عنوان صفحه

چکیده 1

فصل اول: کلیات موضوع 2

1-1- مقدمه 3

2-1- اهمیت و ضرورت انتخاب موضوع 4

3-1- ادبیات یا پیشینه تحقیق 4

4-1- اهداف تحقیق 5

5-1- سوالات تحقیق 5

6-1- فرضیه‏های تحقیق 6

7-1- روش تحقیق 6

فصل دوم: موضوع شناسی 8

2-1-1- تعریف لغوی و اصطلاحی تعهد 9

2-1-1- 1-مفهوم عام تعهد 10

2-1-1-2- مفهوم خاص تعهد 11

2-1-2- تفکیک تعهد از عقد 12

2 -1-3- ضمان 13

2-1-3-1- ضمان درک 15

2-1-3-2-ضمان معاوضی 16

2-1-3-3-ضمان عهده 17

2-2-1- قانون 18

2-2-2- حاکمیت اراده 19

2-2-2-1- حاکمیت قوانین آمرانه بر قرارداد خصوصی 21

2-2-2-2- حاکمیت قرارداد خصوصی بر قوانین تکمیلی 22

2-3-1- طرفین تعهد 23

2-3-2- موضوع تعهد 25

2-4- اوصاف تعهد 26

2-4-1- قانونی یا قراردادی بودن تعهد 28

2-4-2- الزام آور بودن تعهد 29

2-5-1- اقسام تعهد به اعتبار موضوع 31

2-5-1-1- تعهد مالی 31

2-5-1-2- تعهد غیر مالی 31

2-5-1-3- تعهد فعل 31

2-5-1-4- تعهد ترک فعل 32

2-5-1-5- تعهد به مال 32

2-5-1-6- تعهد به نفس 32

2-5-2- اقسام تعهد به اعتبار منشاء 33

2-5-2-1- تعهد عقدی 33

2-5-2-2- تعهد شرطی 33

2-5-2-3- تعهد ایقاعی 34

2-5-2-4- تعهد خارج از عقد 34

2-5-2-5- تعهد قانونی 34

فصل سوم: احکام ناظر بر مصادیق ضمانت در تعهد 36

1-3-1- مبنای حقوقی ضمان درک 43

1-3-2-قلمرو ضمان درک 44

1-3-2-1- ضمان درک و حق انتفاع 48

1-3-2-2- ضمان در ک و حق ناشی از رهن 49

1-3-2-3- ضمان درک و حقوق ناشی از اجاره 51

2-3-1- مبنای حقوقی ضمان معاوضی 53

2-3-2- قلمروضمان معاوضی 56

3-3-1- مبنای حقوقی ضمان عهده 65

3-3-2- قلمروضمان عهده 67

4-3-1- ماهیت ضمانت نامه بانکی 74

4-3-2- مبنای ضمانت نامه بانکی 80

4-3-3- مصادیق ضمانت نامه بانکی 81

5-3-1- مبنای ضمان در اسناد تجاری 83

5-3-2- ماهیت ضمان در اسناد تجاری 86

فصل چهارم: نتیجه‌گیری 92

منابع و مآخذ: 97

چکیده انگلیسی: 103

چکیده

بررسی موضوع عنوان شده مستلزم آنست که بدواً تعهد و ضمانت اجمالاً تعریف شود. تعهد را می‌توان به اختصار چنین تعریف کرد. تعهد رابطه حقوقی است که به موجب آن یک یا چند نفر در برابر یک یا چند نفر دیگر انجام یا عدم انجام عملی را به عهده می‌گیرند. تعریف عقد ضمان مطابق ماده 684 قانون مدنی چنین است. «عقد ضمان عبارتست از اینکه شخصی مالی را که بر ذمه دیگری است به عهده بگیرد.» اگر تعریف ضمان منحصرا همین باشد که در ماده یاد شده بیان گردیده مسلماً عنوان ضمانت در تعهدات عنوانی بی‌حاصل است چون روشن است که تنها آن قسمت از تعهدات که مبتنی بر پرداخت مال بغیر است قابل ضمانت است و سایر تعهدات ضمانت پذیر نیست و تنها می‌تواند عنوان تبدیل تعهد به اعتبار متعهد پیدا کند ولی می‌دانیم علاوه بر تعریف فوق قانون مدنی به پیروی از فقهای امامیه نوع دیگری از ضمان را نیز پذیرفته است. و آن ضمان عهده مشتری و بایع نسبت به درک ثمن و مبیع است و ماده 697 ق.م مقرر داشته است «ضمان عهده از مشتری یا بایع نسبت به درک مبیع یا ثمن در صورت مستحق للغیر در آمدن آن جایز است.» آنچه در این پژوهش مورد مطالعه و ارزیابی قرار گرفته، ابتدا به تعریف واژگان تخصصی پرداخته ، در ادامه احکام ناظر بر مصادیق ضمانت در تعهد تشریح ، سپس به ضمان عهده، ضمان درک، ضمان معاوضی و تحلیل فقهی و حقوقی ماده 387 قانون مدنی صورت گرفته و در نهایت به موضوع بررسی ماهیت ضمانت و نقش آن‌ها در ضمانت‌های بانکی در حقوق ایران پرداخته، نویسنده به این نتیجه رسیده که فقها در مورد ضمان عهده مجبور شده‌اند که از مبنای خود در سایر موارد یعنی نقل ذمه به ذمه دست بردارند و به گونه‌ای ضم ذمه به ذمه را بپذیرند، پذیرفتن ضم ذمه در این گونه موارد و مسئول دانستن بیش از یک نفر، هیچ اشکال عقلی و یا نقلی به وجود نمی‌آورد بنابراین لزومی ندارد که ما خود را در چارچوب عهده ضمان درک مبیع و ثمن محدود سازیم بلکه می‌توانیم آنرا در تمام ضمان تعهدات تعمیم و جاری سازیم.

واژگان کلیدی: ضمان، ضمان دَرَک، ضمان عهده، ضمانت‌های بانکی، تعهد.

فصل اول: کلیات موضوع

در فصل اول هدف آشنایی خواننده با موضوع مورد تحقیق می باشد لذا بر آنیم اهمیت مسأله مورد تحقیق و چهارچوب نظری را مشخص نموده و با روش منطقی و هدف دار موضوع مورد تحقیق را تحلیل نماییم.

1-1- مقدمه

در ماده 684 قانون مدنی در تعریف عقد ضمان آمده است: «عقد ضمان عبارت است از اینکه شخصی مالی را که بر ذمه‌ی دیگری است به عهده بگیرد».آنچه که از مفاد این ماده استنباط می شود گویای آن هست که ضمانت در خصوص دیون مورد پذیرش قرار گرفته یعنی آن قسمت از تعهدات که مبتنی بر پرداخت مال به غیر است قابل ضمانت می باشد و سایر تعهدات ضمانت پذیر نیست. لکن قانونگذار در ماده 697 در بحث ضمان عهده ماده ای را وضع نموده است که به موجب آن «ضمان عهده از مشتری یا بایع نسبت به درک مبیع یا ثمن در خصوص مستحق للغیر در آمدن آن جایز است». مطابق ماده 362 قانون مدنی یکی از تعهداتی که بر بایع و مشتری قرار داده شده ضمان درک مبیع است. بایع متعهد است در صورت مستحق للغیر در آمدن مبیع، ثمن را به مشتری مسترد نماید. فقه امامیه و قانون مدنی ایران این تعهد را قابل ضمانت دانسته . اکنون مسأله‌ی قابل طرح این است، آیا خصوصیتی در ضمان عهده درک مبیع یا ثمن وجود دارد که قانونگذار یا فقهای امامیه به اعتبار همان خصوصیت ضمانت عهده را در این مورد پذیرفته اند و در سایر تعهدات به دلیل فقدان این خصوصیت ضمانت منتفی است، یا آنکه این حکم قابل تعمیم و تسری نسبت به همه ی تعهدات است و قانونگذار به عنوان مثال از ضمان عهده، ضمان درک مبیع و ثمن یاد نموده است. به همین علت و به دلیل عدم تحقیق و بررسی از سوی جامعه‌ی حقوقی و مجهول بودن این موضوع، ضمانت در تعهدات به عنوان موضوع رساله انتخاب گردیده است تا با بررسی مبانی ضمان عهده ی درک مبیع و ثمن به این سؤال اساسی و راه گشا پاسخ داده شود که آیا ضمانت در تعهدات با عنوان یک قاعده‌ی عمومی قراردادی قابل پذیرش هست یا خیر؟

موضوعات: بدون موضوع لینک ثابت

فید نظر برای این مطلب