پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده هنر و معماری اردکان

گروه : صنایع دستی

عنوان:

مطالعه‌ی ساختاری و مضمونی نقش و رنگ در نگاره گذر سیاوش از آتش – از دوره آل اینجو تا قاجار

استاد راهنما:

دکتر نصرالله تسلیمی

استاد مشاور:

دکترمجید رضا مقنی پور

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده:

در طول تاریخ نگارگری ایران در کارگاهها ی سلطنتی ، شاهنامه بارها به تصویر در آمده است و هنرمندان بسیاری در به تصویر کشیدن صحنه های مختلف داستانهای شاهنامه، با موضوع های واحد، بارها دست به قلم برده و هنرنمایی کرده اند. نگاره های ایرانی در کنار متون ادب فارسی، بخشی ارزشمند، در هنر ایران به شمار می‌آمد. در بررسی این نگاره ها، نگاهی هماهنگ و متقابل میان متون ادبی و نگاره ها شده ‌است،که از ویژگی های غیر قابل انکار نقاشی سنتی ایرانی بوده است. نگارگران ایرانی با آگاهی کامل از جنبه نمادین نقش و رنگ‌، آنها را در آثار خود به کار ‌برده است. آزمون آتش سیاوش که عموماً با عنوان «گذر سیاوش از آتش» شناخته می‌شود، بیشترین شمار نگاره‌های تاریخ نقاشی ایران را به خود اختصاص داده است؛ دویست تصویر به جا مانده از این مجلس دلیل بر این مدعاست. وجود این تعداد نگاره‌ها، آن هم با موضوع واحد این امکان را فراهم کرد تا دراین تحقیق علاوه بر، معرفی شاهنامه‌ها، نگاره‌های منتخب نیز از نظر ساختاری به شیوه‌ی توصیفی – تحلیلی نیز مورد بررسی قرار ‌گیرد. همچنین، نمادهای مشترک درنقش ورنگ آنها نیز، از جنبه‌ی اسطوره‌شناسی مورد بررسی قرار گرفته است. از دیگر موارد مد نظر، نوع برخورد نگارگر و تاثیرپذیری او ازمتن ادبی می‌باشد، که در پایان به این نتیجه رسیدیم که، هنرمندان نگاره‌های منتخب علاوه بر پیروی از متن، از قوه‌ی خیال خود و سبک رایج در هنر زمان خود نیز برای خلق اثرشان استفاده کرده‌اند و بیشترین صحنه تصویر شده از این داستان صحنه‌ی عبور سیاوش در میان شعله‌های آتش بوده است.

واژگان کلیدی:

نگارگری، شاهنامه های مصور- ساختار- نقش ورنگ- گذرسیاوش ازآتش- آل اینجو- تیموری- صفویه- قاجار

فهرست مطالب

عنوان صفحه

فصل اول: کلیات ………………………………………………………………………………………………….1

مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………2

1-1- بیان مساله ………………………………………………………………………….4

1-2- اهداف ………………………………………………………………………………….4

1-3- ضرورت انجام تحقیق …………………………………………………………………………………..4

1-4- سوالات پژوهشی ………………………………………………………………………………..4

1-5- فرضیات …………………………………………………………………………………………………5

1-6- روش تحقیق و گردآوری اطلاعات ………………………………………………………..5

1-7- روش تجزیه و تحلیل داده ها ……………………………………………………………………………5

1-8- محدودیت های تحقیق …………………………………………………………………………..5

فصل دوم:ادبیات موضوعی پژوهش ……………………………………………………………………………….6

2–1 – چارچوب نظری ………………………………………………………………………….7

2–2–تعریف مفاهیم……………………………………………………………………….7

2- 2- 1- نگارگری ………………………………………………………………………………..7

2- 2- 2- شاهنامه‌های مصور………………………………………………………………………7

2- 2- 3 – ساختار ……………………………………………………………………………………..8

2- 2- 4- نقش و رنگ ……………………………………………………………………………………….8

2- 2 – 5- گذر سیاوش از آتش ………………………………………………………………….8

2- 2- 6- حکومت آل اینجو ………………………………………………………………………….8

2- 2- 7 – حکومت تیموری …………………………………………………………………………9

2- 2- 8- حکومت صفویه …………………………………………………………………………….9

2- 2- 9- حکومت قاجاریه …………………………………………………………………….9

2- 3 – پیشینه تحقیق……………………………………………………………………………..9

2- 3- معرفی شاهنامه های مصور………………………………………………………………….10

2- 3 – 1 – شاهنامه فردوسی …………………………………………………………………………10

2 – 3 – 2 – معرفی شاهنامه 733، دوره آل اینجو ………………………………………….. 11

2 – 3 – 3 – شاهنامه قوام، دوره صفویه ………………………………………………………………11

2- 4 – داستان گذر سیاوش از آتش…………………………………………………………………………11

فصل سوم: معرفی نگاره «گذرسیاوش از آتش » از دوره آل اینجو تا قاجار…………………………………16

3 – 1- ویژگیهای زیبایی شناختی نگارگری دوره آل اینجو ، مکتب شیراز ………………………………………..21

3 – 2 – ویژگیهای زیبایی شناختی نگارگری دوره تیموری ، مکتب هرات ……………………………………………………………….22

3 – 3 – ویژگیهای زیبایی شناختی نگارگری دوره صفویه ، مکتب قزوین …………………………………………………………………..22

3 – 4 – ویژگیهای زیبایی شناختی نگارگری دوره قاجاریه ………………………………………………………………………………………..23

فصل چهارم:تجزیه و تحلیل نگاره ها از لحاظ (اسطوره‌ای، فرمی و رنگ)…………………………………………………………29

4–1–بررسی اسطوره و نماد در نگاره‌ها………………………………………………..30

4 – 1 – 1 – سیاوش ……………………………………………………………………30

4 – 1 – 2 – آتش ……………………………………………………………………………….31

4 – 1 – 3 – سرو …………………………………………………………………………………………31

4 – 1 – 4 – حرکت مارپیچ ……………………………………………………………………..32

4–2–بررسی نمادین رنگ در نگاره ها………………………………………………33

4 – 2 – 1 – تبیین رنگ لباس سیاوش ………………………………………………………33

4 – 2 – 2 – تبیین رنگ شبرنگ (سیاه) ……………………………………………………….33

4 – 2 – 3 – تبیین رنگ آتش ………………………………………………………………………35

4 – 2 – 4 – رنگ قرمز …………………………………………………………………………………….36

4 – 2- 5 – رنگ آبی …………………………………………………………………………………37

4 – 2 – 6 – رنگ سبز …………………………………………………………………………………………………..37

4 – 3 – 1 – نگاره اول: دوره آل اینجو، مکتب شیراز…………………………………………………….37

4 – 3 – 2 – نگاره دوم: دوره تیموری،مکتب هرات………………………………………………….39

4 – 3 – 3 – نگاره سوم: دوره صفویه………………………………………………………………………39

4 – 3 – 4 – نگاره چهارم: دوره صفوی، مکتب قزوین……………………………………………..39

4 – 3 – 5 – نگاره پنجم: دوره قاجاریه …………………………………………………………………..40

4 – 4 -1 – تحلیل ساختار فرمی نگاره ها ……………………………………………………..41

4 – 4 –2- تناسب طلایی و خطوط راهنما ……..46

4 – 4 – 3 – تحلیل ساختار رنگ در نگاره …………………………………………………………..59

4–5–اهمیت تضاد در هنرهای بصری………………………………………………60

4–6 – تضاد در رنگ………………………………………………………………………….60

4 – 6 – 1 – فام ……………………………………………………………………….60

4 – 6 – 2 – درخشندگی (یا ارزش تاریکی و روشنی ……………………………….60

4 – 6 – 3 – اشباع (یا خلوص رنگ) …………………………………………………..60

4–7 – تضاد های هفت‌گانه‌ی رنگی………………………………………………………….61

4 – 7 – 1 – تضاد ته رنگ(فام) ………………………………………………………………61

4 – 7 – 2- تضاد تیرگی – روشنی …………………………………………………..63

4 – 7 – 3- تضاد سرد و گرم ………………………………………………………………………65

4 – 7 – 4 – تضاد رنگ‌های مکمل ……………………………………………………67

4 – 7 – 5 – تضاد هم زمانی (تباین) …………………………………………………………..69

4 – 7 – 6 – تضاد کیفیت (اشباع) ………………………………70

4 – 7 – 7-تضاد کمیت یا وسعت سطح …………………………………..70

نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………….72

فهرست‌منابع………………………………………………………………………………………………………..73

فهرست منابع تصاویر……………………………………………………………………………………………..76

مقدمه

معرفی گنجینه های پهناور ادبیات گرانبار فارسی که عمری بیش از هزار سال دارد کاری بس دشوار است. ادبیات پر بار فارسی ، جلوه‌گاه راستین تلاش های چندین هزار ساله مردم فارسی زبان در زمینه های گوناگون هنر است، از جمله در حماسه و داستانهای پهلوانی ، تاریخی، افسانه ها. مبادی و سر چشمه های فرهنگ ایران، از دیرباز به باورها و داستانها و اسطوره ها‌یی مربوط می شده که هر کدام مبین نیازی خاص و بازتاب آرزویی ملی و جهت یافته بوده است. بیشتر این داستانها پس از انطباق بر احوال تاریخی و باورها و معتقدات قومی، تجربه های روزگاران را در خود جذب می‌کند و با صورتی دوام پذیر در هر وضعی به حیات تکاملی خویش ادامه می‌دهد.

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید