پایان نامه رشته حقوق گرایش جزا و جرم شناسی : مطالعه تطبیقی شهادت شهود در حقوق کیفری ایران |
 |
فهرست مطالب :
چکیده………………………………………………………………………………………………………………….. 1
مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………. 2
الف :ضرورت تحقیق ………………………………………………………………………………………………. 2
ب: اهداف تحقیق …………………………………………………………………………………………………… 2
ج:پرسشهای تحقیق …………………………………………………………………………………………………. 2
د: فرضیه های تحقیق ………………………………………………………………………………………………. 3
و: سازماندهی تحقیق ……………………………………………………………………………………………….. 3
فصل نخست : مفاهیم ، مبانی و درآمدی بر مختصات شهادت شهود ……………………………….. 4
مبحث نخست: مفاهیم ومبانی ……………………………………………………………………………………. 5
گفتار نخست : واژه شناسی ……………………………………………………………………………………….. 6
الف: واژگان اصلی ………………………………………………………………………………………………….. 6
1-شهادت …………………………………………………………………………………………………………….. 6
2-شاهد ……………………………………………………………………………………………………………….. 13
3-بینه ………………………………………………………………………………………………………………….. 14
ب: واژگان مهم و مرتبط ………………………………………………………………………………………….. 17
1-جرح………………………………………………………………………………………………………………… 17
2-تعدیل ………………………………………………………………………………………………………………. 21
3-رجوع از شهادت…………………………………………………………………………………………………. 21
گفتار دوم : مبانی ……………………………………………………………………………………………………. 25
الف: مبانی شرعی …………………………………………………………………………………………………… 25
1-آیات ……………………………………………………………………………………………………………….. 25
2-روایات …………………………………………………………………………………………………………….. 27
3-دیدگاههای فقهی ………………………………………………………………………………………………… 29
ب: مبانی قانونی …………………………………………………………………………………………………….. 29
1-در دوران قبل انقلاب …………………………………………………………………………………………… 29
2-دوران پس از انقلاب …………………………………………………………………………………………… 32
مبحث دوم : درآمدی بر مختصات شهادت شهود ……………………………………………………………. 51
الف: موضوع شهادت ………………………………………………………………………………………………. 52
ب: ارزش شهادت ………………………………………………………………………………………………….. 60
گفتار دوم : قدرت اثباتی شهادت ……………………………………………………………………………….. 61
گفتار سوم: اقسام شهادت شهود …………………………………………………………………………………. 69
فصل دوم : شرایط اعتبار شهادت ، جرح و تعدیل و درآمدی بر مسئولیت های شهود …………. 105
مبحث نخست : شرایط اعتبار شهادت ………………………………………………………………………….. 106
گفتار نخست : شرایط شاهد ……………………………………………………………………………………… 106
الف: شرایط ایجابی …………………………………………………………………………………………………. 106
1-بلوغ…………………………………………………………………………………………………………………. 107
2-عقل………………………………………………………………………………………………………………….. 108
3-ایمان………………………………………………………………………………………………………………… 109
4-طهارت……………………………………………………………………………………………………………… 112
5-عدالت………………………………………………………………………………………………………………. 112
ب: شرایط سلبی …………………………………………………………………………………………………….. 113
1-عدم وجود نفع شخصی……………………………………………………………………………………………………….115
2-عدم وجود عداوت شخصی…………………………………………………………………………………………………115.
3-عدم اشتغال به تکدی گری و ولگردی…………………………………………………………………………………..115.
گفتار دوم : شرایط شهادت ……………………………………………………………………………………….. 117
الف: مطابقت شهادت با دعوی …………………………………………………………………………………… 117
ب: موافقت معنوی ………………………………………………………………………………………………….. 118
ج: دانستن قطع و یقین ……………………………………………………………………………………………. 120
مبحث دوم : جرح و تعدیل شهود……………………………………………………………………………….. 122
گفتار نخست : جرح شهود………………………………………………………………………………………… 123
الف: آئین جرح………………………………………………………………………………………………………. 123
ب: زمان جرح………………………………………………………………………………………………………… 123
گفتار دوم: تعدیل شهود…………………………………………………………………………………………….. 123
مبحث سوم : مسئولیت کیفری و مدنی شهود………………………………………………………………….. 126
گفتار نخست : مسئولیت کیفری شهود …………………………………………………………………………. 127
الف: ارکان متشکله جرم گواهی کذب…………………………………………………………………………… 127
1-رکن قانونی ……………………………………………………………………………………………………….. 129
2-رکن مادی …………………………………………………………………………………………………………. 129
3-رکن روانی…………………………………………………………………………………………………………. 130
ب: مجازات مربوطه…………………………………………………………………………………………………. 130
گفتار دوم : مسئولیت مدنی شهود………………………………………………………………………………… 130
نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………. 134
پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………………… 135
منابع…………………………………………………………………………………………………………………….. 136
چکیده:
از آنجایی که ان‍س‍ان‍ه‍ا م‍م‍ک‍ن است، در ج‍ری‍ان زن‍دگ‍ی اج‍ت‍م‍اع‍ی خ‍ود بر س‍ر حقوق و م‍ن‍اف‍ع‍ی که دارن‍د، گ‍اه‍ی اوق‍ات به ع‍ل‍ل مختلف در اس‍ت‍ف‍اده از حقوق مورد نظر با ی‍ک‍دی‍گ‍ر دچ‍ار اختلاف و م‍ش‍ک‍ل ش‍ون‍د، ب‍ن‍اب‍رای‍ن لازم است که در ص‍دد احقاق حق و اثبات دعوی مورد ادع‍ای خ‍ود ب‍رآی‍ن‍د. یکی از م‍ه‍م‍ت‍ری‍ن ع‍وام‍ل احقاق حق و اج‍رای عدالت از دی‍رب‍از ص‍لاح‍ی‍ت و ع‍ل‍م قاضی به م‍ع‍ن‍ای ع‍ام ک‍ل‍م‍ه ب‍وده است، ل‍ی‍ک‍ن ص‍رف نظر از این ع‍ام‍ل مهم، ع‍وام‍ل مهم و م‍وث‍ر دی‍گ‍ری وجود دارن‍د که از آن‍ه‍ا به عنوان دل‍ی‍ل یا ادل‍ه‌ای اثبات دعوی ن‍ام ب‍رده م‍ی‌ش‍ود که به م‍وج‍ب م‍اده ۱۲۵۸ قانون مدنی ایران ب‍دی‍ن قرار است: ۱- اق‍رار ۲- اس‍ن‍اد کتبی ۳- شهادت ۴- ام‍ارات ۵- ق‍س‍م
شهادت ب‍ع‍ن‍وان یکی از ق‍دی‍م‍ی‌ت‍ری‍ن و در ع‍ی‍ن ح‍ال از م‍ه‍م‍ت‍ری‍ن وس‍ای‍ل و ادله اثبات دعوی میباشد که از نظر فقها، ع‍ب‍ارت از ه‍م‍ان اع‍لام و اخ‍ب‍ار است که در آن قطع و یقین ش‍رط شده است و شهادت گ‍اه‍ی به م‍ع‍ن‍ای ت‍ح‍م‍ل شهادت، ی‍ع‍ن‍ی گ‍واه ش‍دن و گ‍اه‍ی به م‍ع‍ن‍ای ادای شهادت، ی‍ع‍ن‍ی گواهی دادن است.
شهادت برای اینکه دارای ارزش اثباتی در دعاوی ب‍اش‍د ب‍ای‍س‍ت‍ی دارای شرایط لازم ب‍اش‍د که این شرایط ع‍ب‍ارت‍ن‍د از ص‍ف‍ات شاهد از ق‍ب‍ی‍ل بلوغ، عقل، عدالت، ایمان، طهارت م‍ول‍د و م‍ب‍ری ب‍ودن از ت‍ه‍م‍ت و ه‍م‍چ‍ن‍ی‍ن شهادت ب‍ای‍د از روی قطع و یقین ب‍اش‍د، مطابقت با دعوی داش‍ت‍ه ب‍اش‍د و شهادت شهود ب‍ای‍د م‍ف‍ادا م‍ت‍ح‍د و در م‍ع‍ن‍ا با ه‍م م‍واف‍ق ب‍اش‍ن‍د ه‍ر چ‍ن‍د که در ل‍ف‍ظ م‍خ‍ال‍ف ه‍م ب‍اش‍ن‍د بر خ‍لاف حقوق اس‍لام (فقه امامیه) در حقوق مدنی ایران در م‍اده ۴۲۴ قانون آی‍ی‍ن دادرسی مدنی ت‍ش‍خ‍ی‍ص درج‍ه ارزش اثباتی شهادت و ت‍اث‍ی‍ر آن در اثبات دعاوی به نظر ش‍خ‍ص قاضی واگذار شده است، در ح‍ال‍ی که در حقوق اس‍لام (فقه امامیه) قاضی ب‍ای‍س‍ت‍ی ب‍راس‍اس شهادت شهود م‍ب‍ادرت به اص‍دار رای ن‍م‍ای‍د.
ارزش اثباتی شهادت شهود در حقوق اس‍لام (فقه امامیه) بر خ‍لاف حقوق ایران با ت‍ع‍داد شهود م‍ع‍ی‍ن در تمامی دعاوی حقوقی دارای ارزش ن‍ام‍ح‍دودی است. در فقه ام‍ام‍ی‍ه‌چ‍ن‍ان‍چ‍ه شهود از شهادت خ‍ود پ‍ی‍ش از صدور ح‍ک‍م و یا ب‍ع‍د از صدور ح‍ک‍م رجوع ن‍م‍ای‍ن‍د، بر ه‍ر ک‍دام از م‍وارد م‍ذک‍ور، آث‍اری خ‍اص م‍ت‍رت‍ب است و مسئولیت شهود در ه‍ر مورد م‍ت‍ف‍اوت است، در ح‍ال‍ی که در حقوق مدنی ایران به این ک‍ی‍ف‍ی‍ت و به طور ت‍ف‍ص‍ی‍ل‍ی اش‍اره‌ای ن‍ش‍ده است. هدف ن‍ه‍ای‍ی و اصلی این پایان نامه این است که ارزش اثباتی شهادت شهود را در اثبات دعاوی از نظر حقوق اس‍لام و حقوق ایران مورد ب‍ح‍ث و بررسی قرار ده‍د.
کلید واژه ها: شهادت- شهود- شاهد- فقه- قانون
مقدمه :
الف- ضرورت تحقیق
ارزش و اهمیت شهادت به عنوان یکی از ادله‌ی اثبات دعاوی محاکم تمامی کشورها پذیرفته شده و اهمیت آن بر هیچکس پوشیده نیست از آنجایی که امروزه در محاکم ایران مشاهده می‌گردد که بعضا پرونده‌های زیادی به استناد شهادت شهود منتهی به صدور رای گردیده است لذا ضروری است در این خصوص یک کار تحقیقی و پژوهشی انجام گیرد چرا که اگر نتوان به درستی در خصوص جایگاه شهادت و ارزش آن در اثبات دعاوی بررسی نمود چه بسا آثار زیان بار و جبران ناپذیری به افراد دعوی و در نهایت به کل جامعه وارد خواهد شد . مشاهده می‌گردد که بعضا در محاکم کشور ما بسیاری از رسیدگی‌ها بدون دقت و بررسی لازم و فقط جهت مختومه نمودن پرونده و فراغت از دادرسی و به استناد شهادت شهود منجر به صدور رای می‌نمایند . پس به نظر می‌رسد اگر در این زمینه غفلت صورت گیرد بسیاری از پرونده‌ها بدون اینکه احقاق حق گردد مختومه خواهد شد .
ب- اهداف تحقیق
هدف از تحقیق بررسی تطبیقی شهادت شهود در حقوق کیفری ایران و فقه امامیه میباشد در این تحقیق تفاوت‌ها و وجوه تشابه شهادت شهود در فقه و حقوق کیفری ایران مورد بررسی قرار می‌گیرد . و دیدگاههای مختلف فقهی و قوانین مختلف بررسی می‌گردد .
ج- پرسشهای تحقیق
پرسش‌هایی که در این تحقیق می‌توان به آن اشاره نمود :
1-آیا شهادت شهود به عنوان یکی از ادله اثبات دعوا طریقیت دارد یا موضوعیت دارد ؟
2-آیا شهادت کتبی حجیت شرعی و یا اعتبار قانونی دارد ؟
د- فرضیه‌های تحقیق
فرضیه هایی که در این تحقیق می توان به آن اشاره نمود :
1-در حقوقی کیفری کشور ایران شهادت شهود طریقیت دارد و اعتبار آن به نظر قاضی واگذار گردیده است .
2-در خصوص شهادت کتبی (کتابت) در بین فقها و حقوقدانان اختلاف نظر وجود دارد.
|
[دوشنبه 1399-09-24] [ 02:48:00 ق.ظ ]
|
