دانشگاه هنر اصفهان
دانشکده هنر ادیان و تمدنها
گروه هنر اسلامی
پایان نامه کارشناسی ارشد رشته هنر اسلامی گرایش نگارگری
آیینهای حنابندان در بندرعبّاس
استاد راهنمای اول
دکترفضلاله پاکزاد
استاد راهنمای دوم
دکتر جبار رحمانی
استاد مشاور
دکتر علیرضا خدامی
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
چکیده
توجه بیشتر به مقوله شناخت و معرفی آیینهای حنابندان میتواند هم در حفظ هویت و اصالت و هم در حفظ سنت و فرهنگی که پدیدآورنده این آیینها بودهاند تأثیر بهسزایی داشته باشد. این تحقیق با روش توصیفی – تحلیلی با روش کتابخانهای – میدانی و هدف توسعهای و با عنوان “آیینهای حنابندان در بندرعباس”، سعی دارد به شناسایی و معرفی آیینهای حنابندان که پیوند دین، هنر و ادبیات است، به عنوان یکی از انواع آیینهای اصیل ایرانی بپردازد.
در پی بیان مختصر تاریخچه کاربرد حنا در جهان و ایران و کشت و تجارت این گیاه در بندرعبّاس به عنوان عنصر اصلی آیینهای حنابندان، به علت و پیشینه برگزاری این آیینهای مذهبی و نیمهمذهبی پرداخته، همچنین بهطور خاص تفکرات رایج درباره حنا و حنابندان شامل مفاهیم اعتقادی، زیبایی، سلامتی و کارکرد آیینهای سنتی حنابندان در ایام محرم، اعیاد قربان و فطر، و بارداری و زایمان و ازدواج در شهربندرعبّاس از گذشته تا امروز بررسی میشود، و روند برگزاری این آیینها توصیف شده و در ادامه به معرفی نقوش سنتی رایج در دهههای گذشته و نقوش هندی رایج امروزی و تکنیکهای حناریزی پرداختهمیشود.
فرقههای متعدد سنّی و شیعه و قومیتهای مختلف بلوچ ، عرب و فارس و لر و غیره در این شهر در کنار هم همزیستی مسالمتآمیز دارند. آیینهای حنابندان در بین اهالی این شهر، با وجود تاثیر فرهنگ غربی و آسیبهای ناشی از تغییر تفکرات و شیوههای سنتی زندگی، با وجود صدمات بسیار تا حدودی پابرجامانده است.
هدف پژوهش، معرفی، بررسی و شناخت کارکردهای آیینی و فرهنگی حنابندان و عوامل انسانی در این آیینها و نقوش و تکنیکهای رایج حناریزی در شهر بندرعبّاس است. بدین منظور نقوش حنا، شیوههای اجرا و دلالتهای اعتقادی، فرهنگی و اجتماعی این گونه آیینها در زندگی مردم بندرعبّاس بررسی میشود.
نتایج بدست آمده از پژوهشهای کتابخانهای و میدانی که روند مراسمهای حنابندان و نمونههای نقوش رایج بررسی شده، حاکی از آن است که آیینهای حنابندان در بندرعبّاس هم از عقاید و تفکرات دوران باستان و هم از اعتقادات مذهبی تاثیر گرفتهاند.
| کلید واژه: حنا ، حنابندان ، بندرعبّاس ، الگوی حنا ، حناری |
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول: کلیات تحقیق……………………………………………………………….1
1-1-مقدمه…………………………………………………………………………………………………1
1-2- بیان مساله……………………………………………………………………………………………………… 4
1-3- پیشینه تحقیق……………………………………………………………………………………… 5
1-4- مفاهیم و اصطلاحات کلیدی……………………………………………………………………………………………….. 7
1-5- اهمیت و ضرورت انجام پژوهش………………………………………………………………………………………….. 8
1-6- سوالات پژوهش……………………………………………………………………………………………………………….. 8
1-7- فرضیههای پژوهش……………………………………………………………………………………………………………. 8
1-8- اهداف پژوهش………………………………………………………………………………………………………………… 9
1-9- کاربرد نتایج و کاربران پژوهش…………………………………………………………………………………………… 9
1- 10- محدودیّتهای پژوهش…………………………………………………………………………………………………… 9
فصل دوم: مبانی نظری……………………………………………………………………………….10
2-1- فرهنگ……………………………………………………………………………………………………… 10
1-2-1-تغییر فرهنگ و سبکهای هنری……………………………………………………………………………. 10
2-2 – مفهوم و کارکرد آیین………………………………………………………………………… 12
2-3-آیین دینی…………………………………………………………………………………… 16
2-4- آیینی کردن………………………………………………………………………………………… 18
2-5-هنر و جامعه………………………………………………………………………………………………… 18
2-6-هنر و نوآوری………………………………………………………………………………………………. 19
2-7-سبک……………………………………………………………………………………………………………. 20
2-7-1-مهارت فنی……………………………………………………………………………………………. 21
2-7-2-نظم……………………………………………………………………………………………. 22
2-7-3-عناصر نقشها……………………………………………………………………….. 22
2-8-نمایش و معنای نمادین……………………………………………………………………………………….. 24
2-9-معنا و تفسیر……………………………………………………………………………………………. 26
2-10-جذابیت احساسی در مضمون جلوههای هنری……………………………………………………….. 26
فصل سوم: معرفی بندرعبّاس و تاریخ حنا ……………………………………………………….29
3-1- معرفی شهر بندرعباس……………………………………………………………………………….. 29
3-1-1-موقعیت جغرافیایی……………………………………………………………………………………………………… 29
3-1-2-نام و تاریخ شهر بندرعبّاس………………………………………………………………………………………….. 30
3-1-3-جمعیت……………………………………………………………………………………………………………………… 32
3-1-4-ویژگیهای فرهنگی……………………………………………………………………………………………………. 33
3-1-5-مذهب و زبان……………………………………………………………………………………………………………… 34
3-1-6-آب و هوا…………………………………………………………………………………………………………………… 35
3 -1-7- پیشینه تاریخی حنا در بندرعبّاس و پیرامون آن………………………………………………………………. 36
3-1-7-1-کشت حنا در بندرعبّاس……………………………………………………………………………………… 37
3-1-7-2-تجارت حنا در بندرعبّاس………………………………………………………………………………..40…..
3 -2- تاریخ حنا و حنابندان……………………………………………………………………………………….. 41
3-2-1- سیر تاریخ حنا در جهان……………………………………………………………………………………………….. 41
3-2-2- حنا در اسلام……………………………………………………………………………………………………………….. 44
3-2-3- حنا و حنابندان درایران………………………………………………………………………………………………. . 46
فصل چهارم: آیینهای حنابندان در بندرعبّاس…………………………………………………..54
4-1- آیینهای مذهبی……………………………………………………………………………………………………………………54
4-1-1- حنابندان در شب عاشورا…………………………………………………………………………………………….54
4-1-1-1-محرم در استان هرمزگان…………………………………………………………………………… 54
4-1-1-2-تعزیه حضرت قاسم………………………………………………………………………………….. 54
4-1-1-3-حنابندان در تعزیه حضرت قاسم……………………………………………………………….. 55
4-1-2-حنابندان در اعیاد………………………………………………………………………………… 59
4-1-2-1-واژه عید………………………………………………………………………………………………….. 59
4-1-2-2- همراهی قربانی کردن و حنا در تاریخ……………………………………………………….. 59
4-1-2-3-عید قربان در میان مسلمانان……………………………………………………………………….. 61
4-1-2-3-1-حنابندان عید قربان در بندرعبّاس……………………………………………. 62
4-1-2-4- عید فطر…………………………………………………………………………………………………. 64
4-1-2-4-1-حنابندان عید فطر در بندرعبّاس……………………………………………… 65
4-2- آیینهای نیمه مذهبی……………………………………………………………………………………. 66
4-2-1-حنابندان عروسی………………………………………………………………………………………………………… 66
4-2-1-1-حنابندان ازدواج در بندرعبّاس………………………………………………………………….. 68
4-2-2-حنا، باروری و زایمان…………………………………………………………………………… 75
4-2-2-1-کاربرد حنا در جنبههای بهداشت و سلامت باروری……………………………………. 75
4-2-2-2-عملکرد سنتهای حنا هنگام وضع حمل و پس از زایمان……………………………. 75
4-2-2-2-1- حنا، سلامت باروری و زایمان در بندرعبّاس…………………………… 79
4-3- تکنیکها و الگوهای حناریزی……………………………………………………………………….. 81
4-3-1- تکنیکها و الگوهای حناریزی در بندرعبّاس……………………………………………. 83
4-3-1-1- نقوش…………………………………………………………………………….. 84
4-3-1-1-1- نقوش سنتی بندری…………………………………………….. 84
4-3-1-1-2-نقوش هندی……………………………………………………… 87
4-3-1-1-3-اصول زیبایی شناسی در نقوش حنا بندرعبّاسی……………. 90
4-3-1-2- تکنیک……………………………………………………………………………. 91
4-3-1-2-1- تکنیکهای تیرگی لکه رنگ حنا…………………………… 91
4-3-1-2-2- تکنیکهای حناریزی………………………………………….. 94
فصل پنجم: نتیجهگیری………………………………………………………………………………….96
5-1 – خلاصه پژوهش و نتیجهگیری……………………………………………………………………… 96
5-2-پیشنهادات……………………………………………………………………………………….. ..101
منابع…………………………………………………………………………………………………….102
چکیده انگلیسی……………………………………………………………………………………….. 109
مقدمه
در حال حاضر بسیاری از رسم‌ها و سنتهای دیرپا و در واقع هویتهای ملّی ایرانیان به خاطر بی‌توجهی مردم و شوق “پیشرفت” و “امروزی شدن” یا “نوین شدگی” در حال فراموشی و نابودی است. اکنون که این هویتهای ملّی خود به خود و ناخواسته در حال تضعیف هستند، حفظ هویت بسیار الزامی است.
«جلوههای هویت هنری ما تا حدّی زیاد و گسترده است که اگر امروزه قدری به خود آییم و به ریشههای اصیل خود باز گردیم و در جستجوی خویشتن خویش باشیم، مسلما میتوانیم در آیندهای نه چندان دور، هویت اصیل و بومی خود را غرورآفرینانه بازیابیم.» (رادفر1388، 38)
برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید
|
[پنجشنبه 1399-01-14] [ 12:32:00 ق.ظ ]
|
