فهرست مطالب

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

عنوان	صفحه
چکیده	1
مقدمه	2
1-1- بیان مسئله	3
1-2- اهمیت و ضرورت تحقیق	4
1-3- اهداف تحقیق	4
1-4- سوالات تحقیق	4
1-5- فرضیه‌های تحقیق	5
1-6- روش تحقیق	6
1-7- ساختار تحقیق	6
فصل اول – کلیات تحقیق
گفتار اول – موقعیت و اهمیت سرزمین فلسطین	7
1-1- اهمیت سرزمین فلسطین	7
1-2- شرایط جغرافیایی فلسطین	11
1-3- مساحت و مرزهای فلسطین	11
1-4- مشخصات و ابعاد مرزهای فلسطین	12
1-5- آب و هوای فلسطین	12
گفتار دوم – ساکنان اولیه سرزمین فلسطین	13
2-1- سابقه حضور عبرانی‌ها در فلسطین	14
2-2- حاکمیت اسرائیل در فلسطین	15
2-3- آخرین دوران حضور یهودیان در فلسطین	15
2-4- حاکمیت مسلمانان بر فلسطین	16
2-5- تلاش‌ها و توطئه‌های مشترک یهودی‌ها و صلیبی‌ها علیه جهان اسلام	18
گفتار سوم- مبانی مهاجرت به فلسطین	21
3-1- حق تاریخی بر فلسطین	23
3-2- اعلامیه بالفور	24
3-3- دلایل کان لم یکن بودن اعلامیه بالفور از نگاه حقوق بین‌الملل	29
3-4- دلایل بی‌اعتباری اعلامیه بالفور با ماده22 میثاق جامعه ملل	29
گفتارچهارم – طرح‌های تقسیم	31
4-1- کمیسیون کینگ – کرین (طرح آمریکا )	31
4-2- طرح کمیته پیل ( طرح انگلیس )	32
4-3- قطعنامه 181 مجمع عمومی سازمان ملل	32
4-4- محتوی قطعنامه	33
گفتارپنجم- مواضع کشورها،پیامدها و ایرادات بر قطعنامه تقسیم	34
5-1- مواضع کشورهای عربی	34
5-2- مواضع ایران	34
5-3- پیامد قطعنامه 181	35
5-4- تلاش برای ارجاع موضوع به دیوان بین‌المللی دادگستری	36
5-5- ایرادات وارده بر قطعنامه تقسیم	38
5-6- اعلامیه تأسیس و عضویت در سازمان ملل	38
5-7- عضویت اسرائیل در سازمان ملل متحد	39
نتیجه‌گیری	42
فصل دوم – عضویت درسازمان ملل متحد
گفتار اول – قلمرو سرزمینی	45
1-1- تاسیس کشورها	45
1-2- عناصر و عوامل تشکیل دهنده کشور	45
1-2-1– جمعیت	46
1-2-2- سرزمین	48
1-2- 3– حکومت (قدرت سیاسی)	50
1-2-4 – حاکمیت و استقلال	50
1-3– انواع کشورها	53
1-3-1 – کشوربسیط یا ساده	53
1-3-2– کشورهای مرکب	53
1-3-2-1– اتحادیه شخصی	53
1-3-2-2– اتحادیه واقعی	54
1-3-2-3– کنفدراسیون کشورها (اتفاق دول)	54
1-3-2-4 – کشور فدرال	55
1-3-2-4– 1– خصوصیات کشور فدرال	55
1-3-2-4– 2– نهادهای فدرال	55
1-3-2-4– 3– صلاحیت کشور فدرال و حقوق دولت‌های عضو	56
1-4- شناسایی کشورها	56
1-4-1– مفهوم و ماهیت حقوق شناسایی	57
1-4-2– الزام به شناسایی	59
1-4-3– عدم شناسایی « نظریه استیمسون »	60
1-4-4– زمان و چگونگی شناسایی	61
1-4-5– شناسایی حکومت	62
1-4-6– شناسایی شورشیان	65
1-4-7– شناسایی جنبش‌های رهایی بخش ملی	66
1-4-8– آثار شناسایی	67
1-5- جانشینی کشورها	68
1-5-1- اشکال انتقال (تغییر) حاکمیت	69
1-5-2- اقسام جانشینی دولت‌ها	69
1-5-2- 1- جانشینی دولتها در معاهدات	69
1-5-2- 2- جانشینی دولت‌ها در غیر از معاهدات	71
1-5-2- 3- جانشینی دولتها در سازمان‌های بین‌المللی	72
1-5-3- مسئولیت بین‌المللی دولت‌ها در جانشینی کشورها	72
گفتار دوم – عضویت در سازمان ملل متحد از منظر رویه سازمان ملل متحد	73
2-1- تفاوت کشور شدن با عضویت در سازمان ملل متحد	73
2-2- نظریات مشورتی دیوان بین‌المللی دادگستری در خصوص عضویت در سازمان ملل	75
2-3- روند تاریخی عضویت فلسطین در سازمان ملل متحد	77
2-3 -1- ماهیت حقوقی تشکیلات خودگردان فلسطین	78
2-3-2- تشکیلات خودگردان فلسطینی در گذر تاریخ	78
2-3-3-نظام حقوقی تشکیلات خودگردان فلسطین	80
2-3-4- ابهام در ماهیت حقوقی کنونی تشکیلات خود گردان فلسطین	80
2-3-5- سازمان آزادی بخش فلسطین	81
2-4- عضویت در سازمان ملل و چگونگی عضویت ساف در آن	83
2-4-1- ساف و سازمان ملل	84
2-4-2-کشور شدن فلسطین	85
2-4-3- تاریخچه بحث	85
2-4-4- شرایط عضویت در سازمان ملل متحد	87
2-4-5- شناسایی	89
2-5- زمینه‌های پیدایش طرح صلح خاورمیانه	90
2-5-1- طرح‌های صلح خاورمیانه	91
2-6- زمینه‌های صدور قطعنامه 1967	93
2-7- دلایل ارایه طرح عضویت فلسطین در سازمان ملل	94
2-8- اشکال ممکن مورد نظر سازمان ملل در تشکیل کشور فلسطین	96
گفتار سوم – رویکرد سازمان‌های بین المللی وکشورها نسبت به شناسایی کشور فلسطین	99
3-1- رویکرد اعضای شورای امنیت و مجمع عمومی سازمان ملل متحد	99
3-2- رویکرد کشورها	99
3-2-1- آمریکا	99
3-2-2- آلمان	100
3-2-3-اتحادیه اروپا	100
3-2-4- فلسطینی‌ها	101
3-2-5-اعراب	102
3-2-6- اسرائیل	103
3-2-7- روسیه وچین	104
3-2-8- ایران	104
3-3- دلایل عدم حمایت از طرح محمود عباس از سوی جمهوری اسلامی ایران	106
3-4- سه دیدگاه:‌خوشبینی، بدبینی، توهم توطئه	108
3-5 – اقدامات حقوقی فلسطینیان تا قبل از ارایه طرح تشکیلات دولت مستقل فلسطینی	110
گفتار چهارم- پیامدها و ایرادات وارده بر طرح شناسایی کشور فلسطین	110
4-1- پیامدهای حقوقی مطلوب	111
4-2- پیامدهای حقوقی نامطلوب	112
4-3 – ایرادات حقوقی عضویت فلسطین در سازمان ملل متحد	112
نتیجه‌گیری	115
پیشنهادات	118
منابع و مآخذ	120
چکیده انگلیسی	124

 

چکیده :

برای این که یک واحد جغرافیایی یا سیاسی به یک دولت تبدیل شود می‌بایست معیارهای کنوانسیون مونته ویدئو و ماده4 منشور ملل متحد را احراز نماید. کنوانسیون 1933 مونته ویدئو پایه گذاری ملاک دولت بودن در حقوق بین الملل را مشخص نمود هر چند این کنوانسیون منطقه‌ای است، اما این معیارها جنبه بین‌المللی یافته‌اند. برای دولت بودن چهار ملاک را بیان نموده است، اول آن که واحد باید قلمرو مشخص و تعریف شده داشته باشد، دوم اینکه دارای جمعیت دائمی باشد، سوم آنکه قلمرو از حکومت برخوردار باشد و چهارم آنکه حکومت توانایی برقراری ارتباط با ملل را داشته باشد و بتواند اعمال حاکمیت کند. بحث شناسایی نیز در روابط دو جانبه حاکم است و هیچ دولتی در جهان مقبولیت نمی‌یابد مگر اینکه از سوی سایر دول مورد شنا سایی قرار گیرد. بر این اساس دو نوع شناسایی وجود دارد یک نوع شناسایی غیررسمی و شناسایی رسمی. موضوع عضویت در سازمان ملل که ماده 4منشور شرایط عضویت آن را بیان می‌داردکه بر اساس آن تنها دولت‌ها می‌توانند عضو سازمان ملل شوند و صلح جو بودن شرط دیگر دولت عضو است. دولتی که جنگ جو است و سیاست خارجی آن بر اساس جنگ پیش می‌رود نمی‌تواند به عضویت سازمان درآید . همچنین دولت های عضو باید متعهد به تعهدات منشور و تصمیمات سازمان باشند. لذا آیا با معیارهای فوق فلسطین شرایط کشور یا دولت شدن را بر اساس طرح تشکیلات خود گردان را دارد. ارائه طرح دولت مستقل فلسطینی در شورای امنیت چه پیامدها و نتایجی را می‌تواند برای مردم فلسطین به دنبال داشته باشد.

 کلید واژه :

فلسطین، رژیم صهیونیستی، دولت بودن، شناسایی، عضویت در سازمان ملل.

مقدمه:

چنانچه در مسیر تاریخ به تحقیق و کاوش بپردازیم، به تحقیق یکی از سرزمین‌هایی که به مصداق روشنی برای مفهوم و ماهیت ظالم و مظلوم به شمار می‌رود، سرزمین مقدس فلسطین است . این سرزمین و ملت مسلمان آن از پیشینه تاریخی کهنی برخوردار است، با این همه شاهد هستیم که مردم آن در اثر تبانی استعمار و صهیونیسم، از سرزمین آبا و اجدادی خود به زور رانده شده اند تا قومی بیگانه، بی‌ریشه و اشغالگر، که هیچ حقی بر این سرزمین ندارند، جایگزین شوند. ملت فلسطین حدود نیم قرن است که مهمترین شاهد و گواه بی عدالتی و ظلم ساختاری در صحنه جامعه بین المللی می‌باشد . دهه‌هاست که ملت ستمدیده فلسطین انواع جنایت را متحمل می شوند و علت اصلی این وضعیت پیوندی است که بین قدرت‌های زورگوی عالم و اکثریت دارندگان حق وتو در شورای امنیت با رژیم اشغالگر فلسطین وجود دارد.همین پیوند نا میمون باعث شده که تمامی تدابیر مسالمت آمیز و حتی قیام‌ها و مبارزات آزادی بخش و ایثار گرایانه به نتیجه مطلوب نرسد. طی سال‌های اخیر با گسترش قیام‌های مردمی در سرزمین‌های اشغالی و تقویت قدرت مقاومت گروه های مبارز فلسطین و تجربه شکست رژیم صهیونیستی در برابر با جنبش مقاومت جنوب لبنان و جنایات آشکار و تکان دهنده رژیم صهیونیستی در غزه و رو در رویی با صلح‌طلبان سراسر جهان ، مجموعاً شرایطی فراهم آمده که هم رژیم غاصب صهیونیستی نمی‌تواند هر ادعایی را مطرح کند و هم حامیان این رژیم توان پاسخگویی به افکار عمومی جهانی را در قبال این همه جنایات ندارند. از همین رو ابتکارات و پیشنهادات مختلفی برای آرام ساختن ملت مبارز فلسطین مطرح‌شده که بعضاً از درون خود رهبران فلسطین ارائه گردیده و یا از سوی دیگر دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی. فلذا پیشنهاد محمودعباس رئیس تشکیلات خود گردان فلسطین در تقاضای عضویت فلسطین به عنوان یک کشور مستقل در سازمان ملل از جمله این اقدامات جدید هستند که از سوی خود فلسطینی‌ها مطرح می‌شوند.

 1-1- بیان مسئله

در حقوق بین‌الملل مفاهیم به رسمیت شناختن و تشکیل دولت‌ها حول دو نظریه غالب شکل گرفته‌اند که عبارتند از :

– نظریه اظهاری.

– نظریه ساختاری.

نظریه اظهاری اولین بار در کنوانسیون مونته ویدئو درباره حقوق و وظایف کشور ها تدوین شد. این کنوانسیون در تاریخ 26 دسامبر 1933 در مونته ویدئو در کشور اروگوئه به امضا رسید طبق این کنوانسیون «موجودیت سیاسی یک دولت ، مستقل از به رسمیت شناخته شدن آن توسط دیگر دولت‌ها است » ( ماده 3)، دولت ها برای اینکه پا به عرصه وجود گذارند باید معیار های زیر را برآورده کنند:

1) جمعیت دائمی

 

 

2) سرزمین معین

3) یک حکومت

4) اهلیت و توانایی ایجاد روابط با دیگر دولت‌ها، پس می‌توان موجودیت‌ها را پس از تامین این شرایط به طور خود کار دولت تلقی کرد.

بر خلاف نظریه اظهاری ، نظریه ساختاری نیز این مفهوم را می‌رساند که تنها اکتساب مشخصه‌های دولت بودن برای تشکیل یک دولت کفایت نمی کند .از دیدگاه ساختاری یک دولت تنها زمانی می‌تواند پا به عرصه وجود بگذارد که توسط دولت های دیگر به رسمیت شناخته شود ، به بیان دیگر باید توسط آنچه که در روابط بین‌الملل به « قدرت‌های بزرگ » معروف است به رسمیت شناخته شود. «قدرت های بزرگ» کشورها یا دولت هایی هستند که به واسطه قدرت اقتصادی ، نظامی دیپلماتیک یا فرهنگی توانایی اعمال نفوذ در مقیاس جهانی را دارند .

با وجود این، طبق حقوق بین الملل مرسوم ، مسئله به رسمیت شناسی دولت ها تا حدودی به هر دو نظریه مربوط می شود و در واقع ترکیبی است از هر دو نظریه، چون هر دولتی که می‌خواهد به رسمیت شناخته شود باید الزامات دولت مستقل بودن را تامین کرده ودولت‌های دیگر و به ویژه قدرت‌های بزرگ آن را به رسمیت شناسند.

سازمان ملل به تنهایی اختیار و صلاحیت به رسمیت‌شناسی یک کشور یا یک دولت را ندارد. با وجود این، احتمالاً دادن حق عضویت در این سازمان می‌تواند مشروعیت بیشتری به یک دولت بدهد تا اینکه صرفاً به رسمیت شناخته شود .

کشورها برای عضویت در سازمان ملل ابتدا باید درخواست و نامه خود را تسلیم مجمع عمومی کرده که با این کار نشان می‌دهند که رسماً تعهدات منشور سازمان ملل را پذیرفته‌اند. سپس شورای امنیت درخواست را بررسی کرده و 9 عضو از 15 عضو شورا باید به این رای دهند که عضویت کشور مربوط به مجمع عمومی توصیه شود . مادامی که یکی از اعضای دائمی شورای امنیت به این کار رای ندهد و شورای امنیت رای های کافی برای توصیه عضویت کشور متقاضی داشته باشد، کار رای دهی برای عضویت به مجمع عمومی واگذار می شود که دو سوم اعضای این مجمع باید به نفع پذیرش درخواست کشور متقاضی رای دهند تا این درخواست تأیید شود . پس از کسب اکثریت دو سوم آراء عضویت کشور متقاضی تنها زمانی عملی می شود که مجمع عمومی قطعنامه ای مبنی بر پذیرش دولت جدید تصویب کند.لذا با توجه به شرح پیشین ، این مسئله را می‌خواهیم مورد تجزیه و تحلیل قراردهیم که فلسطین براساس معیار مونته‌ویدئو وماده 4 منشور شرایط کشور شدن و عضویت در سازمان ملل را دارد

1-2- اهمیت و ضرورت تحقیق :

این اقدام(شناسایی کشورها) می تواند حقی را تثبیت کند یعنی اینکه حقوق ملت‌ها ، حتی اگر تاخیر زمانی هم به آن وارد شود از بین رفتنی نیست ، چرا که حق ملت ها با گذشت زمان از بین نمی‌رود که خود یکی از اصول حقوق بین الملل است ، این امر می تواند زمینه مناسبی را برای احقاق حقوق سایر حقوق فلسطینی‌ها هم چون بازگشت آوارگان فلسطینی به سرزمین خود ، تعیین و تثبیت حق حاکمیت دولت فلسطین، رفت و آمد به سرزمین های خود و …. ایجاد کند. در نتیجه هر گونه اقدام اسرائیل در جهت اعمال فشار بر فلسطینی ها را با مشکل حقوقی داخلی و بین‌المللی مواجه می‌کند. لذا پیگیری برای شناسایی کشور فلسطین می‌تواند پیامدهای مثبتی برای فلسطینیان از جمله مصونیت دولتی و سران آن، امکان استفاده از نیروی نظامی، حق بر دفاع مشروع فردی و جمعی در برابر یک حمله نظامی، صلاحیت مطلق بر سرزمین خود ، ممنوعیت مداخله در موضوعات اساسی موجود در صلاحیت داخلی کشور ، امکان عضویت در دیگر سازمان‌های دولتی و آژانس تخصصی و اهلیت انعقاد معاهده فراهم نماید، کشور شدن موجب دست‌یابی به دادگاه‌های بین‌المللی و دیگر سازو کارهای حل و فصل اختلاف می‌شود .

1-3- اهداف تحقیق :

به جهت مسائل منطقه ای و بین المللی و پایدار شدن صلح و امنیت در خاورمیانه به نظر می‌رسد که با عضویت فلسطین در سازمان ملل متحد این امر مهم صورت پذیرد . اهداف این پایان نامه این است که آیا کشور فلسطین شرایط و معیارهای لازم مندرج در کنوانسیون مونته ویدئو را که شامل جمعیت دائم سرزمین مشخص ،حکومت و اهلیت ورود به روابط دیگر کشورها را دارد و اینکه فلسطین در شمول مواد 3 تا 6 منشور ملل متحد در جهت عضویت در سازمان ملل متحد قرار می‌گیرد.

1-4- سوالات تحقیق :

1 ) فلسطین شرایط کشور شدن در حقوق بین الملل را دارد؟

2 ) شناسایی کشور فلسطین از سوی 127کشور جهان می تواند فلسطین را تبدیل به کشور کند و یا برای کشور شدن فلسطین نیاز به شناسایی تمام کشورهای جامعه بین المللی داریم؟

3 ) فلسطین شرایط عضویت در سازمان ملل متحد را دارد ؟

1-5- فرضیه‌های تحقیق:

1 – برای اینکه یک کشور تشکیل شود لازم است تا معیارهای کنوانسیون مونته ویدئو کسب شود: الف – جمعیت

ب – سرزمین مشخص

ج – حکومت

د – اهلیت ورود به روابط با دیگر کشورها، که دو معیار آخری به عنوان پیش شرط استقلال تعبیر می‌شوند. معیار حکومت همچنین برای اعمال کنترل موثر بر سرزمین و جمعیت مورد نیاز است که فلسطین دارای این معیارها بوده و شرایط کشور شدن را دارد.

2 – براساس دکترین شناسایی اعلامی، شناسایی این تعداد کشور هم نیاز نیست و براساس دکترین شناسایی تأسیسی نیاز به شناسایی جامعه بین الملل در کلیت خود خواهیم داشت. اما براساس دکترین شناسایی بینابین می توان گفت که شناسایی فلسطین از سوی هر کشوری موجب تحقق شخصیت مستقل حقوقی این کشور تنها در برابر کشور شناسایی کننده می شود و لطمه ای به وضعیت سابق فلسطین با سایر کشورها نمی زند.

3 – عضویت در سازمان ملل مشروط به کشور بودن دولت است. لذا طبق مفاد ماده (4) منشور سازمان ملل متحد شرایط عضویت در سازمان ملل را قید نموده است. از جمله شرایط این است که تنها دولت‌ها می‌توانند عضو سازمان ملل شوند،کشور خواستار عضویت در سازمان ملل باید صلح‌دوست باشد، دولت درخواست‌کننده باید متعهد به تعهدات منشور و سازمان ملل باشد. براساس همین ماده دولتی که متقاضی عضویت در سازمان ملل است، در عین حالی که باید دارای شرایط فوق باشد، باید درخواست عضویت خود را به شورای امنیت بدهد که فلسطین این شرایط را نیز دارا است، با جمیع شرایط فوق، در صورتی که فلسطین درخواست عضویت خود را به شورای امنیت بدهد که فلسطین این شرایط را نیز دارا است با جمیع شرایط فوق در صورتی که فلسطین درخوا ست خود را تقد یم سازمان ملل کند،به علت عدم اجماع میان اعضای شورای امنیت به نتیجه ای نخو اهد رسید ، چرا که سخنگوی آمریکا بیان داشت که هر گونه اقدام فلسطین در شورای امنیت را وتو می‌کند، که در این حالت عملاً عضویت فلسطین در سازمان ملل اتفاق نخواهد افتاد. اما این امکان وجود دارد که مجمع عمومی وضعیت ناظر فلسطین را بر یک کشور غیر عضو یا کشور ناظر تغییر دهد، که از طریق دو سوم آرای مجمع عمومی مشخص خواهد شد.

با توجه به رویه مشارکت فلسطین در سازمان ملل به نظر می رسد اکثریت کشورهای عضو مجمع عمومی با فلسطین روابط دیپلماتیک دارند. در هر حال شناسایی جمعی عمومی علی الرغم مخالفت برخی کشورها می‌تواند در روند کشورشدن فلسطین موثر باشد. مع الوصف نحوه عضویت در ماده چهار منشور به صورتی که گفته شده آمده و غیر از آنچه در ماده مذکور بیان کردیم عضویت تحقق پیدا نخواهد کرد. ضمن آنکه دیوان بین المللی دادگستری در سال 1950 نظر داده است که شرایط مندرج در ماده 4 منشور در مورد عضویت کشورها در سازمان ملل قطعی بوده و هیچ شرایط اضافی را نمی‌توان برای عضویت اعمال نمود.

1-6- روش تحقیق :

عمده روش تحقیق در پایان نامه به صورت تحلیلی– کتابخانه‌ای ( بررسی اسناد و مدارک ) بوده و روش گرد آوری اطلاعات نیز براساس فیش برداری از کتب ، مجلات و نوشتارهای سایت های حقوقی و جمع‌آوری و بررسی آنها بوده است.در ابتدا تاریخچه ای از موقعیت فلسطین، ساکنان اولیه سرزمین فلسطین، مبانی مهاجرت به فلسطین و طرح‌های تقسیم از جنبه‌های حقوقی پرداخته شود و در ادامه تاریخچه‌ای کوتاه از عضویت در سازمان ملل متحد سپس اساس عضویت کشورها در سازمان ملل با محوریت نظر دیوان بین‌المللی دادگستری مورد بررسی قرار دهیم. در ادامه زمینه‌های پیدایش طرح صلح خاورمیانه، رویکردهای متفاوت کشورهای تأثیر گذار در سازمان ملل متحد و چالشهای بوجود آمده، پیامدها و ایرادات وارده بر طرح را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم و در نهایت نیز پیشنهادهایی داده شده است.