برونسپاری، عبارت از واگذاری بخشی یا بخش هایی از فعالیت های داخلی سازمان به اشخاص حقیقی
یا حقوقی بیرون از سازمان، در قالب یک قرارداد یا تفاهم نامه . این تحقیق، با بررسی دقیق میزان
اثربخشی برونسپاری فعالیتها در شرکتهای آب و فاضالب استانهای خراسان رضوی ، شمالی و جنوبی
وتعیین و رتبه بندی میزان اثر بخشی آن، در این سه شرکت، بر اساس انتظارات و اهداف شش گانه ،
استراتژیک ، مدیریتی ، تکنولوژیکی ، اقتصادی ، کیفیتی و مشتری مداری ، خواهد کوشید ،تصویری کلی
از وضعیت و نتایج برونسپاری فعالیتها را در شرکتهای مذکور ، نشان دهد . در این تحقیق از روش
کاربردی و توصیفی – تحلیلی، علّی و از نوع پیمایشی استفاده شده است . جامعه آماری این پژوهش
شامل کلیه مدیران و معاونین ارشد شاغل در شرکتهای مزبور به تعداد 161نفر می باشد .به منظور بررسی
و تعیین میزان اثربخشی برونسپاری در سه شرکت فوق از ابزار پرسشنامه و برای پاسخگویی به آن از
طیف لیکرت استفاده شده ،همچنین بمنظور ،تجزیه و تحلیل داده ها ، در سطح آمار توصیفی، از جدول
ها ، نمودارها و تحلیل درصدی و در تحلیل استنباطی ، با استفاده از نتایج حاصل از پردازش آماری داده
ها، ازنمودارها ی جعبه ای ، شاخ و برگ و هیستوگرام ، آزمون t وآزمون ناپارامتریك فریدمن استفاده
شده است . نتایج حاصل از آزمون نشان داد که بطور کلی ، اثربخشی برونسپاری در سه شرکت آب و
فاضالب شهری خراسان رضوی وشمالی و جنوبی معنی دار است وهمچنین اهداف و انتظارات
استراتژیکی و مدیریتی و مشتری مداری که در قالب سه فرضیه عنوان شده، تایید و انتظارات و اهداف
اقتصادی ،تکنولوژیکی و کیفیتی نیز در قالب سه فرضیه رد و محقق نشده است .

مقدمه
امروزه موضوعات بسیاری،مانند تقویت فشارهای رقابتی،مشکالت تجارت، محدودیت منابع ،
پیچیدگیهای فنی و تخصصی شدن وظایف ، شتاب تغییرات محیطی ، تردید درباره آینده ،افزایش بیش

از حد هزینه ها و بزرگ شدن بی اندازه بعضی از سازمانها و برخی مالحضات قانونی، موجب شده ،

سازمانها درباره مدلهای مدیریتی خود برای کسب مزیت رقابتی تجدید نظر کنند.
در گذشته کلید موفقیت حجیم و عظیم بودن بود،ولی امروزه، اهمیت کیفیت باال ،در حال افزایش
است.یکی از راه حل های دست یافتن به این موفقیت ها، برون سپاری است. برونسپاری یکی از
روشهایی است که می تواند منجر به کسب مزیت رقابتی و موفقیت سازمانها در دنیای کنونی باشد .
برونسپاری ،منجر به ایجاد آمادگی برای واکنش سریعتر در بهره گیری از فرصتهای زودگذر و کم ثبات
در عصر حاضر می شود (حاجی کریمی و جمالیه ،23،3187) .
فعالیتهای زیادی ، تا امروز برونسپاری شده اند که برخی از آنها موفقیت آمیز و برخی از آنها بدلیل
شکست و عدم دستیابی به موفقیت به حالت قبل برگشته اند .بنابراین ،نمی توان ادعا کرد که برونسپاری
به خودی خود سودمند است ، مگر اینکه از برونسپاری های صورت گرفته، ارزیابی بعمل آید.
در حقیقت ،یک ارزیابی دقیق و علمی که نقاط ضعف و قوت ، راههای بهبود و اصالح و میزان تحقق
اهداف و همچنین تصویری از وضعیت فعالیتهای برونسپاری شده ، را نشان دهد ، ضرورتا، می بایست
صورت می گرفت ، لذا ، این تحقیق در راستای دستیابی به همین اهداف و ارائه بازخوری دقیق از
وضعیت برونسپاری فعالیتها در شرکتهای آب و فاضالب شهری استانهای خراسان رضوی ، شمالی و
جنوبی که چندین سال است ، به برونسپاری فعالیتهای خود اقدام نموده اند ، سعی نموده تا تصویری
کلی از وضعیت کنونی ارائه نماید، تا مبنایی برای تصمیم گیری های بعدی در این شرکتها باشد
 بیان مسئله:
امروزه ،کاهش هزینه ها به همراه بال بردن کیفیت خدمات و محصوالت برای شرکتها از اهمیت ویژه ای،
برخوردار است. یکی از ابزار های دستیابی به این امر برون سپاری است.برون سپاری ابزاری برای تقسیم
مخاطرات وریسکهای سرمایه گذاریها و کسب و کار است ، در برون سپاری در واقع شرکت می تواند با
تشکیل یک سبد برای حوزه های مختلف فعالیتهای کسب و کار خود و انتخاب پیمانکاران مختلف
واگذاری و برون سپاری فعالیتهای سازمان ،ضمن کاهش هزینه و استفاده از سرمایه و نیروی شرکتهای
دیگر، ریسکهایی ،از جمله ریسک ناتوانی فناوری ،دانش فنی و مهارت را نیز کاهش دهد ،به عالوه
،برون سپاری شرکت را قادر می سازد، تا هزینه های آتی را با انتخاب رقابتی ترین قرارداد مناقصه ،پایین
3 نگه دارد(کوك و همکاران)
 انچه در برون سپاری مهم است ،انتخاب فعالیت جهت برون سپاری است.همانگونه گه تام پیترز می
گوید :آنچه را که بهتر از سایر سازمانها انجام می دهید، برای خود نگه دارید و سایر فعالتهای سازمان را
برون سپاری کنید. برون سپاری، پدیده ای جدید نیست ،ولی اجرای برون سپاری موفق هم کار راحتی
نیست ، برای این منظور الزم است ، نگاه متفاوتی به سازمان خود داشته باشیم ، بنظر برخی از مدیران،
یکی از سخت ترین کارها تغییر رویه هایی است که در حال حاضر از نظر سایر افراد سازمان موفقیت
آمیز بنظر می رسد(پرویزیان ،دهقان ،1،3188)