مسئله پژوهش
یکی از موضوعات مهم اقتصادی ومالی، عرضه سهام به صورت عمومی و تبدیل مالکیت خاص به عام می باشد که به دلیل منافع بسیار زیاد آن مانند افزایش سرمایه، رقابت بیشتر، کسب معافیت های مالیاتی، دسترسی به منابع مالی ارزان قیمت و…، غالبا مورد استقبال شرکت ها نیز واقع می گردد.
در کشورهای پیشرفته و دارای بورس های صاحب نام، سالانه شرکت های زیادی برای اولین بار مبادرت به عرضه عمومی سهام خود می نمایند که در برخی موارد به 300 – 400 مورد در سال نیز می رسد؛ لیکن یکی از مسائلی که در این زمینه با آن روبه رو هستند، ناهنجاری های مربوط به عرضه عمومی اولیه سهام، شامل
ارزش گذاری زیر قیمت، افت قیمت در بلند مدت و عرضه عمومی اولیه داغ، می باشد که به دلیل اهمیت آن، موضوع پژوهش های بسیاری واقع شده است.
با توجه به گسترش دامنه خصوصی سازی در كشور، مواجهه با ناهنجاری های عرضه عمومی اولیه در بورس اوراق بهادار تهران، امری محتمل است و اهمیت تحقیق حاضر را نشان می دهد.
لذا مسئله اصلی این پژوهش که در این تحقیق به آن پاسخ خواهیم گفت، این است که:
     آیا در بورس اوراق بهادار تهران، همانند دیگر بورس های توسعه یافته، ناهنجاری های مرتبط با عرضه عمومی اولیه وجود دارد؟
در ایران، در ارتباط با عرضه عمومی اولیه سهام، روش ها، نحوه قیمت گذاری و… بررسی هایی انجام پذیرفته است ولی پیرامون ناهنجاری های آن کمتر پرداخته شده، لذا از این جهت می توان این تحقیق را از سایرین متمایز نمود.
1ـ2ـ پرسش های پژوهش
پرسش هایی که با توجه به مسئله اصلی تحقیق مطرح می شود، به قرار زیر می باشند:

1. آیا علت ایجاد ناهنجاری های موجود در بورس اوراق بهادار تهران در اولین عرضه عمومی سهام،
   ارزش گذاری زیر قیمت واقعی[1] است؟
2. آیا علت ایجاد ناهنجاری های موجود در بورس اوراق بهادار تهران در اولین عرضه عمومی سهام، افت قیمت در بلند مدت[2] است؟

1ـ3ـ اهداف پژوهش و ضرورت آن
اهدافی كه در این تحقیق دنبال می شود عبارتند از:

1. بررسی ناهنجاری های عرضه اولیه سهام در بورس اوراق بهادار تهران (اعم از ارزش گذاری زیر قیمت و افت قیمت در بلند مدت)
2. بررسی علل ارزش گذاری زیر قیمت در عرضه اولیه سهام در بورس اوراق بهادار تهران
3. بررسی علل افت قیمت در بلند مدت در عرضه اولیه سهام در بورس اوراق بهادار تهران

1ـ4ـ فرضیات پژوهش

• ناهنجاری های مربوط به عرضه عمومی اولیه سهام، در بورس اوراق بهادار تهران وجود دارد.
• آیا در بورس اوراق بهادار تهران، ارزش گذاری زیر قیمت، یكی از ناهنجاری های عرضه عمومی اولیه سهام ، وجود دارد.
• آیا در بورس اوراق بهادار تهران، افت قیمت در بلند مدت، یكی از ناهنجاری های عرضه عمومی اولیه سهام، وجود دارد.

1ـ5ـ تعاریف عملیاتی

• سهم: سند قابل معامله ای كه نماینده تعداد سهام و میزان حقوق صاحب آن، در شركت سهامی مزبور است.
• عرضه عمومی اولیه سهام: فرایندی كه طی آن، شركت ها برای اولین بار مبادرت به عرضه عمومی سهام خود در بورس اوراق بهادار می نمایند.
• ناهنجاری های عرضه عمومی اولیه سهام: كسب بازده بالا در كوتاه مدت و بازده پایین در
  بلند مدت
• دوره بلند مدت: شامل دوره های یك روز، یك ماه، سه ماه، شش ماه، نه ماه و دوازده ماه پس از عرضه عمومی اولیه كه متغیرهای بلند مدت، طی آن ها مورد بررسی واقع می شوند.
• دوره كوتاه مدت: روز انجام IPO

1ـ6ـ نهاد یا موسساتی که می توانند از یافته های این پژوهش بهره گیرند

• سازمان خصوصی سازی
• تمامی سازمان های دولتی ای که به موجب اصل 44 قانون اساسی ملزم به عرضه سهام خود در بورس اوراق بهادار تهران می باشند.
• بورس اوراق بهادار تهران
• کلیه افرادی که در آینده اقدام به پژوهش های بیشتر در این زمینه خواهند نمود.

1ـ7ـ اطلاعات مربوط به روش شناسی پژوهش
1ـ7ـ1ـ تعریف جامعه آماری و ویژگی های آن
كلیه شركت هایی كه از تاریخ 1/1/ 75، برای اولین بار اقدام به عرضه سهام خود نموده انده مشروط به این كه:

• جزء شركت های سرمایه گذاری و واسطه گری مالی نباشند؛
• سال مالیشان به 29/12 ختم گردد؛

با توجه به شرایط فوق، اعضای جامعه آماری، 103 شركت از شركت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران را در بر می گیرد.
1ـ7ـ2ـ روش نمونه گیری و حجم تقریبی نمونه

با استفاده از روش سیستماتیك استفاده شده در تعیین جامعه آماری، تمامی اعضای جامعه آماری به عنوان

نمونه های تحقیق نیز محسوب می شوند؛ به عبارت دیگر اعضای جامعه آماری و نمونه تحقیق یكسان هستند و به این ترتیب حجم آن شامل 103 شركت از شركت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشند كه كلیه شرایط گفته شده را احراز نموده اند.
1ـ7ـ3ـ ابزار سنجش، مقیاس های سنجش (پایایی – اعتبار)
* داده هایی كه در این تحقیق مورد استفاده قرار خواهد گرفت از محل مستندات ثانویه (بررسی اسناد و مدارك) اعم از آمارهای رسمی انتشار یافته نظیر صورت های مالی شركت ها، آمار و اطلاعات موجود در بورس اوراق بهادار تهران، اسناد و اطلاعات حسابداری و گزارش های عملكرد شركت ها، تهیه خواهد شد.
* متغیرهای تحقیق نیز شامل متغیرهای وابسته و کنترل می باشند؛ متغیرهای وابسته «ارزش گذاری زیر قیمت» و «افت قیمت در بلند مدت» و متغیرهای مستقل به تفکیک در زیر ارائه شده است.
عوامل موثر بر ارزش گذاری زیر قیمت به شرح زیر می باشد:

1. اطلاعات حسابداری (كلیه این آمار، مربوط به سال پیش از عرضه عمومی می باشد.)

• نسبت سود بعد از كسر مالیات به دارایی ها
• وجه نقد
• نسبت دارایی های جاری به بدهی جاری
• نسبت بدهی ها به کل دارایی
• درآمد فروش
• كل دارایی ها

2. اطلاعات مربوط به مالکیت

• تعداد خریداران سهام در اولین روز عرضه عمومی
• ساختار مالکیت پیش از عرضه عمومی (در صورت وجود سهامدار عمده با در اختیار داشتن 51% یا بیشتر از سهام شركت، مقدار 1 و در غیر اینصورت مقدار 0 می گیرند.)
• درصد تعداد سهام در عرضه عمومی اولیه به تعداد کل سهام پس از عرضه عمومی (تعداد سهام را از تقسیم میزان سرمایه شركت بر1000 – ارزش اسمی هر سهم – در دوره های 1روز، 1ماه، 3ماه، 6ماه، 9ماه و 12ماه پس از عرضه، محاسبه نموده و سپس نسبت یاد شده را به دست می آوریم.)

3. شرایط بازار

• متوسط بازده روزانه شاخص قیمت سهام (مربوط به 20 روز پیش از اولین عرضه)

4. اطلاعات مربوط به انتشار سهام

• تعداد سهام منتشر شده برای اولین بار (حاصل از تقسیم میزان سرمایه شركت در اولین روز عرضه بر 1000 – ارزش اسمی هر سهم-)
• تعداد سهام فروخته شده در اولین عرضه عمومی
• قیمت بازنگری شده (درصد): روش محاسبه آن عبارت است از :

میانگین بالاترین و پایین ترین قیمت در روز عرضه – قیمت عرضه شده
  میانگین بالاترین و پایین ترین قیمت در روز عرضه

• صنعت (مجازی)

عوامل موثر بر افت قیمت در بلند مدت نیز به شرح زیر می باشند:

1. کیفیت، ریسک و شهرت شرکت

• طول عمر شرکت (سال تاسیس تا زمان عرضه به بورس)
• متوسط سود قبل از كسر مالیات سه سال قبل از عرضه عمومی اولیه

2. اندازه شرکت

• خالص دارایی های سال قبل از عرضه عمومی
• ارزش بازار شرکت (حاصل ضرب قیمت روز سهم در تعداد سهام شركت – سرمایه /1000 – طی دوره های 1روز، 1ماه، 3ماه، 6ماه، 9ماه و 12ماه پس از عرضه)

3. هزینه های نمایندگی

• تعداد سهام منتشر شده (تعداد سهام را از تقسیم میزان سرمایه شركت بر1000 – ارزش اسمی هر سهم – در دوره های 1روز، 1ماه، 3ماه، 6ماه، 9ماه و 12ماه پس از عرضه، به دست می آوریم)

1ـ7ـ4ـ روش تجزیه و تحلیل داده ها
با توجه به این که هدف از این تحقیق بررسی چگونگی تاثیر گذاری متغیر های مستقل بر متغیر وابسته
می باشند، لذا مناسب ترین روش برای تجزیه و تحلیل داده ها، استفاده از «رگرسیون های یك و چند متغیره»
می باشد.در این تحقیق، فرضیات زیر را مورد آزمون قرار خواهند گرفت:
آزمون فرضیه اول:
عرضه عمومی اولیه سهام در بورس اوراق بهادار تهران، دچار ناهنجاری است.: H0
     عرضه عمومی اولیه سهام در بورس اوراق بهادار تهران، دچار ناهنجاری نیست.: H1
آزمون فرضیه دوم:
     بین اطلاعات حسابداری و اطلاعات مربوط به ساختار مالکیت شرکت، اطلاعات مربوط به انتشار سهام و شرایط بازار با: H0
ارزش گذاری زیر قیمت ارتباط وجود ندارد.
     بین اطلاعات حسابداری و اطلاعات مربوط به ساختار مالکیت شرکت، اطلاعات مربوط به انتشار سهام و شرایط بازار با:H1
ارزش گذاری زیر قیمت ارتباط وجود دارد.
آزمون فرضیه سوم:
بین کیفیت، ریسک و شهرت شرکت، اندازه شرکت و هزینه های نمایندگی با افت عملکرد قیمت: H0
در بلند مدت ارتباط وجود ندارد.
بین کیفیت، ریسک و شهرت شرکت، اندازه شرکت و هزینه های نمایندگی با افت عملکرد قیمت: H1
در بلند مدت ارتباط وجود دارد.
در ادامه، فصل دوم به ادبیات نظری پیرامون موضوع تحقیق می پردازد، در فصل سوم روش تحقیق ارائه می گردد، فصل چهارم به تجزیه و تحلیل داده ها و بیان نتایج حاصل از آن اختصاص می یابد و در فصل پنجم خلاصه ای از تحقیق و نتایج حاصل از آن آورده می شود.
فصل دوم
ی بر ادبیات نظری
2ـ1ـ مقدمه
در این بخش از تحقیق، تعریفی از عرضه عمومی اولیه، فرایند اجرا، انواع و علل ناهنجاری های IPO به همراه توضیحی پیرامون عرضه اولیه سهام در بورس اوراق بهادار تهران بیان خواهد شد.
2ـ2ـ نهادهای مالی
هر روزه مردم به تعداد زیادی از وام گیرندگان مانند دولت، بنگاه های اقتصادی و افراد وام می دهند.