دانشگاه آزاد اسلامی

واحد علوم و تحقیقات (هرمزگان)

Science and Research Branch (Hormozgan), Islamic Azad University

پایان نامه کارشناسی ارشد رشته علوم اجتماعی گرایش جامعه شناسی

عنوان تحقیق :

بررسی جامعه شناختی ساختار و کارکرد حکومت و سیاست در نهجالبلاغه

نام و نام خانوادگی استاد راهنما:

جناب آقای دکترکمال جوانمرد

نام و نام خانوادگی استاد مشاور:

سرکار خانم محبوبه مهرابی

نیمسال اول 93 – 1392

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده :

از آنجا که نهج البلاغه نمایشگاه معارف حکومت امام علی (ع) و از غنی ترین و اصیل ترین متون و منابع سیاسی اسلامی شیعی محسوب می شود، نیازمند تبیین، تجزیه و تحلیل دقیق مباحث، اعم از خطبه ها، نامه ها و کلمات قصار آن حضرت می باشد. تلاش این تحقیق بر این بوده که:اولا: چارچوبی نظری از کار ویژه های اساسی دولت و حکومت براساس نظرات عالمان سیاسی، به خصوص صاحبان دیدگاه ساختاری – کارکردی، تدوین کند که نتیجه آن قالب بندی وظایف و کار ویژه ها در پنج محور عمده می باشد. ثانیا: مبانی خط مشی گذاری حکومت حضرت از جمله اهداف حکومت را اصول حاکم بر خط مشی های حکومتی، دسته بندی وظایف حکومت را، تنظیم و بررسی نماید. ثالثا: در پنج فصل، مباحث فرهنگ سازی، مشروعیت سازی، توزیع قدرت، نظم و امنیت، توزیع کالا و خدمات (تامین رفاه و آسایش) در نهج البلاغه، را مورد بررسی قرار دهد. خاتمه ی تحقیق را نتیجه گیری تشکیل می دهد که شامل شش نتیجه ی مفهومی و موضوعی از بحث می باشد.

فصل اول :

1-  1 – بیان مسأله

امام علی، همواره به عنوان یکی از مصادیق برجسته عدل منشی در جامعه و از زبده ترین سیاستمداران مردمی در تاریخ اسلامی، مورد مطالعه دانشمندان علوم اجتماعی و سیاسی قرار گرفته است. امیر مؤمنان(ع) در روز 18 ذیالحجۀ الحرام سال 35 هجری قمری، زمام سیاسی امور را به طور رسمی در دست گرفت و در 21 رمضان سال 40 جام شهادت نوشید. مدت حکومت او چهار سال و نه ماه و سه روز بود و در این مدت، کشور پهناور اسلامی را که از شرق به رودخانه سند، از غرب به صحرای افریقا، از شمال به سرزمین قفقاز و از جنوب به خلیج عدن منتهی میگشت در سایه تدابیر نظری و عملی ارزشمند خود که کمتر جامعه ای به خود دیده است، اداره نمود است؛ « حراست از کشور » و « نگهداری قدرت » ،« پاسداری ملک » اساساَ، سیاست در لغت به معنی ولی چیزی که مهم است آشنایی با اصولی میباشد که تدبیر و پاسداری بر آن استوار باشد به نحوی که جامعه را به بهترین شکل هدایت نماید. اصول علم سیاست و حکومت داری که امام(ع) از آن پیروی میکرد همگی تحت پوشش ارزشهای اخلاقی و اصول انسانی قرار داشت و بر اساس عدل و دادگری استوار بود؛ به نحوی که در سرتاسر نهج البلاغه که آن را سیره عملی و نظری امام برشمرده اند، مدام این اصول به چشم می خورد. همان گونه که در مبانی خطبه های مذکور در این کتاب ارزشمند آمده است به طور کلی، هر نوع دگرگونی در زمامداری سیاسی جامعه از این اصول عدل در جامعه و توجه به حقوق توده های عموم سرچشمه میگرفت و امام کرارا بر این اصول تأکید میکرد و هر نوع اداره کشور را بر غیر این اصول نفی مینمود؛ بر این منوال، همان گونه که در 6 جای جای نهج البلاغه به چشم می خورد، امام به آینده و شکوفایی جامعه می اندیشید نه به بقای قدرت و حکومت سیاسی شخصی خودچه بسا ممکن است سیاستمداری از طریق مکر و خدعه و فریب مردم، قلوب و دلها را متوجه خود و در نتیجه یک نوع آرامش نسبی بر توده جامعه حکمفرما سازد، ولی از آنجا که ظاهرسازی و تزویر اثر موقت دارد و همیشه نمیتواند کار ساز باشد، امیر مؤمنان(ع) از سیاستهای مزودورانه سیاسیکاران پیوسته نقد میکرد و همانطور که در خطبه ای از نهج البلاغه آمده است، می فرمود: «. هیهات! لولا التقی لکنت أدهی العرب؛ اگر پارسایی نبود من داهیترین و زیرکترین عرب بودم » یکی از اصول سیاسی و حکومت داری امام(ع) این است که به رضایت تودهها و نوع مردم در جامعه، عنایت بیشتری مبذول مینمود و هرگاه حاکم، میان جلب دو رضایت قرار بگیرد (رضایت تودهها و به اصطلاح مردم سالاری و رضایت طبقه معینی از آن ها) حاکم باید در صدد جلب رضایت همگان باشد نه یک طبقه خاص. این خصیصه را می توان از مهم ترین وجوه جامعه شناختی در زمامداری سیاسی امام علی دانست که در نهج البلاغه نیز به کرات به آن اشاره شده است.یکی دیگر از اصول بنیادین در سیاستهای امام(ع) که در نهج البلاغه از ارکان حکومتی امام به شمارمی رود، این است که امام هرگز در اوج قدرت، ارزشهای اخلاقی را فراموش نمیکرد و هرچند همانطور که خود در خطبه هایی فرموده است حس انتقامگیری از دشمن، او را بر نادیده گرفتن این اصول وادار مینمود، ولی امام فردی نبود که تسلیم احساسات دور از منطق شود، ولو مالامال از خشم و غضب به دشمن باشد. بر این اساس، ما در این پژوهش درصدد بررسی تمامی جنبه های جامعه شناختی زمامداری سیاسی و حکومت داری امام علی هستیم که به نحوی از انحاء در نهج البلاغه به آن ها اشاره رفته است و دراین بین، در راستای این واکاوی جامعه شناسانه، به قسمت های مختلف این کتاب ارزشمند استناد می نماییم.

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید