌بینی سلامت روان بر اساس دل‌بستگی دوسوگرا……………………………… 69 جدول 4-14. پیش بینی شادکامی بر اساس ایمان مذهبی با استفاده از روش رگرسیون گام به گام…………. 70 جدول 4-15. ضرایب رگرسیون، پیش‌بینی شادکامی بر اساس ایمان مذهبی………………………………………….. 70 جدول 4-16. مدل رگرسیون، تحلیل واریانس، شاخص‌های آماری…………………………………………………………. 71 جدول 4-17. ضرایب رگرسیون، پیش‌بینی دل‌بستگی دوسوگرا بر اساس ایمان مذهبی………………………….. 71 جدول 4-18. مدل رگرسیون، تحلیل واریانس، شاخص‌های آماری…………………………………………………………. 72 جدول 4-19. ضرایب رگرسیون، پیش‌بینی سلامت روان بر اساس منبع کنترل……………………………………….. 72 پایان نامه و مقاله جدول 4-20. مدل رگرسیون، تحلیل واریانس، شاخص‌های آماری…………………………………………………………. 73 جدول 4-21. ضرایب رگرسیون، پیش‌بینی منبع کنترل بر اساس ایمان مذهبی……………………………………… 73 جدول 4-22. پارامترهای اندازه‌گیری روابط مستقیم در مدل پیشنهادی…………………………………………………. 75 جدول 4-23. پارامترهای اندازه‌گیری روابط مستقیم در مدل اصلاح شده………………………………………………… 76 جدول 4-24. ویژگی‌های نیکویی برازش مدل اصلاح شده…………………………………………………………………….. 77 جدول 4-25. ضرایب همبستگی ساده بین سه ایمان مذهبی، شادکامی و سلامت روان……………………………. 78 جدول 4-26. مدل رگرسیون، تحلیل واریانس ایمان مذهبی از طریق شادکامی برسلامت روان…………………. 79 جدول 4-27. ضرایب رگرسیون،ایمان مذهبی بر سلامت روان از طریق شادکامی…………………………………….. 79 جدول 4-28. ضرایب همبستگی ساده بین سه متغیر ایمان مذهبی، منبع کنترل و سلامت روان………………. 80 جدول 4-29. ضرایب همبستگی ساده بین سه متغیر ایمان مذهبی، دل‌بستگی دوسوگرا و سلامت روان……. 81 جدول 4-30. مدل رگرسیون، تحلیل واریانس ایمان مذهبی از طریق دل‌بستگی دوسوگرا بر سلامت روان…. 82 جدول 4-31. ضرایب رگرسیون، ایمان مذهبی بر سلامت روان از طریق دل‌بستگی دوسوگرا…………………….. 82 جدول 4-32. ضرایب همبستگی ساده بین پنج متغیر ایمان مذهبی، دل‌بستگی دوسوگرا، منبع کنترل، شادکامی و سلامت روان 83 جدول 4-33. مدل رگرسیون، تحلیل واریانس، ایمان مذهبی، از طریق دل‌بستگی دوسوگرا، منبع کنترل، شادکامی و سلامت روان 84 جدول 4-34. ضرایب رگرسیون، تأثیر ایمان مذهبی، از طریق دل‌بستگی دوسوگرا، منبع کنترل، شادکامی بر سلامت روان 84 فهرست نمودارها نمودار 4-1. ضرایب استاندارد مدل پیشنهادی……………………………………………………………………………………… 74 نمودار 4-2. ضرایب استاندارد مدل اصلاح شده، تأثیرگذاری ایمان مذهبی بر سلامت روان با میانجی‌گری دل‌بستگی دوسوگرا و شادکامی در دانشجویان……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 76 نمودار 4-3 رابطه‌ی میانجی ایمان مذهبی و سلامت روان از طریق شادکامی…………………………………………… 78 نمودار 4-4 رابطه‌ی میانجی ایمان مذهبی و سلامت روان از طریق منبع کنترل…………………………………….. 80 نمودار 4-5 رابطه‌ی میانجی ایمان مذهبی و سلامت روان از طریق دل‌بستگی دوسوگرا……………………………. 81 نمودار 4-6 رابطه‌ی میانجی ایمان مذهبی با سلامت روانی از طریق شادکامی، دل‌بستگی دوسوگرا و منبع کنترل 83 چكیده هدف پژوهش حاضر، طراحی و آزمودن مدل پیش‌بینی سلامت روان دانشجویان بر اساس ایمان مذهبی، با میانجی‌گری شادکامی، سبک دل­بستگی دوسوگرا و منبع کنترل می­باشد. روش پژوهش، از نوع همبستگی است. جامعه پژوهش، تمامی دانشجویان دانشگاه شیراز می‌باشند که در سال 93-92 مشغول به تحصیل بودند. برای انجام این پژوهش، 240 دانشجو از جامعه‌ی پژوهش به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب گردیدند و ابزارهای پژوهشی بر روی آن­ها اجرا شد. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه‌های سلامت عمومی (GHQ-28)، ایمان مذهبی، شادکامی آکسفورد، دل‌بستگی کولینز و رید و مقیاس منبع کنترل راتر بود. به منظور ارزیابی متغیرهای اندازه‌گیری شده در مدل مفهومی مفروض، از رگرسیون چندگانه، روش تحلیل مسیر و مدل‌سازی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته­ها نشان داد ایمان مذهبی و سبک دل­بستگی دوسوگرا با سلامت روان در ارتباطند. با وجود این، این تأثیرگذاری در سطح مدل آشکار نگردید. از سوی دیگر، ایمان مذهبی با سبک دل­بستگی دوسوگرا همبستگی معکوس داشت. متغیر شادکامی ارتباط معناداری با دو متغیر ایمان مذهبی و سلامت روانی داشت. نتایج نهایی منجر به اصلاح مدل فرضی گردید و در مدل اصلاح شده واسطه‌گری متغیر شادکامی در رابطه بین ایمان مذهبی و سلامت روانی مورد تأیید قرار گرفت. نتایج نشان داد که ایمان مذهبی از طریق متغیر شادکامی تأثیر بیشتری بر سلامت روانی می‌گذارد. بنابراین، می‌توان نتیجه گرفت که مؤلفه‌هایی از ایمان که فرد را به سمت شادکامی بیشتر سوق می‌دهند می‌توانند در سلامت روانی فرد مؤثرتر باشند. مقدمه در سال‌های اخیر موضوع سلامت روان بسیار مورد بحث و توجه روان­شناسان، روان‌پزشکان و مشاوران قرار گرفته است و توجه به نقش آن در تضمین و بهبود زندگی فردی و اجتماعی از اهمیت به سزایی برخوردار است (توتونچی، سامانی و زندی، 1391). برخی از نظریه‌پردازان مانند آلپورت، اریک فرام، راجرز، مزلو، اریکسون، یونگ و فرانکل به جنبه سالم طبیعت آدمی می‌پردازند و در تلاش‌اند با غنا بخشیدن به شخصیت انسان نگرشی منحصربه‌فرد در مورد رشد روانی و کمال انسانی عرضه کنند. به اعتقاد آنان سلامت روانی بسیار بیش از روان‌نژندی و یا روان‌پریش نبودن است. در مقابل، گروهی دیگر از روان­شناسان در تعریف سلامت روان به تعریف رفتار نابهنجار یا بیماری روانی می‌پردازند و سپس نتیجه می‌گیرند که سلامت روان درواقع مساوی با عدم بیماری روانی است (حسینی، 1387؛ به نقل از آزاد). مفهوم سلامت روانی درواقع جنبه‌ای از مفهوم کلی سلامتی است. سازمان بهداشت جهانی سلامتی را چنین تعریف می‌کند: «حالت سلامتی کامل فیزیکی، روانی و اجتماعی است نه صرفاً فقدان بیماری یا ناتوانی». سلامتی یک مفهوم چندبعدی است که علاوه بر بیمار نبودن، احساس شادکامی و بهزیستی را نیز دربر می‌گیرد (پورسردار و همکاران، 1391). بنابر­این، برخلاف تصور عده‌ای، نمی‌توان سلامت روانی را نقطه مقابل بیماری جسمی یا روانی دانست. مفهوم سلامت روانی بسیار گسترده‌تر و پیچیده‌تر بوده و متغیرهای بسیاری در آن دخیل می‌باشند که در این پژوهش به برخی از آن‌ها پرداخته خواهد شد. سلامت و اختلالات روانی و متغیرهای اثرگذار در آن‌ها، می‌بایست در همه سنین و اقشار مورد توجه و بررسی قرار گیرد. دانشجویان از اقشار برگزیده جامعه محسوب می‌شوند که در دوران تحصیل ممکن است با مسائل و مشکلاتی از نظر امور آموزشی، اقتصادی، تغییرات فرهنگی و اجتماعی روبه‌رو شوند. این عوامل همراه با ایجاد افسردگی، استرس و اضطراب می‌توانند سلامت روان فرد را تحت تأثیر قرار دهند (قاسمی‌پور و جهانبخش گنجه، 1388). دانشگاه‌ها بنابر ماهیت سازمانی خود در کنار تولید و انتقال دانش، موظف به توجه به سلامت روانی و حل مشکلات رفتاری و روانی دانشجویان هستند. این در حالی است که پژوهش‌های متعددی از وجود مشکلات سلامتی در جهان به‌ویژه در بین دانشجویان حکایت دارد (آزاد، 1391). با توجه به روند رو به رشد قشر دانشجو در جامعه و اهمیت و حساسیت دوره جوانی، توجه محققان را به‌منظور انتخاب این گروه به عنوان جامعه مورد پژوهش جلب می‌نماید. ازاین‌رو، در این بررسی نیز این گروه جهت تحقیق انتخاب شده­اند. ***ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است*** متن کامل را می توانید دانلود نمائید چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه) ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند

اجتماعی 1-3- ضرورت و اهمیت پژوهش ………………………………………………………………………………………………. 7 1-4- اهداف پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………….. 10 1-5- تعریف مفهومی اصطلاحات و متغیرها …………………………………………………………………………… 10 1-5-1- اختلال اضطراب اجتماعی ……………………………………………………………………………………….. 10 1-5-2- عزت نفس ضمنی ……………………………………………………………………………………………………… 10 1-5-3- ترس از ارزیابی منفی ضمنی …………………………………………………………………………………….. 11 1-5-4-تداعی‌های ضمنی ………………………………………………………………………………………………………… 11 1-5-6- عزت نفس …………………………………………………………………………………………………………………. 12 1-5-7-شرطی سازی ارزشی……………………………………………………………………………………………………… 12 1-5-8- برنامه شرطی سازی ارزشی زیر آستانه‌ای ………………………………………………………………… 13 1-6- تعریف عملیاتی متغیرها ………………………………………………………………………………………………….. 13 1-6-1- اختلال اضطراب اجتماعی ………………………………………………………………………………………… 13 1-6-2- عزت نفس ضمنی ……………………………………………………………………………………………………… 13 1-6-3- ترس از ارزیابی منفی ضمنی …………………………………………………………………………………….. 14 1-6-4- عزت نفس آشکار ………………………………………………………………………………………………………… 14 فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه 2-1- مبانی نظری ……………………………………………………………………………………………………………………… 16 2-1-1-اختلال اضطراب اجتماعی …………………………………………………………………………………………. 16 2-1-1-1-شیوع اختلال اضطراب اجتماعی …………………………………………………………………………. 17 2-1-1-2-تفاوت‌های جنسیتی در اضطراب اجتماعی …………………………………………………………… 18 2-1-1-3-سبب شناسی …………………………………………………………………………………………………………… 19 2-1-1-3-1- تبیین‌های روان پویشی …………………………………………………………………………………….. 19 2-1-1-3-2- تبیین‌های انسانی نگر و هستی نگر …………………………………………………………………. 19 2-1-1-3-3- تبیین‌های رفتاری ……………………………………………………………………………………………… 19 2-1-1-3-4- تبیین‌های شناختی …………………………………………………………………………………………… 20 2-1-1-3-4-1- الگوی طرحواره‌ای بک ………………………………………………………………………………….. 20 2-1-1-3-4-2- مدل کلارک و ولز (1995) ………………………………………………………………………… 22 2-1-1-3-4-3- مدل راپی و هیمبرگ (1995) ……………………………………………………………………. 23 2-1-1-3-4-4- مدل هافمن و بارلو (2002) ………………………………………………………………………… 24 2-1-1-3-4-5- تبیین‌های مبتنی بر عوامل فرهنگی- اجتماعی ……………………………………….. 25 2-1-1-3-4-6- تبیین‌های زیستی ……………………………………………………………………………………….. 26 2-1-1-3-4-7- مدل کیمبرل (2008) …………………………………………………………………………………. 27 2-1-1-3-4-8- نظریه تکاملی اضطراب اجتماعی گیلبرت ……………………………………………….. 28 2-1-1-3-4-9- مدل راپی و اسپنس (2004) ……………………………………………………………………… 28 2-1-1-4- راهبردهای درمانی اضطراب اجتماعی …………………………………………………………………. 31 2-1-1-4-1-دارودرمانی …………………………………………………………………………………………………………… 32 2-1-1-4-2-روان درمانی …………………………………………………………………………………………………………. 33 2-1-1-4-2-1- رفتاردرمانی ……………………………………………………………………………………………………. 33 2-1-1-4-2-1-1- حساسیت زدایی تدریجی ………………………………………………………………………… 33 2-1-1-4-2-1-2- مواجهه درمانی ……………………………………………………………………………………….. 34 2-1-1-4-2-1-3- آموزش مهارت­های اجتماعی ………………………………………………………………… 34 2-1-1-4-2-2- شناخت درمانی ……………………………………………………………………………………………. 35 2-1-1-5-همایندی …………………………………………………………………………………………………………………. 37 2-1-1-6-مقایسه با دیگر سازه ها ……………………………………………………………………………………………. 38 2-1-1-6-1- اختلال اضطراب اجتماعی و کم‌رویی ……………………………………………………………… 38 2-1-1-6-2- اختلال اضطراب اجتماعی و آگورافوبیا ……………………………………………………………. 39 2-1-1-6-3- اختلال اضطراب اجتماعی و اضطراب طبیعی ………………………………………………… 40 2-1-1-6-4- اختلال اضطراب اجتماعی و اختلال شخصیت اجتنابی………………………………….. 41 2-1-2-عزت نفس………………………………………………………………………………………………………………………. 44 2-1-2-1-نظریاتی در باب نگرش خود ………………………………………………………………………………….. 44 2-1-2-1-1- دسترس‌پذیری و نیروی تداعی ………………………………………………………………………. 44 2-1-2-1-2- دیدگاه دسترس پذیری نگرش …………………………………………………………………………. 45 2-1-2-1-3- الگوی MODE فازیو ……………………………………………………………………………………….. 46 2-1-2-1-4- یادگیری تداعی‌گرایانه ……………………………………………………………………………………… 46 2-1-3- آستانه‌ها ……………………………………………………………………………………………………………………… 47 2-1-3-1- ادراک زیر آستانه‌ای ……………………………………………………………………………………………….. 48 2-1-3-2- اثرات ادراک زیرآستانه‌ای ………………………………………………………………………………………. 49 2-1-3-2-1- همبسته‌های عصبی ………………………………………………………………………………………… 50 2-1-3-2-2- اثرات هیجانی و ارزشی …………………………………………………………………………………….. 50 2-1-3-2-3- اثرات معنایی پایه …………………………………………………………………………………………….. 50 2-1-3-2-4- قضاوت‌های اجتماعی ………………………………………………………………………………………… 51 2-1-3-2-5- رفتار ………………………………………………………………………………………………………………….. 51 2-1-4- فرایندهای ضمنی ……………………………………………………………………………………………………… 52 2-1-5- شرطی سازی ارزشی …………………………………………………………………………………………………. 53 2-1-5-1- شرطی‌سازی ارزشی و شرطی‌سازی پاولفی ………………………………………………………… 55 2-1-5-2- شباهت‌های شرطی‌سازی ارزشی (EC) و شرطی‌سازی پاولفی (PC) ………………… 56 2-1-5-3- تفاوت‌های شرطی‌سازی ارزشی و شرطی‌سازی پاولفی ……………………………………….. 58 2-1-5-5- رویکردهای نظری شرطی سازی ارزشی ……………………………………………………………….. 60 2-1-5-5-1- دیدگاه انتسابی …………………………………………………………………………………………………… 60 2-1-5-5-2- دیدگاه کل‌گرایانه ……………………………………………………………………………………………… 61 2-1-5-5-3- دیدگاه اسناد نادرست ضمنی …………………………………………………………………………… 61 2-1-5-5-4- دیدگاه طبقه‌بندی مفهومی ……………………………………………………………………………… 62 2-1-5-5-6- دیدگاه گزاره‌ای …………………………………………………………………………………………………. 63 2-1-5-6- کاربردهای شرطی سازی ارزشی …………………………………………………………………………… 64 2-2- پیشینه عملی …………………………………………………………………………………………………………………. 65 2-3- سوالات پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………… 78 فصل سوم: روش پژوهش 3-1- نوع پژوهش …………………………………………………………………………………………………………………….. 80 3-2-جامعه آماری ……………………………………………………………………………………………………………………… 80 3-3- نمونه و روش نمونه‌گیری ………………………………………………………………………………………………. 80 3-4- ابزار پژوهش …………………………………………………………………………………………………………………….. 81 3-4-1- پرسشنامه اضطراب اجتماعی لیبوویتز (LSAS) ……………………………………………………… 81 3-4-2- پرسشنامه هراس اجتماعی (SPIN) ……………………………………………………………………….. 82 3-4-3- مقیاس عزت نفس روزنبرگ …………………………………………………………………………………….. 83 3-4-4-پرسشنامه افسردگی بک …………………………………………………………………………………………….. 84 3-4-5- آزمون تداعی ضمنی (IAT) ……………………………………………………………………………………… 85 3-4-5- 1- ساخت آزمون سنجش عزت نفس ضمنی (IAT) ……………………………………………. 85 3-4-5- 2- ساخت آزمون سنجش ترس از ارزیابی منفی ضمنی (IAT) ………………………… 87 3-4-6- برنامه آموزش شرطی سازی ارزشی زیر آستانه‌ای ………………………………………………… 87 3-5- روش اجرا ……………………………………………………………………………………………………………………….. 88 3-6- روش تجزیه وتحلیل اطلاعات ………………………………………………………………………………………. 89 فصل چهارم: یافته‌های پژوهش 4-1-آماره‌های توصیفی مربوط به متغیرهای جمعیت‌شناختی …………………………………………….. 91 4-2- تحلیل توصیفی داده‌ها …………………………………………………………………………………………………….. 93 4-3- تحلیل استنباطی داده‌ها ………………………………………………………………………………………………….. 96 4-3-1- سوال اول …………………………………………………………………………………………………………………….. 98 4-3-2- سوال دوم …………………………………………………………………………………………………………………… 99 4-3-3- سوال سوم ………………………………………………………………………………………………………………….. 100 4-3-4- سوال چهارم ……………………………………………………………………………………………………………….. 100 4-3-5- سوال پنجم ……………………………………………………………………………………………………………….. 101 4-3-6- سوال ششم ………………………………………………………………………………………………………………… 102 فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری 5-1- بحث و نتیجه‌گیری در مورد سوال اول پژوهش ………………………………………………………….. 104 5-2- بحث و نتیجه‌گیری در مورد سوال دوم پژوهش ………………………………………………………….. 106 5-3- بحث و نتیجه‌گیری در مورد سوال سوم پژوهش ………………………………………………………… 108 5-4- بحث و نتیجه‌گیری در مورد سوال چهارم پژوهش ……………………………………………………… 109 5-5- بحث و نتیجه‌گیری در مورد سوال پنجم پژوهش ……………………………………………………….. 110 5-6- بحث و نتیجه‌گیری در مورد سوال ششم پژوهش ……………………………………………………….. 11 5-7- یکپارچه‌نگری پژوهش ……………………………………………………………………………………………………. 113 5-8- کاربردهای نظری پژوهش ………………………………………………………………………………………………. 113 5-9- کاربردهای عملی پژوهش ………………………………………………………………………………………………. 114 5-10- محدودیت‌های پژوهش ………………………………………………………………………………………………. 114 5-11- پیشنهادهای پژوهش …………………………………………………………………………………………………… 15 5-11-1- پیشنهادهای کاربردی ……………………………………………………………………………………………. 115 5-11-2- پیشنهادهای پژوهشی …………………………………………………………………………………………….. 115 فهرست منابع و مآخذ منابع فارسی ………………………………………………………………………………………………………………………………. 116 منابع انگلیسی ……………………………………………………………………………………………………………………………. 120 پیوست‌ها برگه اطلاعات و رضایت نامه پژوهش………………………………………………………………………………………… 131 پرسشنامه عزت نفس روزنبرگ…………………………………………………………………………………………………. 132 پرسشنامه اضطراب اجتماعی لیبوویتز……………………………………………………………………………………. 133 پرسشنامه اضطراب اجتماعی SPIN ………………………………………………………………………………………. 135 پرسشنامه افسردگی بک …………………………………………………………………………………………………………… 136 اسلایدهای مرتبط با آزمون عزت نفس ضمنی………………………………………………………………………… 139 پایان نامه اسلایدهای مرتبط با آزمون ترس از ارزیابی منفی ضمنی……………………………………………………… 1 فهرست جدول‌ها جدول 4-1- میانگین و انحراف استاندارد سن در دو گروه آزمایش و کنترل……………………….. 91 جدول4-2- میانگین و انحراف استاندارد تحصیلات در دو گروه آزمایش و کنترل……………….. 92 جدول4-3- داده‌های توزیع فراوانی وضعیت تاهل در گروه آزمایش …………………………………….. 92 جدول4-4- داده‌های توزیع فراوانی وضعیت تاهل در گروه کنترل ……………………………………….. 93 جدول 4-5- داده‌های توصیفی متغیر نمره عزت نفس ضمنی ……………………………………………… 93 جدول4-6- داده‌های توصیفی متغیر ترس از ارزیابی منفی ضمنی ……………………………………… 94 جدول4-7- داده‌های توصیفی اضطراب اجتماعی ………………………………………………………………….. 94 جدول4-8- داده‌های توصیفی متغیر اضطراب اجتماعی لیبوویتز………………………………………….. 95 جدول4-9- داده‌های توصیفی متغیر عزت نفس آشکار (روزنبرگ) میانگین ……………………….. 95 جدول4-10- آزمونt مستقل متغیر سن …………………………………………………………………………………. 96 جدول 4-11- آزمونt مستقل متغیر اضطراب اجتماعی ………………………………………………………… 96 جدول 4-12- آزمونt مستقل متغیر اضطراب اجتماعی (لیبوویتز) ………………………………………. 96 جدول4-13- آزمونt مستقل متغیر عزت نفس آشکار (روزنبرگ) ………………………………………… 97 جدول 4-14- آزمونt مستقل متغیر عزت نفس ضمنی ………………………………………………………. 97 جدول4-15- آزمونt مستقل متغیر ترس از ارزیابی منفی ضمنی ……………………………………….. 97 جدول4-16- تحلیل کوواریانس یک راهه متغیر عزت نفس ضمنی …………………………………….. 98 جدول4-17- تحلیل کوواریانس یک راهه متغیر ترس از ارزیابی منفی ضمنی …………………… 99 جدول4-18- تحلیل کوواریانس یک راهه متغیر اضطراب اجتماعی …………………………………… 100 جدول4-19- تحلیل کوواریانس یک راهه متغیر سطح اضطراب اجتماعی ………………………… 101 جدول4-20- تحلیل کوواریانس یک راهه متغیر عزت نفس آشکار (روزنبرگ) ………………….. 102 جدول4-21- همبستگی عزت نفس آشکار (روزنبرگ) و عزت نفس ضمنی ……………………. 102 چکیده اختلال اضطراب اجتماعی، رایج‌ترین اختلال اضطرابی و سومین اختلال شایع روان‌پزشکی به حساب می‌آید. امروزه پژوهش‌های بالینی در حوزه بررسی سازوکارهای زیربنایی اضطراب اجتماعی به منظور دستیابی به درمان‌های موثر به خصوص درمان‌های شناختی افزایش چشم‌گیری پیدا کرده است. افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی تداعی‌های خودکار منفی نسبت به خود داشته و به دنبال آن انتظار مورد ارزیابی منفی قرار گرفتن از جانب دیگران را دارند. در واقع عزت نفس ضمنی آن‌ها پایین و ترس از ارزیابی منفی ضمنی‌شان بالاست. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی روش شرطی‌سازی ارزشی زیرآستانه‌ای بر افزایش عزت نفس ضمنی و کاهش ترس از ارزیابی منفی ضمنی و ارزیابی اثربخشی این روش بر کاهش سطح اضطراب اجتماعی، از بین رفتن اختلال و عزت نفس آشکار در افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی است. در این پژوهش دو گروه از افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی که در هر گروه 20 نفر به طور تصادفی گمارده شده بودند، قرار گرفتند. در ابتدا هر دو گروه پرسشنامه‌های اضطراب اجتماعی کانور، اضطراب اجتماعی لیبوویتز، عزت نفس روزنبرگ و افسردگی بک را تکمیل کرده، سپس با استفاده از آمایه رایانه‌ای IAT نمره عزت نفس ضمنی و ترس از ارزیابی منفی ضمنی‌شان مورد سنجش واقع شد. در مرحله بعد مداخله شرطی‌سازی ارزشی زیرآستانه‌ای به مدت 3 روز نامتوالی بر روی گروه آزمایش اجرا شد. تمام این مراحل برای گروه کنترل نیز با اجرای مداخله شرطی‌سازی ارزشی زیرآستانه‌ای با محرک خنثی انجام شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که شرطی‌سازی ارزشی زیرآستانه‌ای منجر به افزایش عزت نفس ضمنی و کاهش ترس از ارزیابی منفی ضمنی افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی شد. همچنین سطح اضطراب اجتماعی این افراد کاهش پیدا کرد ولی تغییر قابل توجهی در کل اختلال اضطراب اجتماعی و عزت نفس آشکار آن‌ها مشاهده نشد. مقدمه اضطراب بیانگر حالت هیجانی نامطلوبی است که محصول فشار و کشمکش‌های روانی فرد است و مشخصه بارز آن ترس و بیم از حوادث منفی آینده است. چنانچه این ترس و تشویش مبهم و پراکنده بوده و وابسته به موضوع معینی نباشد و یا به صورت افراطی درآید، اضطراب نوروتیک[1] مطرح می‌شود (لیندسی[2]، 1995). اضطراب نوروتیک در طبقه‌بندی تشخیصی رسمی DSM-IV-TR تحت عنوان اختلالات اضطرابی شناخته می‌شود (کاپلان[3]-سادوک[4]، 2003). در میان انواع اختلالات اضطرابی، اختلال اضطراب اجتماعی[5] رایج‌ترین اختلال اضطرابی و سومین اختلال شایع روان‌پزشکی (انجمن روانپزشکی آمریکا[6]، 1994؛ ترجمه نائینیان، مداحی و بیابانگرد، 1374) به حساب می‌آید. در اضطراب اجتماعی افراد در موقعیت‌های اجتماعی یا عملکردی آن چنان مضطرب می‌شوند که خود را مجبور به اجتناب از موقعیت می‌بینند یا آن را با اضطراب زیاد تحمل می‌کنند و به نوعی زندگی حرفه‌ای، تحصیلی و اجتماعی‌شان مختل می‌گردد (حمیری، 1389). هسته اصلی اختلال اضطراب اجتماعی ترس از ارزیابی منفی[7]، مورد انتقاد قرار گرفتن و یا طرد شدن است که به دنبال آن فرد به اجتناب مفرط از موقعیت‌های اجتماعی رو می‌آورد (انجمن روانپزشکی آمریکا، 1994؛ ترجمه نائینیان، مداحی و بیابانگرد، 1374). ارزیابی خود به صورت منفی ممکن است منجر به داشتن این انتظار که دیگران نیز آن‌ها را به‌طور منفی ارزیابی کنند؛ شود (لیری[8] و کوالسکی[9]، 1995؛ به نقل از کوکووسکی[10] و اندلر[11]، 2000) داشتن این‌چنین طرحواره منفی از خود، مولفه‌ای مهم در تعریف اضطراب اجتماعی تلقی می‌شود (کلارک[12] و ولز[13]، 1995). چنین سبک شناختی‌ای نه تنها وخامت اضطراب اجتماعی را تشدید کرده، بلکه در تداوم اختلال نقش مهمی ایفا می‌کند. در تایید این فرضیه، بک[14]، امری[15] و گرینبرگ[16] (1996) نشان داده‌اند که افراد مضطرب اجتماعی، در مقایسه با افراد غیر مضطرب، بیان‌ها و باورهای منفی بیشتری را در ارزیابی خود گزارش می‌کنند. پس بنابراین عزت نفس پایین منجر به افزایش ترس از ارزیابی منفی دیگران شده که متعاقباً افزایش اضطراب اجتماعی را به دنبال دارد (کوکووسکی، اندلر، 2000؛ تیچمن[17] و آلن[18]، 2007). با توجه به آنچه گفته شد عزت نفس نقش مهمی در عملکرد شناختی ایفا می‌کند. در واقع عزت نفس ناپایدار یا متغیر، با خشم (واسچل[19] و کرنیس[20]، 1996)، واکنش هیجانی و افسردگی (باتلر[21]، هوکانسون[22] و فلین[23]، 1994؛ کرنیس، گران‌من[24] و ماتیس[25]، 1991) مرتبط است. تلاش‌های بسیاری در جهت تغییر عزت نفس با اطلاعات مربوط به خود مثبت یا منفی انجام شده است (ریکتا[26] و دائن هیمر[27]، 2003). در مجموع پژوهش‌ها نشان داده‌اند که افراد دارای عزت نفس پایین، در مقایسه با افراد دارای عزت نفس بالا، دسترسی شناختی بیشتری به ضعف شخصی خود پس از شکست دارند (دادسون[28]، وود[29]، 1998). بیشتر پژوهش‌های صورت گرفته در مورد عزت نفس، بر خود ارزیابی‌های آشکار (در نظر گرفتن آگاهانه و نسبتاً کنترل شده) متمرکزاند، با این حال در طول چند سال اخیر، پژوهش‌هایی با تمرکز بر عزت نفس ضمنی (ناآگاهانه، فراتر از یادگیری و خودکار) شکل گرفته‌اند (بکاس[30]، بالدوین[31]، پیکر[32]، 2004؛ دیجکسترهوویس[33]، 2004). نتایج پژوهش‌های اخیر حاکی از آن است که عزت نفس ضمنی پایین با نشانه‌هایی همچون آسیب‌پذیری به افسردگی و اضطراب همراه است (بوسون[34]، برآون[35]، زیگلر-هیل[36] و سوآن[37]، 2003؛ جوردن[38]، اسپنسر[39] و زانا[40]، 2003). با آنچه مطرح شد، پژوهش حاضر به این مساله می‌پردازد که اجرای برنامه تعدیل عزت نفس ضمنی بر افزایش عزت نفس ضمنی و به دنبال آن تعدیل ترس از ارزیابی منفی ضمنی موثر است یا خیر. ***ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است*** متن کامل را می توانید دانلود نمائید چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه) ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند

1-2 بیان مسأله. 8

1-3 ضرورت و اهمیت تحقیق.. 12

1-4 اهداف پژوهش… 16

1-5 تعریف مفهومی متغیرها 16

1-5-1 افسردگی.. 16

1-5-2 درد معنوی.. 17

1-6 تعریف عملیاتی متغیرها 17

1-6-1 افسردگی.. 17

1-6-2 درد معنوی.. 17

 

فصل دوّم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش

2-1 افسردگی.. 19

2-1-2 الگوها و درمان‌های اختلال افسردگی.. 22

2-1-2-1 الگوی زیستی افسردگی.. 22

2-1-2-2 الگوی روان‌پویشی افسردگی.. 28

2-1-2-3 الگوهای شناختی افسردگی.. 30

2-1-2-4 الگوی وجودگرایی.. 33

2-1-2-5 افسردگی از دیدگاه معنوی‌گرایی.. 37

2-1-2-6 رویکرد اسلامی در تبیین افسردگی.. 42

2-2 درد معنوی.. 84

2-3  سابقه تحقیق.. 89

2-3-1 درمان با رویکرد اسلامی و افسردگی.. 89

2-3-2 درد معنوی و رویکرد هستی‌شناسی اسلامی.. 92

 

فصل سوّم: روش پژوهش

3-1 طرح تحقیق.. 96

3-2 جامعه، نمونه و روش نمونه‌گیری.. 96

3-2-1 جامعه آماری.. 96

3-2-2 روش نمونه‌گیری.. 97

3-2-3 ملاک‌های ورود به پژوهش… 97

3-2-4 حجم نمونه. 97

3-3ابزارهای پژوهش… 98

3-3-1  ویرایش دوم مقیاس افسردگی بک (BDI-II) 98

3-3-2 مقیاس درد معنوی.. 100

3-3-2-1 ویژگی‌های جمعیت‌شناختی مقیاس درد معنوی.. 100

3-3-2-2 روایی.. 101

3-3-2-2-1 همبستگی با نمره کل مقیاس… 105

3-3-2-2-2 روایی همزمان. 107

3-3-2-3 پایایی.. 108

3-4 روش اجرا 109

3-5- مداخله. 109

3-6 روش تجزیه و تحلیل داده‌ها 112

 

فصل چهارم: یافته‌ها

4-1 یافته‌های توصیفی متغیرهای پژوهش… 114

4-2 تحلیل استنباطی.. 115

4-2-1 فرضیه اول: گروه‌درمانی با رویکرد هستی‌شناسی اسلامی ، تأثیر

معناداری بر میزان افسردگی در دانشجویان افسرده دارد. 115

4-2-2 فرضیه دوم: گروه‌درمانی با رویکرد هستی‌شناسی اسلامی، تأثیر

معناداری بر میزان درد معنوی در دانشجویان افسرده دارد. 117

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری

5-1 بحث یافته اول. 120

5-2 بحث یافته دوم. 122

5-3 نتیجه‌گیری.. 125

5-4 محدودیت‌ها 126

5-5 پیشنهادات.. 126

 

منابع

منابع فارسی.. 127

منابع انگلیسی.. 138

 

چکیده و صفحه عنوان به انگلیسی

فهرست جدول‌ها

جدول 3-1 میانگین و انحراف استاندارد سن شرکت‌کنندگان به تفکیک گروه‌ها 98

جدول 3-2 فراوانی شرکت‌کنندگان بر اساس متغیرهای جمعیت‌شناختی.. 101

جدول 3-3: ماتریس عامل‎‌های چرخش یافته به شیوه واریماکس… 103

جدول3-4: ماتریس همبستگی مؤلفه‌های مقیاس و نمره کل آزمون. 106

جدول3-5: ماتریس همبستگی مقیاس درد معنوی و سلامت معنوی و ابعاد آنها 107

جدول3-6: مقادیر پایایی مقیاس درد معنوی و ابعاد آن. 108

جدول 3-7: پلن گروه‌درمانی هستی شناسی اسلامی.. 111

جدول 4-1 میانگین و انحراف معیار متغیرهای پژوهش در گروه آزمایشی و

کنترل. 115

جدول 4-2 نتایج تحلیل کواریانس تک متغیری روی نمرات پس‌آزمون

افسردگی با کووریت پیش‌آزمون. 116

جدول 4-3 میانگن تعدیل شده متغیر وابسته افسردگی.. 116

جدول 4-4 نتایج تحلیل کواریانس تک متغیری روی نمرات پس‌آزمون درد

معنوی با کووریت پیش‌آزمون. 117

جدول 4-5 میانگن تعدیل شده متغیر وابسته درد معنوی.. 118
فهرست نمودارها

نمودار 4-1، میانگین نمرات افسردگی قبل و بعد از درمان. 117

نمودار 4-2، میانگین نمرات درد معنوی قبل و بعد از درمان. 118

چکیده

هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی گروه‌درمانی با رویکرد هستی‌شناسی اسلامی بر میزان درد معنوی در دانشجویان با مشکلات افسردگی بوده‌است. روش مورد استفاده در این پژوهش، آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش دانشجویان دختر در مقطع کارشناسی سال تحصیلی 93-94 در دانشگاه فنی-حرفه‌ای بودند. به منظور انجام پژوهش، تعداد 30 نفر از دانشجویان دختر برای شرکت در این برنامه در نظرگرفته شدند که به طور تصادفی در دو گروه آزمایش (15=n) و کنترل (15=n) جایگزین شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، مقیاس افسردگی بک ویراست دوم (1968) و مقیاس محقق ساخته درد معنوی بود. داده‌ها توسط نرم‌افزار SPSS و با استفاده از آزمون کوواریانس، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتیجه پژوهش نشان داد که درمان با رویکرد هستی‌شناسی اسلامی به طور معناداری (001/0p<) بر کاهش افسردگی و درد معنوی در دانشجویان مؤثربود.

مقدمه

افسردگی حالتی هیجانی است که مشخصه آن غمگینی زیاد، احساس بی‌ارزشی، احساس گناه، کناره‌گیری از دیگران و از دست دادن علاقه و اشتیاق به فعالیت‌های عادی است (داویسون و نیل[1]، 2001). افسردگی قسمت عمده‌ای از مشکلات سلامت روانی را تشکیل می‌دهد (بری[2]، 2003).

بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، افسردگی دومین بیماری شایع پس از بیماری قلبی-عروقی است. این اختلال به عنوان نخستین معضل سلامت در دنیا و به عنوان مادر بسیاری از بیماری‌ها تلقی می‌شود. شیوع این بیماری در طول عمر پانزده درصد و در زنان به بیست و پنج درصد می‌رسد (چهارمین ویراست تجدید نظر شده راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی[3]، 2000).

در واقع همه افراد در دوره‌هایی از عمر خود افسردگی را تجربه می‌کنند، این احساس معمولا! به‌دنبال فقدان یا ناکامی ایجاد می‌شود و در شرایط طبیعی پس از چند ساعت یا چند روز از بین می‌رود. به هر حال، هر گاه احساس‌های افسرده‌وار تداوم یافته و در سلامتی و بهزیستی اجتماعی شخص اخلال نماید، در آن صورت کمک حرفه‌ای الزامی خواهد بود (کهرازی، آزاد فلاح و اللهیاری، 1382).

در سبب‌شناسی این اختلال از عوامل چندی یاد نموده‌اند که متناسب با این عوامل، شیوه‌های درمانی گوناگونی پیشنهاد شده‌است. درمان‌هایی نظیر دارودرمانی، الکتروشوک، روان‌تحلیل‌گری، شناخت‌درمانی، گروه‌درمانی، درمان شناختی-رفتاری و معنادرمانی را می‌توان نام برد (کاپلان و سادوک[4]، 1995؛ به نقل از غباری بناب، 1385). در سال‌های اخیر علاوه بر روش‌های برگرفته از نظریه‌های روان‌شناختی، درمان‌های معنوی و مذهبی نیز جایگاه علمی خود را باز نموده‌اند (مک لایف، لارسون، هایت، کوئنیگ، تورسون[5]، 2000).

با توجه به شیوع اختلال افسردگی که 75% از موارد بستری را در بیمارستان‌های روانی به خود اختصاص داده‌است (هاوتون[6]، 1990)، روان‌درمانی فردی نمی‌تواند پاسخگوی این مشکل باشد. یک راهبرد اصلی برای مؤثرتر کردن درمان، ارائه آن در گروه است (فری[7]؛ ترجمه

 صاحبی، حمیدپور و اندوز: 1384).

گروه‌درمانی شکلی از روان‌درمانی است که در آن دو مراجع یا چند بیمار با یک یا چند درمانگر کار می‌کنند. این روش، روش متداول و جاافتاده‌ای است که در آن اعضای گروه می‌توانند از تجربیات دیگران آگاه شده و از آن‌ها درس بگیرند. این روش درمانی نسبت به روان‌درمانی فردی، هم از نظر هزینه‌ای باصرفه‌تر است و هم در بیشتر موارد اثربخش‌تر، به علاوه، معمولاً کسانی که از بیماری ذهنی یا مشکل رفتاری رنج می‌برند، دچار احساس تنهایی، انزوا و متفاوت بودن هستند. گروه‌درمانی فضایی را برای گردآمدن افرادی که در حال حاضر درگیر مشکل مشابهی هستند یا در گذشته به مشکل مشابهی گرفتار بوده و اکنون نجات یافته‌اند، فراهم می‌سازد. اعضای گروه همچنین می‌توانند با پشتیبانی عاطفی از یکدیگر، رفتارهای تازه‌ای را تجربه کنند (ون واگنر[8]، 2006؛ به نقل از بوالهری، نظیری و زمانیان، 1391). پیشرفت علم روان‌شناسی از یک سو و ماهیت پیچیده انسان از سوی دیگر، باعث شده که نیازهای معنوی بشر در برابر خواسته‌های مادی قد علم کند و اهمیت بیشتری یابد (فردیکسون، ترجمه موسوی: 1387).

امروزه تأکید بر اینکه در کنار بعد زیستی سلامت جسم، باید به ابعاد روانی، اجتماعی و معنوی سلامت فرد نیز توجه کرد، رو به فزونی گذاشته است. در فرهنگ و فضای ایرانی-اسلامی، مهمترین عامل تأثیرگذار بر سلامت فرد، رسیدن به سلامت معنوی است که اندیشه و ادبیات آن بر اساس قرآن شکل گرفته و تدوین یافته است و منبعی مهم برای توصیف سلامت معنوی و شاخص‌های آن و راه‌های رسیدن به آن به شمار می‌رود (مرندی، عزیزی، 1389). از حدود 40 سال پیش، نتایج تحقیقاتی ارائه شد که ارتباط عوامل دینی و اعتقادی را با شاخص‌ها و پیامدهای جسمی آن مانند مرگ نشان داد و از آن زمان، شاخص معنویت نیز در تعریف سلامت وارد و به تدریج در نوشته‌های علمی آورده شد (راجرز و اسکیدمور[9]، 2010).

اکستین و کرن[10] (2004) درباره‌ی آموزه‌های معنوی چنین می‌گویند: آموزه‌های معنوی به مثابه آگاهی از هستی یا نیرویی فراتر از جنبه‌های مادی زندگی هستند که احساس عمیقی از وحدت و پیوند با کائنات را بوجود می‌آورند. فیشر[11] (2000) عنوان کرده‌است که توجه به بعد معنوی تأثیر زیادی در داشتن یک زندگی کامل دارد.

سوراجاکول، آجا، چیلسون، رامیرز و ایرل[12] (2008)، در پژوهش خود به این نتیجه رسیدند که معنویت نقش عمده‌ای در افسردگی دارد، این پژوهشگران دریافتند که سطح افسردگی افراد معنوی پایین‌تر است.

اغلب بیماران در مواجهه با بیماری به سمت حالات معنوی روی می‌آورند. اما در بعضی مواقع همین باورهای معنوی مشکل‎آفرین هستند و بیماران، پریشانی‌های معنوی را به عنوان عوامل استرس‌زا تجربه می‌کنند (خدابخشی، 1392). این امر بخصوص در بیماران دچار افسردگی که با علائمی منفی همچون ناامیدی، دلسردی، بدبینی، احساس گناه و از دست دادن انرژی و علاقه دست و پنجه نرم می‌کنند، بیشتر خود را نمایان می‌کند.

یونگ (1933) در کارهای خود به این نتیجه رسید که افراد رشد یافته در جستجوی معنایی برای زندگی خود هستند و بدون حل موفقیت‌آمیز چنین جستجویی، زندگی بطور غیر قابل تحملی دردناک شده و فرد دچار افسردگی عمیق می‌شود (برآبادی، 1383). ناامیدی از رسیدن به درک و مفهوم علت و غایت، در جهان هستی و سردرگمی درباره جایگاه خود در جهان هستی و اتصال و ارتباطی که موجودات هستی و انسان‌ها با یکدیگر دارند و به خصوص ناامیدی از درگاه خداوند، به دلیل عدم شناخت وجود لایتناهی او و نیز عدم شناخت خویشتن به عنوان افضل موجودات، می‌تواند فرد را به انتهای درماندگی و یأس و پوچی بکشاند. یأسی که در وجود خود، افسردگی را همراه دارد.

در طول تاریخ، مذهب، معنویت و پزشکی به هم آمیخته‌اند. پزشکان بنام ایرانی نیز در کتب پزشکی کهن به مفهوم «طب روحانی» به تفصیل پرداخته‌اند. «طب روحانی» علمی است که به کمالات قلوب و امراض، دوا، کیفیت حفظ صحت و اعتدال آن، تدبیر کردن منفعت آنچه از اعراض نفسانی که نافع است و دفع مضر آنچه مضرت است، می‌پردازد (دهخدا، 1377). جرجانی، «طبیب روحانی» را عارفی می‌داند که از طریق ارشاد و تکمیل، قدرت انجام این طب را دارد (محقق، 1378).

در دهه‌های اخیر، مباحث عرفانی و معنوی و تعالیم اشراقی بیش از پیش جایگاه خود را بازیافته است و اهل نظر در حوزه‌ی عرفان، حکمت، هنر، ادبیات و روان‌شناسی به نقش معجزه‌آسای عرفان و ارزش‌های معنوی در پاسخ به نیاز‌های تکاملی انسان و درمان ناملایمات و بیماری‌های روحی و روانی فرد و رسیدن او به سلامت روان تأکید فراوانی دارند (کریمی، 1383). یکی از اجزای زندگی سالم، توجه به نیازهای معنوی است. معنویت مبتنی بر جهان‌بینی توحیدی، سبک زندگی انسان را اعتلا می‌بخشد (اژدری‌فرد، قاضی و نورانی‌پور، 1389).

بر این اساس، می‌توان گفت که اگر نگاه به انسان و مطالعه در ابعاد مختلف وجودی او و به طور مثال، مطالعه درباره روان آدمی و امور مربوط به آن، از جمله مسأله سلامت روانی، صرفاً بر اساس مبانی تجربه‌گرایی و آزمایش انجام گیرد و به گونه‌ای باشد که منجر به پالایش علم از اعتقادات ماورای طبیعی و معارف وحیانی گردد، عملاً انسان خود را از معارف بسیاری درباره خود و جهان هستی محروم ساخته و همچنان در یک شناخت‌شناسی محدود باقی می‌ماند (تبرایی، 1389).

امروزه دیدگاه‌های وجودی و شناختی، نقش مهمی برای هستی‌شناسی که افراد در نگرش‌ها و باورهای خود دارند، قائل هستند. هستی‌شناسی یا همان فلسفه فرد در زندگی و دید او به پدیده‌های هستی، چارچوبی به باورهای فرد می‌دهد که وی را به سمت رفتارهای خاصی هدایت می‌کند (محمدپور، 1389).

هستی‌شناسی، علم به وجود است، آگاهی انسان به وجود خود، جهان و ویژگی‌های آن. هستی‌شناسی تا اندازه زیادی تحت تأثیر فرهنگ و مذهب قرار دارد. از سویی اسلام، دینی است که سریع‌ترین رشد را در سطح جهانی داراست (وال پل، مک لیان، هوس، کترل و میر[13]، 2012) و مراجعان مسلمان ترجیح می‌دهند که درمانی متناسب با نگرش دینی خود دریافت کنند.

هنگامی که از شیوه مسلمانی یاد می‌شود، همانا منظور انسانی آگاه به هستی است، موجودی آگاه که می‌داند عالم محضر خداست و هر لحظه و هر جا خداوندی که مهربان‌ترین است و صبرش برای بازگشت بندگانش پایانی ندارد، در انتظار است تا بندگانش را در چتر رحمت و عفو خود قرار دهد (خدابخشی، 1392).

معنویت از دیگاه مکاتب الهی، خداشناسی، خدا جویی و خدا محوری همراه با شناخت هدف خلقت و زندگی و تلاش در جهت تکامل بعد معنوی و خودسازی و توکل (شامل شناخت خدا به عنوان قدرت و حکمت مطلق، انجام وظایف فردی و در عین حال همواره خدا را در جایگاه خدایی و بی‌نهایت دیدن) است (اصفهانی، 1389).

هستی‌شناسی اسلامی، ماهیتی منحصر به فرد دارد و به دلیل اینکه از آموزه‌های قرآنی برگرفته شده و از سوی خداوند به عنوان آفریدگار و آگاه به تمامی مسائل انسان مطرح شده است، می‌تواند انسان را به کمال دنیوی و اخروی هدایت کند. هستی‌شناسی اسلامی وابسته به جهان‌بینی الهی است (رضاپورمیرصالح، اسمعیلی و فرحبخش، 1392). الزنتانی در سال 1993 اصول دیدگاه اسلام را با استناد به آیات قرآن کریم این‌گونه مطرح می‌کند: تأثیر متقابل میان انسان و جهان، انسان برترین موجود جهان، نظم و غایتمندی در جهان، موازنه میان روح و ماده در موجودیت آدمی، حرکت و تغییر در جهان و اجزای آن، مخلوق بودن جهان و وجود در جهانی با صفات کمالیه بر آن، و دلالت جهان بر خالقش (اسمعیلی، 1389). اختلالات روانی در فرآیند ارتباطی مسلمانان عموماً نتیجه گناه یا خواست الهی بیان شده است. مداخله‌ها یا روش‌های مذهبی بارها به شفا دهنده متوسل شده‌اند. روزه‌گرفتن، توبه و خواندن قرآن معمولاً شکل‌هایی از فرآیند درمان و شفادهی است. این اعتقادات، ارتباط نزدیکی با بهبود بیماری دارد. تا آن‌جا که مطالعات نشان می‌دهد، هیچ یک از مکاتب موجود روان‌شناسی، قانونی که در تمام جوامع بشری قابل اجرا باشد، ندارند و ضمانت اجرایی در مورد قوانین فرضی آن‌ها در هیچ یک از جوامع بشری مشاهده نمی‌شود. تنها مکتب روان‌شناسی که در طول تاریخ، امتحان خود را داده و توانسته است در طی قرون متمادی زندگی، قشرهای وسیعی از جوامع بشری را نظم و آرامش بخشد و آن‌ها را به سمت رشد حرکت دهد، روان‌شناسی برگرفته از آموزه‌های دین اسلام است.

آموزش‌های مکتب روان‌شناسی اسلامی، به منظور ایجاد رشد در انسان به هر دو جنبه نظری و عملی توجه دارد. نکته بسیار مهمی که در مورد اصول بهداشت روانی باید توجه داشت، این واقعیت است که در تمام آموزش‌های الهی، قوانین، فطری و عقلانی هستند و به همین دلیل در تمام منطق جغرافیایی و در تمام زمان‌ها قابل استفاده می‌باشند (کاظمی، بهرامی، 1393). بررسی اصول روان‌شناسی اسلامی و جریان‌های اصلی روانی در انسان، این واقعیت را نشان می‌دهد که انسان در حالت سلامت فکر، همواره در حالت پویایی در مسیر رشد می‌باشد. کندی، توقف و سیر معکوس در این روند، موجب بروز اختلالات واکنشی روانی و اختلالات شخصیت می‌گردد (حسینی، 2001). پژوهش‌های مختلف نشان داده است که عملکرد مذهبی با پایین بودن اضطراب، افسردگی، طلاق، خودکشی و سوء مصرف مواد و الکل همراه است. هدف عمده ادیان الهی، راهنمایی و هدایت بشر، کمک به چگونه زیستن و حفظ او در برابر انحراف از مسیر رشد می‌باشد (جذرپور، برخورداری، 2003). تجربه‌های عینی و بررسی‌های اجتماعی نشان داده‌اند، افرادی که با آموزه‌های راستین دینی و اخلاقی پرورش یافته‌اند، بیشتر از آن‌هایی که چنین آموزش‌هایی نداشته‌اند در راه هدف‌های ارزنده اجتماعی و تأمین سلامت جسمی و روانی گام برداشته‌اند. در روان‌شناسی اسلامی رسیدن به کمال مطلق، هدف اصلی بوده و یکی از عواملی که رسیدن به آن را فراهم می‌کند، سلامت روانی است (کاظمی و بهرامی، 1393).

درمان هستی‌شناسی مبتنی بر رویکرد اسلامی، با پاسخ‌گویی به این چرایی‌ها و چالش‌های ذهنی، نشان از درمانی دارد در چارچوب فکری و اعتقادی متناسب با بافت مذهبی جامعه که حاصل یک پارادایم الهی است و چنین درمانی براساس اصل فطرت وجودی انسان، بی‌شک سلامت روان به همراه خواهد داشت، چرا که انسان را به‌سوی حقیقت وجود خود فرامی‌خواند.

***ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است***

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

 

چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

 

ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه

 

 با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند