(ب)رابطه مراکز شهر با دیگر فعلیت های اجتماعی…………………………………………………………………. 4

(ج)اهمیت ایجاد مراکز تجاری…………………………………………………………………………………………. 5

فصل دوم: مفاهیم مرتبط با موضوع

بازار های ایران…………………………………………………………………………………………………………….. 10

تاریخچه ای از مبادلات تجاری در ایران……………………………………………………………………………… 10

فصل سوم: اقلیم ایلام

پیشینه تاریخی منطقه ایلام. 17

تقسیمات سیاسی.. 18

موقعیت جغرافیایی استان ایلام. 22

مشخصات اقلیمی و آب و هوایی استان ایلام. 22

پوشش گیاهی استان ایلام. 24

موقعیت جغرافیایی و شرایط آب و هوایی.. 28

دما و رطوبت هوا 30

بارندگی.. 31

تابش آفتاب… 33

تجزیه و تحلیل عوامل اقلیمی.. 35

جهت‌گیری ساختمان در رابطه با مسائل اقلیمی.. 40

جهت استقرار ساختمان. 41

جهت ساختمان و تابش آفتاب… 41

جهت استقرار ساختمان و وزش باد. 44

جهت استقرار ساختمان یكطرفه. 45

جهت استقرار ساختمان دوطرفه. 46

ویژگی‌های جمعیتی.. 49

نوع و تركیب خانوار. 51

مهاجرت… 52

نژاد. 53

زبان. 53

ویژگی‌های فرهنگی و مذهبی.. 54

دین.. 54

سواد. 55

آموزش… 56

ویژگی‌های اقتصادی.. 57

اشتغال (وضع فعالیت) 57

تسهیلات خانوار. 59

مالكیت واحدهای مسكونی.. 61

قدمت ابنیه. 62

مصالح عمده ساختمانی.. 63

فصل چهارم: نمونه مشابه

الف.سیتی سنتردیره دوبی……………………………………………………………………………………………….. 66

تحلیل نمونه سیتی سنتر(دیره دوبی)……………………………………………………………………………………. 70

ب.مرکز تجاری خالد بن ولید………………………………………………………………………………………….. 73

 

فصل پنجم: مبانی نظری

1- مبانی نظری طراحی سیتی سنتر از منظر و دیدطراح…………………………………………………………….. 75

2- تدوین اهداف…………………………………………………………………………………………………………. 76

3- طراحی مداخله………………………………………………………………………………………………………… 78

فصل ششم:

برنامه فیزیکی ومعماری سیتی سنتر…………………………………………………………………………………….. 81

استانداردها :انسان . اندازه ها و فضاهای مورد نیاز………………………………………………………………….. 84

دیاگرام ها…………………………………………………………………………………………………………………..84

منابع…………………………………………………………………………………………………………………………. 88

 

فصل اول

 

لزوم و ضرورت اجتماعی

مرکز شهر ((City Center

تعریف مرکز شهر((City Center

به مناطق اصلی و میانی هر شهر که معمولاً قلب تجاری آن شهر به حساب می‌آیند مرکز شهر گفته می‌شود.

کاربرد در کشورهای گوناگون

در کشورهای مختلف عبارات گوناگونی برای اشاره به مرکز شهر به کار می‌رود که تقریبا معنایی مشابه دارند. ناحیه تجاری مرکزی که به اختصار سی بی دی CBD  نامیده می‌شود. عنوان دیگری برای اشاره به مرکز شهر است. در آمریکای شمالی از واژه Downtown داون تاون برای این منظور استفاده می‌شود.

در ایران، عبارت «مرکز شهر» و برابر انگلیسی آن یعنی City centre در تابلوهای راهنمایی و رانندگی در خیابانها و جاده‌ها به کار می‌رود اما معمولا مرکز شهر فاقد محدودهٔ معینی است. بطور سنتی مرکز شهرهای ایران شامل بازار و مناطق اطراف آن می‌شود که هسته قدیمی و اولیه شهر را تشکیل می‌دهد. در اصل در گذشته شهر ها به صورت شبکه های مختلفی بوده در اغلب این شبکه‌ها تمام خیابانها به سمت قسمت مرکزی شهر بود که در این قسمت مرکزی کلیسای بزرگ یا معابد و همچنین دستگاه حکومتی و اکثر ادارات وفعالیتهای مهم شهری قرار داشت و مردم روزها از حومه شهر به سمت مرکز می آمدندو شبها به خانه هایشان باز میگشتند .

الف – اقتصاد چیست :[1]

انسان با توجه به تمایلی که به ارضای نیاز های خود دارد ، سعی می کند که با صرف حداقل تلاش یا هزینه ، حداکثر نتیجه را به دست آورد ، این راه و روش ، اصل اقتصاد نامیده شده ، فرد تحت تأثیر هر مشرب خاص که باشد ، لازم است بر مبنای این اصل رفتار کند . بنابرین ، « اقتصاد » علمی است که رفتار و رابطه انسان را با اشیای مادی مورد نیاز او که به رایگان در طبیعت نمی یابد ، مطالعه می کند . مطالعه اقتصاد باید درک ، بیان و تا حدی پیش بینی رفتار اقتصادی انسان را امکان پذیر سازد . این مطالعه باید به بهبود رفاه مادی فردی و اجتماعی بشر کمک کند ؛ بنابرین می توان ادعا کرد که اقتصاد ، قبل از هر چیز ، به تجزیه و تحلیل و تو ضیح شرایط و روابطی که در قلمرو رفاه مادی قرار دارد ، می پردازد . و اقتصاد بر خلاف علوم طبیعی ، علم محض نیست ؛ بلکه مجموعه اصول و قواعدی است که تحت تأثیر اراده بشر قرار می گیرد.

 (1- الف)تعریف اقتصاد :

یکی از معانی اقتصاد در لغت ، میانه روی و پرهیز از افراط و تفریط در هر کاری است . در آیه « و اقصد فی مشیک » نیز به همین معنی آمده است . از آن نظر که اعتدال در هزینه زندگی یکی از مصادیق میانه روی بوده ، کلمهاقتصاد  درباره‌ی آن بسیار استعمال می شده است تا آنجا که در به کار گیری عرفی از  اقتصاد  غالبا” همین معنی مقصود بوده است . اقتصاد از معانی عرفی خود (میانه روی در معاش و تناسب دخل و خرج ) ، تعمیم داده شده و معادل( Economy)یعنی اقتصاد قرار گرفته است.

به هر حال برای « اقتصاد » که اقتصاددانان ازآن بحث می کنند تعاریف مختلفی ارائه شده است.

• ارسطو : علم اقتصاد یعنی مدیریت خانه.
• آدام اسمیت : اقتصاد ، علم بررسی ماهیت و علل ثروت ملل است .
• استوارت میل : اقتصاد ، عبارت است از بررسی ماهیت ثروت از طریق قوانین تولید و توزیع.
• ریکاردو :اقتصاد علم است.[2]
• آلفرد مارشال : اقتصاد ،عبارت است از مطالعه بشر در زندگی شغلی و حرفه ای در تعریف دیگر : علم اقتصاد بررسی کردار های انسان در جریان عادی زندگی اقتصاد یعنی کسب درامد و تمتع از آن برای تربیت دادن زندگی است.

(ب)رابطه مراکز شهر با دیگر فعلیت های اجتماعی:

مراکز شهری به عنوان یک مرکز تجمع فعالیتهای سیاسی ، فرهنگی ، تجاری و خدماتی لزوما احتیاج به کالبد های فیزیکی برای تسهیل این امور داشته است. با پیدایش شهرنشینی نه تنها سکونتگاه های مردم شکل پیدا کردند که جز لاینفک شهر یعنی ابنیه شهری نیز در مراکز شهری پیدا شد و با گسترش شهر این ابنیه نیز از لحاظ فیزیکی بزرگتر و از نظر اهمیت ، نقش مهمتری پیدا کردند. در این رابطه بازار و ابنیه تجاری نقش کلیدی خصوصا در دوره اسلامی در ایران داشته است.

بازار وکیل شیراز(شکل1-1)منبع سایتgoogl
(ج)اهمیت ایجاد مراکز تجاری:

در جوامع جنوب(جوامع توسعه نیافته) تمرکز گرایی دولتی، توجه بیش از اندازه به رشد و توسعه اقتصادی، فقر و فرهنگ،  فقدان مشارکت مردم در جامعه، فقدان بینش علمی نسبت به مقوله فرهنگ و نظایر آن از جمله عوامل منفی هستند که مانع توسعه فرهنگی جامعه جنوبی می شوند. جوامع جنوبی- از جمله جامعه ایران- برای رفع این موانع و فراهم کردن شرایط لازم برای تحقق فرایند توسعه تجاری ناگزیر از اتخاذ راهکارها و راه بردهای جامعه شناختی فرهنگی زیر هستند: [3]

• داشتن دید علمی و سیستمی نسبت به تجارت و توسعه تجاری
• توجه به «اقتصاد » economy (سرمایه گذاری ، اختصاص بودجه ، تکنولوژی های تجاری و
• حمایت های مالی ، ایجاد مراکز تجاری و … )

روی هم ادامه حیات تجاری مستلزم فراهم آوردن مجموعه ای از شرایط امکانات، تسهیلات و تأسیسات اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و حقوق گوناگون است که به صورت منظومه ای در ارتباط با یکدیگر هستند. مقایسه نظامهای اجتماعی معاصر بر حسب نوع نظام سیاسی یک جامعه ماهیت سیاست گذاری فرهنگی و اتخاذ سیاست های فرهنگی نیز تغییر می کند.

شک نیست  که ایجاد مجموعه های تجاری یکی از طرق وصول به اهداف ملی است و از زمان قدیم و به روش های مختلف در بین مردم و جوامع، رواج داشته است.

به طور خلاصه امر مبادله ی تجاری در گذشته به واسطه ی مناسبت های اجتماعی و تجمع در مراکز عمومی شهری و … صورت می‌گرفت و در زمان خود موفقیت های شایانی داشته است.

به طور خلاصه امر مبادله ی فرهنگی در گذشته به واسطه ی مناسب های اجتماعی (مراسم آیینی، مذهبی، قهوه خانه ها،  فعالیت و تجمع در مراکز عمومی شهری و … ) صورت می گرفت و در زمان خود موفقیت های شایانی داشته است.

ولی با ظهور انقلاب صنعتی در غرب و سپس رسوخ آن و بازتابش هایش در کشورهای جهان سوم که ما هم یکی از آنها هستیم، این مهم (مبادله ی تجاری) دستخوش تحولات بنیادی شد. پیدایش نظام های جدید فکری که در جهت توسعه ی سریع جوامع از جنبه ای متفاوت و عموماً در زمینه توسعه جوامع شهری و صنایع جدید و … بود.

پرسش های محوری درراستای ایجاد یک مرکز شهر با شرایط مطلوب:

(الف)چگونگی ایجاد یک مجموعه تجاری(سیتی سنتر):[4]