مقدمه

ازدواج مسئله مهمی است كه بسیار سفارش شده است زن و مرد افریده شده اند تا در كنار یكدیگر قرار گرفته و آرامش یابند. زن و مردی كه هر كدام تنها زندگی می كنند می توانند با ازدواج به افق تازه ای از زندگی دست یافته و با مشاركت یكدیگر بسیاری از مشكلاتشان را كه شاید به تنهایی از عهده حل انها بر نمی امدند را حل كنند و همچنین از نظر سلامت روانی نیز تامین می شوند. هر چند ممكن است بعضی از ازدواج ها سرانجام خوشایندی نداشته باشد.

و كانون به علت های مختلف از هم بپاشد ولی در مجموع می توان گفت كه در روزگار پر كشمكش امروز، شاید تنها جای امنی كه می توان یافت محیط خانه و زندگی در كنار افراد خانواده است.

در خانواده علاوه بر حضور زن ومرد كه بعد ها نقش مادر و پدر را بر عهده می گیرند، فرزندانی نیز وجود دارند.

كه تربیت و پرورش آنها بسیار حائز توجه واهمیت است و پدر و مادر در قبال این امر نقش اساسی بر عهده دارند كه باید با مشاركت یكدیگر این نقش را ایفا كنند. حال اگر هر یك از آنها در انجام وظیفه خود كوتاهی كنند یا اینكه در محیط خانواده حضور نداشته باشد عوارض ناگواری در پی خواهد داشت كه دامنگیر همه اعضای خانواده مخصوصاً فرزندان خواهد شد، چرا كه فرزندان والدین خود را تنها تكیه گاه خویش دانسته و در غیاب آنها ممكن است دچار آسیب های جبران ناپذیری شوند.

عدم حضور والدین می تواند علل های مختلفی همچون طلاق مرگ آنها سفرهای طولانی و… داشته باشد كه واكنش فرزندان در قبال هر كدام متفاوت است. آنها ممكن است از والد تنها انتظار زیادی داشته و دائم نگران باشند كه آینده آنها چه خواهدشد. وظیفه والد تنها نیز بسیارمشكل می شود چرا كه باید در یك لحظه هم نقش پدر را بازی كند و هم مادر را و تمام مسئولیت های زندگی را به تنهایی به دوش بكشد. او باید تصمیم بگیرد كه چگونه ازعهده وظایف خود برآید و كوچكترین تصمیم او در مورد اداره  زندگی می تواند تاثیرات عمیقی بركل ساختار خانواده مخصوصا فرزندان و سلامت روانی آنها داشته باشد. والد تنها ممكن است تصمیم به ازدواج مجدد بگیرد تا بتواند با مشاركت همسر جدید خود مشكلات را بهتر حل كند. فرزندان در قبال این امر واكنش های متفاوتی خواهند داشت كه البته بر اساس سن و جنس آنها متفاوت می باشد. 

البته كیفیت تاثیر ازدواج مجدد هنوز بطور مطلق بیان نشده و احتیاج به بررسی و تحقیقات گسترده ای دارد.

با توجه به میزان و تعداد زیاد خانواده های تك سرپرست و واكنش های اطرافیان و جامعه در قبال این مسئله به نظر می رسد بایستی ابعاد مختلف آن مور د بررسی قرار گیرد تا شاید نتایج این پژوهشها بتواند پشتوانه تصمیم زنان و مردان همسر از دست داده جهت اخذ مناسب ترین تصمیم ها و تامین بهترین شرایط برای خود و فرزندانشان و همچنین روشن شدن وظایف ناپدری و نامادری در برابر فرزندان باشد.

بیان مسئله

در نظام فرهنگی هر جامعه، نهاد خانواده نقش اساسی بر عهده دارد، امروزه برخلاف آنچه درگذشت مرسوم بوده، الگوی تازه ای از مشاركت زن و مرد در انجام امور خانه و تربیت فرزندان پدید آمده است كه از آن جمله، نقش پدر در رسیدگی به فرزندان و دقت در تربیت آنان است. تجربه تازه استفاده از ظرفیت فرزندان توسط پدران نشان داده است كه كاركرد آموزشی خانواده دو چندان شده و تعامل والدین -كودكان معنای عمیق تری یافته است. (فضائلی هاشمی، 1381)

بیشتر ما فكر می كنیم تاثیر گذ اری پدران بر فرزندان خود، به شكلی مستقیم از طریق ارتباط رو در روی روزانه صورت می گیرد و با این تصور عده

 ای فكر می كنند كه تاثیر پدران بر فرزندان كمتر از مادران است زیرا وقت كمتری را با بچه ها می گذرانند. اما چنین تصوری لزوما درست نیست، پدرانی كه به نحو مطلوبی در دسترند، می توانند الگوی پشتكار و انگیزه موقیعت بیشتر فرزند خود باشند، فرصت مكرر برای مشاهده و پیروی از یك پدر شایسته به رشد توانائی آموزشی و حل مسئله فرزندان كمك می كند. (فضائلی هاشمی، 1381)

حذف نقش پدر خانواده فقدان او می تواند عوارض جبران ناپذیری برساخت خانواده، مخصوصا فرزندان داشته باشد.

در غیاب پدر كه یكی از دلایلش می تواند فوت او باشد مادر باید به تنهایی تمام مسئولیت زندگی و فرزندان را به عهده بگیرد وكی نیست كه با مشكلات و موانعی روبرو خواهد شد كه شاید مبارزه با این مشكلات ازعهده او بر نیاید.

بعضی مادران بدنبال از دست دادن همسر خود، ممكن است تصمیمبه ازدواج مجدد بگیرند و در نتیجه امروزه با متداول شدن این امر بررسی تاثیرات آن بسیار ارزشمند خواهد بود.

ازدواج مجدد مادر و ورود ناپدری در خانواده هر چند مزیتهای مشخص چندی از جمله كاهش فشار اقتصادی بر مادر، كمك به تربیت فرزندان، رها شدن مادر خانواده از انزوا و تنهایی و….. را دارد، مشكلات زیادی را نیز به همراه داشته باشد. البته این مشكلات در ابتدای امر كاملا عادی است و شاید در طولانی مدت حل شود.

با ازدواج مجدد مادر، دو فرهنگ خانوادگی متفاوت در یك خانه جمع میشوند و فرصت نیست تا زوجها تفاوتهای خود راچاره كنند، در صورتی كه در اولین ازدواج معمولا فرصت دارند پیش از آنكه بچه ها بزرگ شوند اختلافاتشان را حل كنند. فرزندان نیز در صورت ازدواج مجدد اغلب نسبت به تحمیل ارزشها، احكام و كارهای روزمره خانواده جدید حساس هستند و واكنش نشان می دهند، همچنین آنها ناپدری را جانشین پدر اصلی خود می دانند و ممكن است علاقهای به او نداشته باشند. (فضائلی هاشمی،1381)

با توجه به وجود این مسائل متوجه می شویم كه خطرات بسیاری ممكن است فرزندان و سلامت روانی آنها را تهدید كند كه پرداختن به آنها حائز اهمیت است.

در این پژوهش، پژوهشگر به دنبال آن است كه پس از انتخاب تصادفی دانش آموز دختر و پسر سوم راهنمایی كلیه مدارس شهرستان تهران در سال 84-83 كه در سه گروه محروم از پدر كه مادرانشان ازدواج مجدد كرده اند و آنهایی كه مادرانشان ازدواج مجدد نكرده اند و همچنین گروهی از دانش آموزان دارای هر دو والد اصلی و اجرای آزمون اضطراب كتل، میزان اضطراب آنها را به علت اینكه اضطراب یكی از مهمترین عوامل تهدید كننده سلامت روانی افراد است، مقایسه و رابطه آنها را ارزیابی كند.

اهمیت و ضرورت پژوهش

پدر و مادر به عنوان اعضای اصلی خانواده وظیفه سنگین تربیت فرزندان را برعهده دارند و حذف نقش هر كدام در زندگی عواقب ناگواری را در بر خواهد داشت كه بررسی پیامدهای آن در تمام زوایای زندگی فرزندان و در همه برهه های زمانی رشد آنها مخصوصا دوران حساس نوجوانی لازم و ضروری است.

همانطوركه میدانیم امروزه تعداد مادرانی كه همسر خود را ازدست داده اند و مجبورند به تنهایی مسئولیت فرزندان را بر عهده بگیرند رو به افزایش است كه بدنبال آن تامین معیشت خانواده، خلاء عاطفی و استرس های روانی، توقعات زیاد فرزندان و مراقبت از آنها و دشواریهای ناشی از اینكه تنها بزرگسال خانواده محسوب می شوند، مشكلاتی است كه این زنان در برابر آنها قرار می گیرند كه شاید به تنهایی نتوانند از عهده آن برآیند و همچنین فرزندان نیز ممكن است در اثر فقدان پدر دچار كمبودها و مشكلاتی شوند كه شاید در این میان حضور فرد دیگر در كنار مادر و فرزندان همچون یكی از اعضای فامیل و یا ازدواج مجدد مادر و حضور ناپدری بتواند اندكی از مشكلات آنها راحل كند، به شرط آنكه در این كار مصلحت مادر و فرزندان در نظر گرفته شود، اگر چه ما در جامعه ای زندگی می كنیم كه اكثرا معتقدند مادر به تنهایی نمی تواند زندگی را اداره كند و از طرف دیگر همگان دید منفی نسبت به ازدواج مجدد و حضور ناپدری دارند و فرزندان نیز ممكن است با تحقق این امر مخالف باشند.

البته ذكر این مطلب ضروری است كه بررسی نقش پدر و اثرات منفی عدم حضور پدر در خانواده و مشكلات سرپرستی كودكان توسط مادر در این پژوهش هرگز به معنا كم رنگ كردن نقش مادر و حضور مؤثر او در خانواده و یا انكار اثرات ناخوشایند فقدان او نیست.

اضطراب نیز امروزه یكی از عوامل تهیه كننده سلامت روانی افراد محسوب می شود كه در سنین نو جوانی بسیار شایع است و باعث اختلال در زمینه های مختلف عملكردی خواهد شد و با توجه به اینكه تعاملات درون و ساخت آن می تواند بر كمیت و كیفیت اضطراب اثر گذار باشد و احساسات تند و خصمانه نسبت به یكی از اعضای خانواده مخصوصا والدین ممكن است موجب از دست رفتن تعادل فرد و ایجاد اضطراب درونی گردد، بررسی تاثیر حضور و یا عدم حضور پدر وهمچنین ازدواج مجدد مادر بعد از فقدان پدر در میزان اضطراب فرزندان چه از لحاظ عملی و چه از لحاظ نظری حائزاهمیت بوده و ضروری به نظر می رسید.

***ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد

یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است***

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه

 با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند